دلایل مثبت زیادی برای گیاهخواری وجود دارد. افزایش کیفیت زندگی، بهبود شرایط جسمانی، مقابله با خشونت علیه حیوانات و کاهش هزینه‌های مالی، از جمله مواردی هستند که اشخاص مختلف به گیاهخواری روی می‌آورد.
دلایل مثبت زیادی برای گیاهخواری وجود دارد. افزایش کیفیت زندگی، بهبود شرایط جسمانی، مقابله با خشونت علیه حیوانات و کاهش هزینه‌های مالی، از جمله مواردی هستند که اشخاص مختلف به گیاهخواری روی می‌آورد.
هر دلیلی که برای گیاهخواری وجود داشته باشد، حذف بسیاری از مواد پروتئینی حیوانی، به ایجاد مشکلاتی برای بدن انسان منجر خواهد شد. کمبود ویتامین B۱۲، آهن، کلسیم و ید، از مواردی هستند که پس از تغییر رویه غذایی به گیاهخواری، باید مورد ارزیابی صحیح قرار بگیرند.
ویتامین B۱۲
ویتامین B۱۲، یکی از مهم‌ترین مواد موجود در بدن است که در فرایند تولید گلبول‌های قرمز و تشکیل دی‌ان‌ای، نقشی اساسی را ایفا می‌کنند. علاوه بر این ویتامین ب ۱۲ در سیستم عصبی و مغز انسان نیز تأثیر گذار است و کمبود آن می‌تواند شرایط جسمی انسان را به خطر بیندازد.
کمبود ویتامین B۱۲ در بزرگ‌سالان، با شروع گیاهخواری رخ نخواهد داد، زیرا کبد انسان، حجم مناسبی از این ویتامین را در خود ذخیره کرده است. بااین‌حال پس از مدتی ممکن است علائم کمبود این ویتامین مثل خستگی، انرژی کم، عدم توانایی جسمی در ورزش‌های ساده، افزایش ضربان قلب، کبودی بدن، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و بیماری‌های لثه در شخص گیاه‌خوار دیده شود.
مشکلات جدی‌تر ممکن است شامل بیماری‌های عصبی، حرکتی و مشکلات در حافظه باشد. در موارد بسیار شدید، کمبود ویتامین B۱۲ به بی‌هوشی فرد منجر خواهد شد که ممکن است جان شخص را به خطر بیندازد. ساده‌ترین راه برای بررسی میزان این ویتامین در بدن، یک آزمایش خون ساده است.
در یک تغذیه غذایی عادی، ویتامین B۱۲ از شیر، گوشت و دیگر لبنیات مثل ماست و پنیر تأمین می‌شود. اشخاص گیاه‌خوار برای رفع نیاز بدن به این ویتامین، باید مصرف دانه‌های پروتئینی مثل لوبیا و سویا را افزایش دهند. شیر سویا و قارچ‌های خوراکی نیز از دیگر موادی است که برای جبران کاهش ویتامین B۱۲ استفاده می‌شود. در پایان این ویتامین را می‌توان به‌صورت خوراکی یا تزریقی نیز مورد استفاده قرار داد.
کلسیم
کلسیم یکی از مواد اساسی بدن است که در استخوان و دندان ذخیره می‌شود. این ماده غذایی مهم، علاوه بر سیستم اسکلتی انسان، در قلب، عضلات و اعصاب نیز تاثیرگذار است.
کمبود کلسیم در بدن با مشکلات استخوان و دندان ارتباط مستقیم دارد. شانس ابتلا به شکستگی استخوان در اشخاصی با این کمبود، ۲۰۰ برابر بیشتر از افراد سالم است. بررسی میزان کلسیم و ویتامین دی خون با آزمایش خون امکان‌پذیر است و البته تصویربرداری از شرایط فیزیکی شخص نیز می‌تواند در تشخیص مشکلات اسکلتی، تأثیر گذار باشد.
