وقتی میزان چربی در کبد بیش از 5 تا 10درصد وزن کل کبد شود، التهاب و ابتلا به کبد چرب بروز می‌کند. اما كم‌تحركی و تغذیه ناسالم از عوامل اصلی در بروز این بیماری محسوب می‌شوند كه باید از این دو عامل خطر پیشگیری كرد.
آیا باورتان می‌شود نزدیك به نیمی از ایرانی‌ها مبتلا به كبد چرب هستند؟! گرچه صحبت از آمار 40 درصدی مبتلایان به كبد چرب در كشور به نقل از دكتر سید موید علویان، رئیس شبكه هپاتیت ایران در سال گذشته خبرساز شد اما متاسفانه همچنان شاهد تغییرات جدی و موثر ایرانیان برای اصلاح سبك زندگی و پیشگیری از بیماری‌هایی مثل چاقی و كبد چرب نیستیم و نكته ناراحت كننده‌تر در این میان آن است كه متوسط سن ابتلا به كبد چرب نیز در كشورمان بسیار پایین آمده و به حدود ۴۰ سال رسیده است. به بیان دیگر، همچنان شاهد افزایش نگران‌كننده میزان چاقی در كلانشهرها، كاهش تحرك و فعالیت‌های بدنی و رشد چشمگیر مصرف مواد غذایی ناسالم هستیم كه سبب شده تا درصد زیادی از مردم با مشكلات متابولیكی و كبد چرب درگیر باشند . با این تفاسیر و از آنجا كه درمان و پیشگیری از بیماری كبد چرب با رژیم غذایی مناسب و ورزش ممكن است، بر آن شدیم با دكتر امیر انوشیروانی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و كبد و دبیر علمی شبكه هپاتیت ایران در ارتباط با رژیم غذایی دوستدار كبد به گفت‌وگو بنشینیم.
وقتی میزان چربی در کبد بیش از 5 تا 10درصد وزن کل کبد شود، التهاب و ابتلا به کبد چرب بروز می‌کند. اما كم‌تحركی و تغذیه ناسالم از عوامل اصلی در بروز این بیماری محسوب می‌شوند كه باید از این دو عامل خطر پیشگیری كرد. در این میان چاقی مهم‌ترین عامل ابتلا به كبد چرب است و در واقع ۸۰ تا ۹۰ درصد افرادی كه چاقی مفرط دارند مبتلا به این بیماری می‌شوند.
نسخه پیشگیری از كبد چرب
براساس یافته‌های علمی مشخص شده كه ۵۰ درصد بیماری كبد چرب با رژیم غذایی مناسب و بهبود فعالیت بدنی قابل درمان است.
به گفته دكتر انوشیروانی، رژیم غذایی نامناسب، به‌ویژه استفاده زیاد از خانواده كربوهیدرات‌ها و استفاده از فست‌فودها، غذا خوردن زیاد و در كنار آن نداشتن تحرك می‌تواند سبب بروز كبد چرب شود. كبد چرب به تنهایی شاید عوارض چندانی نداشته باشد ولی ۳۰ سال پس از ابتلا می‌تواند سبب نارسایی كبدی شود. البته سكته‌های قلبی و مغزی از عوارض زودهنگام آن نیز به‌شمار می‌رود.
كبد چرب نوعی سندرم متابولیك محسوب می‌شود كه با بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا، دیابت و چاقی شكم در ارتباط است و همه این عوامل با رژیم غذایی مناسب و سبك زندگی درست و تحرك، قابل پیشگیری به‌شمار می‌رود.
بخور نخورهای كبدی
شاید خیلی‌ها ندانند كه برای حفظ سلامت كبد باید از مصرف چه غذاهایی پرهیز كنند. این نبایدهای غذایی شامل غذاهای حاوی چربی، قند و نمك بالا می‌شود. همچنین باید از مصرف زیاد غذاهای سرخ‌شده مثل فست فود بشدت پرهیز شود .
اما در نقطه مقابل باید به تناسب از دسته‌های مختلف غذاهای سالم مانند غلات، میوه و سبزیجات تازه، گوشت و حبوبات، شیر و روغن‌های سالم استفاده شود. بعلاوه مصرف غذاهای حاوی فیبر (میوه، سبزیجات و نان حاوی سبوس) باید بیشتر شود چون باعث بهبود كاركرد
كبد می‌شوند.
كبدتان را آرام كنید
آنتی‌اكسیدان‌ها می‌توانند به كاهش التهاب كبد كمك كنند، استفاده از ویتامین E فقط در شرایط خاصی و توسط پزشك توصیه می‌شود زیرا می‌تواند باعث افزایش قند خون و حتی سكته‌های مغزی هم در دوز بالا شود. همچنین استفاده از دو سه فنجان قهوه در روز برای كبد بسیار مفید است.
آسیب عرقیات گیاهی به كبد
مردم فكر می‌كنند كه داروهای گیاهی و عرقیات مانند گل گاوزبان، كاسنی و چای سبز عوارضی ندارد در حالی كه مصرف آنها كبد را خراب می‌كند.
افراد برای مصرف داروها و عرقیات گیاهی باید با متخصص گوارش و كبد در صورت داشتن بیماری كبدی مشورت كنند. مطالعات روی برخی عرقیات گیاهی انجام شده است و مواردی مانند گل گاوزبان، كاسنی و پونه در دوز بالا می‌توانند آسیب جدی به كبد وارد كنند. سایر عرقیات هم این پتانسیل را دارند زیرا در فرآیند ساخت آنها مواد سمی تولید می‌شوند.
البته اطلاعات كامل و دقیق نیست، ولی می‌دانیم كه فایده آنها در مطالعات بزرگ ثابت نشده و پتانسیل آسیب جدی به كبد دارند. استفاده از عرقیات گیاهی به عنوان دارو توصیه نمی‌شود، زیرا اثربخشی، دوز مورد نیاز و و عوارض احتمالی آنها ثابت نشده‌اند.
حال خوب كبد با رژیم مدیترانه‌ای
بهترین رژیم غذایی برای كبد، رژیم غذایی مدیترانه‌ای است كه حاوی ماهی، سبزیجات، و زیتون فراوان است و كربوهیدرات مانند نان و برنج و چربی‌های اشباع نشده خیلی كم در آن به چشم می‌خورد.
هر فردی كه بیماری كبدی دارد باید بیشتر مواظب غذایی كه می‌خورد باشد. داشتن وزن متناسب و تحرك كافی (حداقل هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه) به كبد كمك می‌كند تا كار تصفیه را به بهترین شكل انجام دهد.
روزنامه جام جم
