سرویس تاریخ «انتخاب»: دوشنبه، سوم شهریور ۱۳۲۰ نیرو‌های روسیه از شمال و نیرو‌های انگلیس از جنوب و جنوب غرب به ایران هجوم آوردند، در حالی که دولت ایران بار‌ها بی‌طرفی خود را در خلال جنگ دوم جهانی اعلام کرده بود، اما این دو دولت به بهانه فعالیت اتباع آلمانی در ایران دامنه جنگ دوم را به سرزمین ما کشاندند. فردای آن روز ستاد ارتش طی اعلامیه‌ای که در روزنامه اطلاعات به تاریخ ۴ شهریور ۱۳۲۰ منتشر شده، جزئیات این حملات را این‌طور تشریح کرد:
اعلامیه شماره ۱۵ ستاد ارتش
۱- ساعت ۴، روز ۳ شهریور ماه ارتش شوروی در شمال و ارتش انگلیس در باختر و جنوب باختری مرز‌های کشور را مورد تجاوز و تعرض قرار داده‌اند.
۲- شهر‌های تبریز، اردبیل، رضاییه، خوی، اهر، میاندوآب، ماکو، مهاباد، بناب، رشت، حسن کیاده، میانه، اهواز، بندر پهلوی مورد بمباران هوایی واقع، تلفات وارده نسبت به مردم غیرنظامی زیاد و نسبت به نظامیان با وجودی که سربازخانه‌ها را بمباران می‌کنند معذلک تلفات نسبتا کم بوده است. یک هواپیمای مهاجم در ناحیه تبریز در نتیجه تیراندازی توپخانه ضدهوایی سرنگون شده است.
۳- نیروی موتوریزیه و مکانیزه شوروی در محور جلفا – مرند و پل‌دشت – ماکو – قره ضیاءالدین و نیروی موتوریزه و مکانیزه ارتش انگلیس در محور خانقین – قصرشیرین و نفتخانه – گیلان و آبادان و بندر شاهپور و قصر یخ به تعرض پرداخته‌اند.
۴- نیروی دریایی شوروی در کرانه‌های دریای خزر و نیروی دریایی انگلیس در بندر شاهپور و خرم‌شهر تعرض نموده‌اند.
۵- واحد‌های ارتش شاهنشاهی که غافل‌گیر شده‌اند در حدود امکان به استقبال آن‌ها شتافتند و در نقاط مختلفه با آن‌ها تماس حاصل نموده و به دفاع پرداختند و دو ارابه زره‌پوش مهاجم در منطقه باختر مورد اصابت و از کار افتاده و پیش‌روی مهاجمین را متوقف ساخته‌اند.
۶- در کلیه مناطق شمالی و باختری روحیه اهالی بسیار خوب و عموما تقاضای دخول صفوف ارتش و حرکت به جبهه را برای دفاع از میهن می‌نمایند.
می‌گفتند در آذربایجان مردم و قشون خوب جلوی روس‌ها درآمده‌اند و مردم نان و آذوقه به سربازان می‌دادند و با کارد می‌جنگیدند، به طوری که روس‌ها را ۱۰ کیلومتر عقب زده‌اند. به علاوه شایع بود که فرمانده لشگر آن‌جا از چندی پیش خبر از خیال حمله روس‌ها داده و تلگرافی تقاضای اسلحه و مهمات کرده بود، ولی تازه پس از دخول روس‌ها، دولت می‌خواست لشگر و اسلحه بفرستند... در تهران تنها اقدامی که می‌شد، جا به جا کردن نفرات بود، ولی دو لشگر تهران از حول و حوش خارج نشدند.