گیاه‌خواران می‌توانند برای جبران کمبود کلسیم ناشی از عدم مصرف لبنیات، از پنیر توفو، سویا، نوشیدنی‌های گیاهی و گندم استفاده کنند. میزان کلسیم بدن گیاه‌خواران به دلیل مصرف بالای Oxalic Acid موجود در گیاهان سبز مثل اسفناج، باید بالاتر از حد معمول باشد.
در بررسی‌های صورت گرفته در کشور آمریکا، میزان کلسیم بدن گیاه‌خواران از حد معمول و استاندارد، ۱۰ تا ۵۰ درصد کمتر است. این مشکل در کشور ما که حتی اشخاص غیر گیاه‌خوار نیز دچار کمبود کلسیم هستند، بیشتر دیده خواهد شد.
ید
ید یکی از مواد مهم در تولید هورمون‌های بدن است. تیروئید برای کنترل میزان رشد و متابولیسم بدن، نیاز به این ماده شیمیایی دارد. کمبود ید در بدن با مشکلات تیروئید و بیماری گواتر نمایان می‌شود.
خستگی، مشکلات عضلانی، احساس سرما، مشکل در تمرکز، کاهش حافظه، افزایش وزن، افسردگی، ریزش مو و کاهش ضربان قلب از جمله نشانه‌های اولیه و ثانویه کمبود تیروئید در بدن انسان هستند.
کمبود این ماده در زنان، مشکلات زایمان را افزایش می‌دهد. میزان ید در بدن زنان گیاه‌خوار و حامله باید به‌دقت بررسی شود. کمبود شدید ید در این اشخاص، می‌تواند جان مادر و فرزند را به خطر بیندازد. میزان ید بدن را می‌توان با آزمایش هورمون‌های تیروئید و همچنین معاینه پزشک مورد بررسی قرار داد.
نمک‌هایید دار، دارای حجم بالایی از ید هستند، اما مصرف زیاد آن‌ها می‌تواند منجر به افزایش فشارخون و بیماری‌های قلبی شود. تخم‌مرغ، ماهی و شیر، منابع پروتئینی حیوانی برای ید به‌حساب می‌آیند. در گیاه‌خواران، ید باید با مصرف نمک و افزودنی‌های مجاز دارای ید تأمین شود.
آهن
آهن در تولید هموگلوبین بدن، نقشی اساسی دارد. گلبول‌های قرمز که شامل این ماده می‌شوند، انتقال اکسیژن را در بدن انسان به عهده‌دارند. علاوه بر این آهن در آزادسازی انرژی در عضلات نیز تأثیر گذار است.
کمبود آهن در بدن با مشکلات عضلانی، استرس، کم‌خونی و کاهش توانایی بدن در مقابله با بیماری‌ها، ارتباط مستقیم دارد. گوشت قرمز، ماهی و مرغ، ساده‌ترین و در دسترس‌ترین راه دریافت آهن کافی از مواد غذایی است.
منابع گیاهی دریافت آهن از توانایی لازم برای تکمیل نیاز بدن به این ماده حیاتی، برخوردار نیستند. هرچند اضافه کردن لیمو و ویتامین سی به رژیم غذایی می‌تواند جذب آهن گیاهی را افزایش دهد.
بهترین راه برای اطمینان از جذب آهن کافی در بدن، انجام آزمایش خون و استفاده از قرص‌های آهن است. در نظر داشته باشید که مصرف بالای آهن نیز به مشکلاتی مثل غلظت خون منجر خواهد شد.
علاوه بر چهار ماده ذکرشده، اگر در شروع گیاهخواری هستید و به این مقوله علاقه دارید، بهتر است میزان ویتامین دی، امگا ۳ و پروتئین را در بدن خودتان ارزیابی کنید. گیاه‌خواران بهتر است هر شش ماه یک بار، با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم، میزان مواد ذکر شده را، در خون خود بررسی کنند. گیاهخواری، راه پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها است، اما به‌تن‌هایی نمی‌تواند نیاز انسان را برای دریافت بسیاری از مواد رفع کند.
برترین ها
