سرویس بین الملل «انتخاب»: کارشناس مسائل افغانستان برای باور است که تصمیم لغو مذاکره با طابان از سوی رئیسجمهوری آمریکا را نمیتوان پایان مذاکرات صلح ارزیابی کرد؛ ترامپ به آسانی میتواند بار دیگر به مسیر مذاکره برگردد. واقعیت این است که آمریکا و طالبان، هر دو به برگزاری چنین مذاکراتی نیاز دارند و به هیچ عنوان پایان دادن به روند کنونی در راستای منافع آنها نیست.
پیر محمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان، در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب»، در ارتباط با دلایل لغو مذاکرات صلح میان آمریکا و طالبان از سوی آمریکا، گفت که باید به دو دلیل عمده توجه کرد. دلیل اول اتخاذ این تصمیم از سوی رئیسجمهور آمریکا، در ارتباط با فشارهای کنگره و اختلافات درونی کاخ سفید است. بسیاری از اعضای کنگره تا کنون خواستار حاضر شدن و توضیح زالمای خلیلزاد پیرامون توافقات و مذاکرات حاصل شده با طالبان هستند. همچنین، در کابینه دولت ترامپ نیز مخالفتهای بزرگی نسبت به این سطح از مذاکرات صلح وجود دارد. در مهمترین اقدام مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا حاضر نشد معاهده صلح نهایی را امضا کند. در نتیجه فشارهای اعمال شده از سوی کنگره و مخالفتها موجود در کنگره تاثیر جدی بر تصمیم ترامپ در لغو مذاکرات گذاشته است. بهانه سیاستمداران آمریکایی انجام عملیات نظامی همزمان با مذاکرات بود.
وی افزود: «دلیل دوم را میتوان در ارتباط با وضعیت موجود در دولت مرکزی افغانستان مورد ارزیابی قرار داد. زلمای خلیلزاد پس از نهایی کردن مذاکرات، پس از رفتن به کابل برخوردی سرد و غیردوستانه با اشرف غنی و عبدالله عبدالله در مقام بانیان دولت ائتلاف ملی داشت؛ بهگونهای که حتی حاضر نشد متن توافق نهایی را در اختیار دولت قرار دهد و تنها از این دو درخواست کرد متن را بخوانند. این مساله واکنش شدیداللحن دولت را در پی داشت؛ زیرا اشرف غنی نه تنها خواستار در اختیار قرار گرفتن متن توافق نهایی صلح بود، بلکه در سطحی دیگر خواهان مذاکره دولتمردان و حتی پارلمان افغانستان پیرامون متن توافق بود. بنابراین، متعاقب پایان سفر کاری خلیلزاد، اشرف غنی اعلام کرد نمیتواند به آمریکا سفر کند و نسبت به برخورد نماینده آمریکا در مذاکرات صلح نگران هستند.»
این کارشناس مسائل افغانستان، در بخشی دیگر از اظهارات خود تاکید کرد: «اتخاذ چنین رویکردی از سوی دونالد ترامپ، امری طبیعی بهنظر میرسد و بارها شاهد بودهایم او تصمیمات خود را به آسانی مورد انکار قرار داده است.»
ملازهی در ادامه تصریح کرد: «تصمیم لغو مذاکره با طابان از سوی رئیسجمهوری آمریکا را نمیتوان پایان مذاکرات صلح ارزیابی کرد؛ ترامپ به آسانی میتوان بار دیگر به مسیر مذاکره برگردد. واقعیت این است که آمریکا و طالبان، هر دو به برگزاری چنین مذاکراتی نیاز دارند و به هیچ عنوان پایان دادن به روند کنونی در راستای منافع آنها نیست. از یک سو، ترامپ به مذاکرات صلح با طالبان و حصول توافق به شدت نیاز دارد که بتواند آن را به عنوان کارتی برنده در انتخابات 2020 مورد بهرهبرداری قرار دهد. از سوی دیگر، طالبان نیز از نظر نظامی توان مقابله و حتی تهاجم را دارد اما این مساله که نیروهای ارتش آمریکا بار دیگر به همکاری در حمله مشترک به ویژه در زمینه هوایی به مواضع طالبان مشارکت داشته باشند، میتواند جایگاه و قدرت مانور این گروه را تضعیف کند. همچنین، پاکستان نیز در مقام حامی تدارکاتی طالبان به شدت تحت فشار دولت آمریکا است و نمیتواند همانند گذشته از این گروه حمایت کند. در چنین شرایطی به نظر میرسد رغبت به تداوم مذاکرات در آینده وجود دارد.»
این کارشناس مسائل افغانستان در ارتباط تاثیر تصمیم اخیر ترامپ بر آینده مذاکرات با افغانستان بر این باور است که واقعیات سیاسی و میدانی در این کشور نشان میدهد که تنها مساله طالبان نیست، بلکه بیش از 22 گروه در این افغانستان حضور دارند که هر یک مدعی قدرت و منافع هستند. اینکه در نتیجه توافق با طالبان جنگ در این کشور به پایان برسد، تا حدودی خوشبینانه است. حتی بخشی از اعضای طالبان نیز به نظر میرسد با چنین توافقی موافق نخواهند بود. همچنین، امکان پایان جنگ منتفی است اما اینکه جنگ طالبان و آمریکا پایان یابد ممکن است. از طرفی توجه به این مساله نیز ضروری است که طالبانیها تا اینجای مذاکرات تا حدود زیادی برنده بودهاند؛ بدین معنی که در توافق صلح توانستند واژه «امارت اسلامی» را بگنجانند. یعنی همان چیزی که قبل از حمله امریکا در 2001 تحت اختیار داشتند.
پیر محمد ملازهی در پایان تاکید کرد: «برای تحقق صلح در افغانستان توجه به سه سطح از بازیگران ضروی به نظر میرسد. در سطح داخلی، اختلافات میان تمامی گروهها با دولت کابل و نیز اختلافات قومی و مذهبی وجود دارند. در سطح منطقهای، بازیگرانی حضور دارند که هریک در معادلات تاثیرگذار هستند. در سطح بینالملل نیز ایفای نقش آمریکا، روسیه و چین به شدت معادلات کشور افغانستان را متاثر ساخته و به نظر میرسد برای تحقق هر گونه صلح قدم اول کاهش تنش در این سطوح سهگانه است. »