بازار ارز روزهای عجیبی را پشت سر می‌گذارد؛ دیگر حتی به قیمتی که به عنوان نرخ ارز در بازار آزاد از سوی رسانه ها اعلام می شود هم نمی توان اعتماد کرد.
به گزارش سرویس اقتصادی «انتخاب»، 5 سال پس از روی کار آمدن دولت روحانی و وعده تک نرخی کردن تدریجی نرخ ارز، نه تنها این اتفاق رخ نداده بلکه اکنون عملا شاهد سه نرخی شدن قیمت ارز هستیم. نرخ اول نرخ دلار مبادله ای است که امروز ۳۷۴۱ تومان بود. نرخ دوم نرخ ارز در بازار آزاد است که کمتر از 4500 تومان اعلام می شود؛ اما دریافت ارز با این نرخ محدودیت ها خاصی دارد چراکه تنها چند صرافی دلار به این قیمت می فروشند و به هر نفر هم فقط هزار دلار داده می شود. نرخ سوم نیز قیمت دلار در بازار به صورت غیررسمی و با حضور واسطه هاست که تا بیش از 4800 تومان هم می رسد.
بانک مرکزی هم عملا هیچ اقدام مثبتی برای ساماندهی بازار ارز انجام نمی دهد.
صفِ رانت
مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره صف های تشکیل شده در بازار ارز به «انتخاب» می گوید: «تا زمانی که شما رانت توزیع کنید صف رانت تشکیل نیز می شود و این موضوع عجیبی نیست؛ فرقی هم نمی کند که محدودیت ایجادشده تا سقف صد دلار باشد یا هزار دلار.»
او در عین حال تصریح می‌کند: «سهمیه بندی برای خرید دلار نشان می دهد که دولت کافی دلار برای عرضه در بازار ندارند.»
باید از صرافی به بانک ها بازگردیم
حریری راهکار ساماندهی بازار ارز را بازگشت از صرافی به بانک ها می داند: «در گذشته به بهانه تحریم ها، بازار ارز از درون بانک ها به خیابان فردوسی آمد. صرافی ها در دنیا برای انجام کار تجاری سنگین قیمت تعریف نشده اند؛ صرافی برای تامین نیاز توریست و تبدیل پول خود به پول ملی است. باید تمام سعی سیاستگذاران ما این باشد که بازار ارز را به بانک ها برگرداند تا دست کم با تعداد محدودی سازمان طرف روبرو شویم که کنترل پذیر باشند.»
دلار کم است
کمبود دلار برای عرضه در بازار، مورد تایید ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺣﺴﺎﺑﯽ، ﻋﻀﻮ ﺍﺗﺎﻕ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﺗﻬﺮﺍﻥ هم هست. او به «انتخاب» می گوید: «پول نفتی که می فروشیم به راحتی به دست ما نمی رسد و از این رو عرضه دلار کم است و با توجه به زیاد بودن تقاضا، نرخ بالا می رود.»
در حال حاضر، ارز عملا سه نرخی شده؛ مردم درصورتی که نیازشان کمتر از هزار دلار باشد می تواندد ساعت ها انتظار در صف های طولانی را به جان بخرند و دلاری با قیمت کمتر از 4500 تومان به دست بیاورند اما اگر قصد خرید بیش از هزار دلار را داشته باشند چاره ای به جز مراجه به دلالان و خرید دلار با 300 تومان بالاتر از قیمت یعنی حدود 4800 تومان ندارند.
تئوری اقتصادی را دستوری نمی شود پیاده کرد
حسابی در این خصوص می گوید: «تئوری اقتصادی را نمی شود با حرف، دستوری و بخشنامه ای انجام داد.»
این عضو اتاق بازرگانی تهران حتی یک گام پیش گذاشته و تصریح می کند: «برخی صرافی ها در بیرون دلال دارند و آن دلال ها هم مبلغی را از خریداران می گیرند.»
پس از دستگیری ها، دلالی زیرپله ای شد
«در حال حاضر عده ای برای سفر، عده‌ای نیز به خاطر تامین کالاهای موردنیاز خود برای تولید و ... به دلار نیاز دارند اما پس از سخت گیری ها و دستگیری های اخیر در بازار ارز، همان کارهای قبلی به صورت زیرپله ای انجام می شود.»
حسابی می گوید: «در حال حاضر خیلی از مردم بعد از آنکه نرخ بهره پایین آمد، هم پول های خود را از کشور خارج می کنند» و این خود به تقاضای بازار ارز دامن زده.
او البته مخالف بالا بودن نرخ بهره بانکی است و تاکید دارد: «هیچ جای دنیا اینقدر بهره نمی‌دادند و حتی این موضوع باعث شده بود بسیاری پول های خود را به ایران بیاورند.»
شاید قیمت دلار آنقدر بالا برود که مردم نخرند
او درباره نرخ دلار در روزهای آینده هم می گوید: نمی‌توان قیمت دلار را پیش بینی کرد. شاید شما به جایی برسیم که نتوان دلار خرید. به طور مثال اگر قیمت پراید اکنون به 50 میلیون برسد چه می شود؟ مردم می خرند اما احتمالا 90 درصد از مشتریان آن کم می شود.»
او همچنین می گوید پس از ماجرای موسسات مالی، اکنون اطمینان مردم به بانک ها کمتر شده، ارز هم به اندازه کافی نداریم، ارزش خود دلار در مقابل یورو کمتر شده و همه اینها در اوضاع بازار ارز موثر است.
باید به قوانین بین المللی احترام بگذاریم
او درباره پیش بینی آینده بازار ارز می گوید: «نمی توان در مورد کشوری که اقتصادش دولتی است با تئوری های اقتصادی صحبت کرد.»
حسابی می گوید: «تا زمانی که به قوانین بین المللی احترام نگذاریم و ارتباطات بین المللی خود را درست نکنیم، نمی‌توانیم به ثبات برسیم.»
