«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا به مشاوران نزدیکش گفته «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید را گزینهای ارزشمند برای برگ چانهزنی در مقابل ایران و کره شمالی میداند.
این خبر را پایگاه خبری «آکسیوس» در گزارشی در خصوص دلایل ماندن «جان بولتون» در تیم ترامپ مطرح کرده است. این در حالی است که افراد نزدیک به بولتون اخیراً درباره امنیت شغلی او ابراز نگرنی کردهاند.
با آنکه منتقدان دولت آمریکا معتقدند که بولتون ممکن است ترامپ را به سمت جنگی ناخواسته سوق بدهد، ترامپ هنوز از مشاور امنیت ملیاش دفاع میکند.
مقامهای ارشد آمریکایی و مشاوران ترامپ (از جمله کسانی که در محافل محرمانه پیشنهاد اخراج بولتون را دادهاند) میگویند او نظرات سرسختانهای درباره ارزش بولتون دارد.
هفت منبع که با ترامپ درباره بولتون صحبت کردهاند میگویند رئیسجمهور آمریکا میگوید او معتقد است حضور بولتون در کاخ سفید جایگاه چانهزنی او را بالا میبرد و به او یک مزیت روانشناختی در برابر کشورهایی مانند ایران و کره شمالی محسوب میشود.
یک منبع گفت: «ترامپ بولتون را یکی از اجزای اساسی راهبرد مذاکراتی خودش میداند. او فکر میکند که رویکرد خصمانه بولتون و اشتیاق او برای کشتن دیگران، یک برگ چانهزنی برای او هنگام دیدار با سران خارجی به شمار میرود. بولتون میتواند پلیس بد باشد و ترامپ پلیس خوب.»
پایگاه آکسیوس نوشته یکی از موقعیتهایی که اخیراً ترامپ تلاش کرده با حضور بولتون بازی پلیس بد-پلیس خوب را به نمایش بگذارد، دیداری بوده که روز پنجشنبه در کاخ سفید با حضور نخستوزیر هلند برگزار شده است.
ترامپ در آن جلسه در حال انتقاد از کشورهای اروپایی بوده و گفته که آنها برای عمل به تعهداتشان در ناتو به اندازه کافی هزینه نمیکنند. او ناگهان بین حرفهایش به سمت بولتون که در سمت نشسته بود برگشته و گفته است: «بولتون، تو از ناتو خوشت میاد، نه؟»
چارچوب دیگری که برخی از ناظران، تهدیدهای ترامپ را بر اساس آن تحلیل میکنند، تئوریهای «مرد دیوانه» و «بازی بزدل» است. گفته میشود او از این دو راهبرد برای اثر گذاشتن بر ذهن طرف مقابل و وادار کردن آنها به دادن امتیاز استفاده میکند. رفتارها و تهدیدهای ترامپ علیه ایران هم با این الگو قابل تبیین است.
در تئوری «مرد دیوانه» که استفاده از آن در جهان سیاست معمولاً به «ریچارد نیکسون» نسبت داده میشود یکی از بازیگران سعی میکند خودش را دیوانهای پیشبینیناپذیر و بیثبات معرفی کند که در صورت عدم قبول شرایط مطرحشده از طرف او، مشخص نیست چه رفتاری خواهد کرد.
«بازی بزدل» هم نظریهای برای توصیف الگوی درگیری میان دو بازیگری است که در یک موقعیتِ آبستنِ خطرات هراسناک، باید سعی کنند خودشان را شجاع نشان داده و طرف مقابل را از میدان به در کنند.
برای توضیح «بازی بزدل» از مثال دو راننده استفاده میشود که از دو سوی مقابل در جادهای به سمت هم حرکت میکنند؛ پیروز میدان کسی است که بتواند راننده دیگر را از مسیر منحرف کند. رانندهای که منحرف میشود بازنده است و لقب «بزدل» به او اطلاق میشود.
اگر یکی از رانندهها بتواند خودش را آنقدر شجاع نشان دهد که هراسی از برخورد و تصادف با طرف مقابل ندارد ممکن است روی محاسبات راننده مقابل اثر گذاشته و او را وادار به انحراف از جاده کرده و پیروز رقابت شود.
به طور خلاصه، برخی تحلیلگران تهدیدهای ترامپ علیه کشورهای دیگر را در چارچوب این دو تئوری تفسیر میکنند؛ به این صورت که او از یک طرف قصد دارد خودش را بازیگری پیشبینیناپذیر و بیثبات نشان دهد که رفتار بعدیاش به هیچ عنوان مشخص نیست و از طرف دیگر، سعی میکند طوری وانمود کند که برای هر موقعیت خطرناک آماده است و این طرف مقابل است که باید از سر راه او کنار رود.
