شهرام جزایری: اینکه نوبل اقتصاد را ببرم یا نه، الله اعلم / کنار هتل ترامپ یک برج با ارتفاع بلندتر می‌سازم

مصاحبه با شهرام جزایری هنوز جذابیت های خاص خودش را دارد. مردی که بزرگترین و پر سر و صدا ترین پرونده دهه هشتاد را دارد.آن روزها، در جریان محاکمه اش، بخش های مهمی از صفحات روزنامه ها به داستان پرونده وی اختصاص داشت.

دوره ای را در زندان گذراند که سیاست ایران ،مانند اقتصاد و اجتماعش آبستن حوادث متعددی بود. سال 1388 ، در جریان رقابت های انتخاباتی ، وقتی نامش از سوی احمدی نژاد، رییس جمهور مستقر و کاندیدای دهمین دوره ریاست جمهوری در برابر مهدی کروبی دیگر کاندیدای حاضر در این رقابت برده شد،دوباره بر سر زبان ها افتاد . اولین مصاحبه با شهرام جزایری وقتی انجام شد که وی تازه از زندان بیرون آمده بود، برنامه هایی برای بازگشت به فعالیت های اقتصادی داشت، اما به قول خودش زنگار زندان از تنش شسته نشده بود. این بار اما از پس گذشت سالیان آزادی ، اعتماد به نفس پیشینش را باز یافته و برنامه های بزرگی در سر دارد.

از ساخت هتلی در کنار برج ترامپ در قلب اقتصادی دنیا، واشنگتن حرف می زند، از معرفی ارز دیچیتالی شهرام کوین و شرکت سرمایه گذاری شهرام در جهان. می گوید یا راهی پاناماست، یا هنگ کنگ یا ایسلند. از اعتبارش می گوید و مدعی است به دلیل شرایط ویژه اش قصد فعالیت اقتصادی در داخل ایران را ندارد و بیشتر بر ایرانیان خارج از کشور و دارایی هایشان حساب باز کرده است. داستان بازگشت شهرام جزایری با عرصه اقتصاد داستان جالبی است که گوشه هایی از آن را با حضور در کافه خبر خبرآنلاین تشریح کرد.

مشروح مصاحبه با شهرام جزایری را بخوانید:

*****

*شما پر سر و صداترین پرونده دهه هشتاد را داشتید و 13 سالی را در زندان سپری کردید ، امروز شما را به واسطه اتهامات ان روزتان می شناسند،اما هنوز این سئوال برای بسیاری جذابیت دارد که بدانند شهرام جزایری که بود و چه کرد؟

خوشبختانه شبکه های اجتماعی نوظهور پاسخ به این سوال را ساده کرده‌اند. چرا این سئوال را از من می پرسید، برای اطلاع از اینکه من چه کسی هستم به ویکی پدیا مراجعه کنید.

*من می خواهم این جواب را از خودتان بگیرم.

تا یکی - دو ماه پیش ویکی پدیا در مورد نوشته بود «مفسد» و «دزد». استنادش هم به موضوعاتی بود که رسانه ها در مورد من نوشته بودند. اما فکر کنم یک ماه قبل بود که یکی از دوستان فایلی را برایم فرستاد و نوشت احکام دیوان عالی کشور درباره تو را در ویکی پدیا گذاشته‌اند. صراحتا نوشته اند او با ۱۸۰ هزار برگه بازجویی و ۱۲۰۰ جلسه بازجویی هیچ تضییع در اموال دولتی نداشته و خوش حسابی اش ثابت شده و پول بانک را هم برگردانده است. شاید به همین استناد، عنوان دزد و مفسد را از کنار اسم من برداشته و نوشته شهرام جزایری، تاجر و کارآفرین. همین تغییر برای من خیلی تغییر جذابی بود. حالا هم برای معرفی خودم به شما به همین نوشته استناد می کنم.

این معرفی من از منظر اقتصادی؛ اما من کلا یک آدم عامی و عادی هستم که هزاران فالور در شبکه های اجتماعی دارم. همین شب یلدا یک فیلم 10 ثانیه ای از رقصیدن و خوشحالی ام گذاشته بودم که سی هزار لایک خورد.

*خودتان را با فالورهایتان معرفی می کنید؟

اشکالی ندارد. بالاخره عملکرد من در آرای دیوان عالی کشور هم معلوم است. در دیوان گفتند ما در پرونده جزایری دنبال شکایت علیه وی گشتیم اما هیچ بانکی از او شاکی نبود و گله ای نداشت. حالا من می گفتم مگر دیوان عالی کشورجای گله گذاری است؟ بگذریم در نهایت برای من نوشتند هیچ ارگان‌های ذیصلاح مالی کشور از متهم شهرام جزایری گله و شکایتی نداشتند.باید توجه کنید پرونده من با حساسیت زیادی مورد بررسی قرار گرفت چرا که از من خوششان نمی‌آمد و ماجرا هم سیاسی شده بود.

*اتهام اصلی شما چه بود ؟

اخلال در نظام اقتصادی کشور که به حمدالله در دو شعبه از این اتهام برائت گرفتم.

*برائت گرفتید و ۱۳ سال زنده ماندید؟

 من برای این جرم در زندان نبودم. داستان به ماجرای کارت سربازی و اتهامات غیر اقتصادی بر می گشت. اما این ها فایده ندارد. شما شهرام جزایری واقعی را 10 یا دوازده سال دیگر خواهید شناخت. 

