سرویسی سیاسی «انتخاب»: تداوم فشارهای ترکیه بر ایجاد منطقه امن در شمال سوریه و نابودی حکومت خودمختار خودخوانده کردهای سوریه در این منطقه، طی روزهای گذشته، یکی از مهم‌ترین مسائل منطقه خاورمیانه بوده است. در واقع، با وجود اصرار آمریکا برای ممانعت از حمله ترکیه به مناطق تحت کنترل کردهای سوریه در شرق فرات، دولت ترکیه بر انجام عملیات نظامی در شرق رودخانه فرات و در حالت حداقلی ایجاد منطقه امن در نوار مرزی خود تاکید دارد. در مقابل واشنگتن نیز به شکلی بی‌سابقه ترکیه را به ممانعت از اقدام یک‌جانبه تهدید و با غیرقابل قبول دانستن حمله نظامی، بر ممانعت از حمله تاکید کرده است. در نتیجه این وضعیت در چند روز گذشته شاهد برگزاری نشست میان سران سیاسی و نظامی کشورهای آمریکا و ترکیه به‌منظور توافق بر سر ایجاد منطقه امن بوده‌ایم.
در راستای پی‌گیری ابعاد مساله و پیچیدگی‌ها بحران در شمال سوریه، «انتخاب» با سیامک کاکایی، کارشناس مسائل ترکیه گفت‌وگو داشته است.
ترکیه مصمم به ایجاد منطقه امن در شرق فرات است
کاکایی در ارتباط با ابعاد بحران پیرامون ایجاد منطقه امن در شمال سوریه اظهار کرد: «در هفته‌ها یا یک ماه گذشته بحث‌های زیادی پیرامون ایجاد منطقه امن یا منطقه حائل در مرز ترکیه با سوریه در محدوده شراق فرات مطرح شده است. در همین راستا، گفت‌وگوهای زیادی نیز میان آمریکایی‌ها با ترک‌ها برگزار شده است. هفته گذشته رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اعلام کرد، در صورت اجرایی نشدن ایجاد منطقه امن، آنکارا دست به اقدام نظامی خواهد برد و شرق فرات را مورد هجوم قرار خواهد داد. یعنی ترکیه به منطقه‌ای حمله خواهد کرد که از سوی کردهای سوریه تحت حمایت آمریکا ادراه خواهد شد. طرح موضوع ایجاد منطقه امن از سوی اردوغان، به همان ابتدای بحران سوریه در سال 2011 بر می‌گردد که هیچگاه مورد حمایت بین‌المللی قرار نگرفت. در نتیجه در سال 2016 شاهد بودیم که صبر ترکیه به پایان رسید و این کشور در غرب فرات بر مناطقی گسترده سیطره پیدا کرد. بهانه دولت‌مردان ترک نیز این است که امنیت ملی آن‌ها از سوی کردهای سوریه است. با تمام این اوصاف می‌توان اراده آنکارا برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه را باید جدی و غیر قابل بازگشت ارزیابی کرد.»
آمریکا مخالف راهبرد ترکیه نسبت به شمال سوریه است
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه پیرامون موضع آمریکا در قبال درخواست‌های ترکیه بر این باور است که مواضع چند وقت اخیر و نیز هشدارهای جدی مقامات کاخ سفید به آنکارا نشان‌گر آن است که واشنگتن به عنوان یکی از نیروهای اشغال‌گر در سوریه، با نگاه و راهبرد ترکیه نسبت به ابعاد منطقه امن موافق نیست. ترکیه بر ایجاد منطقه‌ای به عمق 32 کیلومتر و کلیه محدوده سرزمینی شرق فرات تاکید می‌کند در مقابل آمریکایی‌ها خواهان ایجاد منطقه‌ای به عمق 15 کیلومتر هستند. در چنین شرایطی هدف آمریکا را می‌توان پیشگیری از عملیات نظامی ترکیه در سوریه و ایجاد نیروی مشترک برای مدیرست منطقه امن ارزیابی کرد.
کردهای سوریه باید مذاکره با دمشق را آغاز کنند
سیامک کاکایی، نسبت به مواضع و جایگاه کردهای سوریه در معادله مذاکره میان آنکارا و واشنگتن نیز تاکید کرد: «کردها نسبت به مذاکرات میان آمریکا و ترکیه در ایجاد «نیروی عملیات مشترک» برای حضور در منطقه امن احتمالی، بسیار نگران هستند. از نگاه آن‌ها پیشنهادهای ترکیه غیرواقع‌بینانه بوده و منافع آن‌ها را به طور کامل نادیده می‌گیرد. در چنین شرایطی بهتر است کردهای سوریه در ارتباط با تعیین تکلیف وضعیت شرق فرات، با دمشق وارد مذاکره شوند و از موجودیت خود از رهگذر دولت دفاع کنند. واقعیت آن است که آمریکایی‌ها هیچ چشم‌انداز روشنی از آینده را به کردها ارائه نکرده است.»
توافق آمریکا و ترکیه برای ایجاد منطقه امن نقض آشکار حاکمیت سوریه است
این کارشناس مسائل ترکیه تصریح کرد: «دولت سوریه یا حکومت قانونی بشار اسد به هیچ‌عنوان مذاکرات میان ترکیه و آمریکا برای تعیین تکلیف محدوده‌ای از حاکمیت خود را قانونی نمی‌داند و نتایج هر گونه توافق را به رسمیت نمی‌شناسد. از نتگاه دمشق این امر تهدیدی بزرگ برای یکپارچگی و حفظ حاکمیت سوریه است. واقعیت آن است که وضعیت جدید بسیار متفاوت از گذشته بوده و کشورهای ثالث به آسانی نمی‌توانند برای سوریه تعیین تکلیف کنند. اکنون بخش عمده کشور سوریه تحت حاکمیت دولت مرکزی است و تنها بخش‌هایی از شمال و شرق سوریه باقی مانده که مجددا تحت حاکمیت حکومت مرکزی قرار گیرد. بنابراین، دخالت آمریکا و ترکیه در امور سوریه را می‌توان نماد نقض کامل حاکمیت کشور مستقل سوریه ارزیابی کرد.»