ترامپ، البته نشان داده در مواقعی که احساس میکند طرف مقابل جدی است و از سر راهش کنار نمیرود از موضعش عقبنشینی میکند. به عنوان مثال، او پس از آنکه ایران یک پهپاد این کشور را سرنگون کرد ابتدا ایران را تهدید کرد، اما اندکی بعد عقبنشینی کرد.
ترامپ، بعد از آن واقعه ابتدا در توئیتر نوشت «ایران مرتکب اشتباه بزرگی شد.» در حالی که پس از آن توییت برخی تصور میکردند واشنگتن به سوی اقدام نظامی علیه ایران حرکت میکنند، بعداً مشخص شد که نگرانی ترامپ از تبعات سیاسی و نظامی گسترده درگیری با ایران، او را از چنین اقدامی بازداشته است.
ترامپ بعدا در توجیه خودداری از صدور دستور درگیری نظامی با ایران، مدعی شد که تصور میکند هدف قرار دادن پهپاد حاصل یک اشتباه فردی بوده است. رئیسجمهور آمریکا ساعاتی بعد از ایران به دلیل آنکه یک هواپیمای دارای سرنشین را هدف قرار نداده، تشکر کرد و تایید کرد که ایران میتوانسته یک هواپیمای نظامی دارای ۳۵ سرنشین را هدف قرار داده و ساقط کند.
منابعی که با پایگاه آکسیوس صحبت کردهاند اظهاراتی همراستا با این تحلیل مطرح کردهاند.
آکسیوس نوشته ترامپ به برخی از معتمدانش که نگران هستند ترامپ ممکن است او را به جنگ بکشاند گفته است: «بولتون موردی ندارد؛ او میخواهد در روز سه جنگ آغاز کند، ولی من او را کنترل میکنم.»
یک منبع آگاه گفت: «ترامپ فکر میکند که چون خودش جنگ نمیخواهد جنگ نخواهد شد.» این منبع گفت نگرانی او و سایر اطرافیان ترامپ این است که بیتجربگی او ممکن است موجب شود او اثرات تصمیمهای بولتون را نادیده بگیرد و ناخواسته وارد جنگ شود.
روزنامه «گاردین» در گزارشی روز شنبه توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران در نزدیکی منطقه «جبل طارق» از سوی نیروی دریایی انگلیس را به جان بولتون ربط داده است.
این روزنامه با اشاره به ذوقزدگی بولتون پس از اعلام توقیف کشتی «گریس ۱»، نوشته است که این واکنش «طوری بود که گویا او غافلگیر شده است. اما شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد حقیقت چیز دیگری است و تیم امنیت ملی بولتون مستقیما در شکل دادن به رخداد جبل طارق، نقش داشتهاند. این ظن وجود دارد که سیاستمداران [حزب] محافظهکار که به انتخاب یک نخستوزیر جدید، حقهبازی برای رسیدن به قدرت و برگزیت سرگرم بودهاند، به دام آمریکاییها افتادهاند.»
یک منبع که درباره ونزوئلا با ترامپ صحبت کرده میگوید با آنکه رئیسجمهور آمریکا با بولتون درباره ضرورت تغییر نظام ونزوئلا اتفاق نظر داشته، رویکردهای تهاجمی او موجب خشم ترامپ شده است.
ترامپ به نزدیکانش گفته که بولتون در این خصوص تندروی میکند و برخی از نزدیکان او بیش از حد مطمئن بودهاند که مخالفان ونزوئلا میتوانند دولت «نیکلاس مادورو»، رئیسجمهور ونزوئلا را سرنگون کنند.
یک منبع دیگر هم گفته که ترامپ گلایه کرده افرادی که به او مشورت میدهند بیش از اندازه درباره سرنگونی مادورو توسط معارضان این کشور خوشبین بودهاند.
آکسیوس نوشته با آنکه ترامپ اختلافاتی با بولتون دارد و این اختلافات گاه عمیق است، اما حتی کسانی که به شدت خواستار رفتن او از دولت هستند میگویند که او احتمالاً فعلاً در سمتش باقی خواهد ماند، به ویژه آنکه سه نفر از بزرگترین حامیان مالی حزب جمهوریخواه-شلدون آدلسون، پائول سینگر و برنی مارکوس- همه طرفدار بولتون هستند که به شدت طرفدار اسرائیل است. آدلسون به شدت از او حمایت کرده است.
یک منبع که با ترامپ درباره بولتون صحبت کرده است میگوید: «فکر نمیکنم او فعلاً قصد داشته باشد او را تغییر دهد. هنوز چنین قصدی ندارد.»