*اتهامات اجتماعی و ماجرای کارت سربازی چه بود که برایش سیزده سال زندان ماندید؟

معافیت غیر مستحقانه سربازی. من ۱۸ ماه خدمت نظام وظیفه رفته بودم اما سه ماه آخر به دانشگاه دندانپزشکی رفتم. بعدها معافیت ناقصی روی همان سربازی که رفته بودم به من دادند که می توانستم البته از طریق پول آن راخریداری کنم . این اتهام با استناد به یک ماده قانونی مصوب سال ۱۳۰۱ به من وارد شد . در این قانون می گوید کسی که این کار را بکند تهدید به حبس می شود. بعدها یکی از دوستان می‌گفت می توانید موضوع را اعاده کنید اما من دیگه حبس را کشیده بودم و پیگیری نکردم.

*چقدر از حبس ناشی از این اتهام بود؟

چهارسال. البته در قانون گفته این جرم تهدید به حبس دارد. بقیه جرائم هم همینطوری بود مثل عبور غیر قانونی از مرز آبی و این ها.

*بیشتر توضیح می دهید؟

گذشت. واقعاً دوست ندارم در این مورد اظهار نظر کنم.

*این عبور غیرقانونی از مرز آبی همان ماجرای فرار از زندان بود؟

اتهام البته عبور غیرقانونی از مرز آبی بود. در این موارد زیاد صحبت شده است. من دلم می خواهد درباره مسائل اقتصادی بخش خصوصی صحبت کنم.

*این معرفی که از خودتان دارید با نظری که بسیاری از مردم درباره شما دارند خیلی فرق می کند.

خیلی از مردم من را در کوچه و خیابان می‌شناسند اما هیچ وقت با من حرف بد نمی زنند. بالاخره من شهره شده ام ،برآورد خودم این است که 10درصد جمعیت ایران طرفدار من هستند، اصلا با اغماض بشوند ۵ میلیون نفر؛ این تعداد از سرم هم زیاد است البته ۱۰ درصد هم دشمن دارند و بقیه هشتاد درصد هم کاری با من ندارند.شاید پشت سر من حرف بزنند اما خیلی‌ها حتی در تلگرام به من پیام می دهند و من را رصد می کنند.

*یعنی کسی دیگر شما را به شهرت آن روزها نمی شناسد؟

گفتم که دشمن هم دارم . اتفاقا اخیرا هم دوباره می گفتند این دزد است و ... اما در پرونده من تاکید شده که از اتهام اخلال در نظام اقتصادی تبرئه شدم و همه بدهی هایم را هم داده ام . من می خواهم به زودی کار اقتصادی ام را در جهان کلید بزنم و این حرف ها دیگر برایم مهم نیست . خود واقعی ام را به زودی به همه خواهم شناساند.

* قصد مهاجرت از ایران را دارید؟

باید برای کار اقتصادی از ایران بروم. البته در دنیای جدید آمدن به ایران یا رفتن ازآن و هر کشوری معنایی ندارد همانطور که ارزهای دیجیتالی مفهوم جابجایی ارز را تغییر داده اند مرزها نیز در حال تغییر است و دیگر نمی توان مانند گذشته در مورد رفتن و آمدن از یک کشور صحبت کرد.اما به هر حال برای کار اقتصادی ناگزیر به رفتن هستم. البته ممکن است سال آینده برای فعالیت های اجرایی که نیاز به حضور من داشته باشد، ترددم بیشتر شود اما به هر حال ایرانی هستند و وطنم را دوست دارم و زندگی خیلی خوبی در اینجا داشته و دارم. در ضمن اعتبار خیلی خوبی داشته و دارم لذا چیزی به معنای کندن از کشور در برنامه من نیست اما ممکن است تا ۵ سال تردد من بیشتر شود.

*اما به نظر می رسد همین سابقه است که شما را از فعالیت اقتصادی در ایران بازداشته است.

این هم هست. همین حالا هم بروم یک عده می گویند که وای پول ها را برد اما در کل می دانم برایم حاشیه درست می شود، برای همین کار اقتصادی ام را خارج از ایران کلید می زنم. یک واقعیت را بگویم. شرایط ایران برای پرش های من مناسب نیست. در این سال ها هم تجربه ام بیشتر شده و هم اعداد و ارقام مد نظرم افزایش پیدا کرده است،الان محال است یک طرح اقتصادی کمتر از یک تا میلیارد تا ۲ میلیارد دلار بنویسم . نه برای من که شرایط کشور برای پرش های بزرگ اقتصادی هیچ کسی مناسب نیست. کارهای بزرگ متاسفانه واکنش منفی و حاشیه ایجاد می کند. خیلی ها،حتی کارشناسان قضایی چهره به چهره با من نشسته اند و تاییدم کرده اند و گفتند مشکلی نیست اما وقتی پشت میز نشستند ، من رامحکوم می کردند. نمی‌خواهم در این فضا دوباره سوژه شوم. من که هیچ ، همین محمد جواد لاریجانی بیابان را آباد کرده بود و چند شترمرغ در مزرعه گذاشته ، ببیند چقدر برایش حرف می‌زنند چه برسد به من.

*فکر می کنید چرا فضا این طوری است؟ احتمالا حاشیه ها برای شما ناشی از پیش زمینه ذهنی است اما می گویید فضا برای هیچ کس مناسب نیست.

علتش معلوم است. در این جامعه عامه مردم به منابع دسترسی ندارند، از این رو وقتی می‌بینند کسی کار بزرگ انجام می‌دهد سریع می‌گویند از کجا آورده ؟ این ها که مردم عادی اند. یک زمانی ، رییس جمهور این مملکت می رفت پشت تریبون می گفت چرا وام میلیاردی می دهید ، آن وقت از این طرف این حرف ها را می زد از آن طرف بانک ها 130 هزار میلیارد تومان بدهی معوقه داشتند. وقتی رییس جمهور این مملکت این حرف ها را می زد از مردم عادی چه توقعی می رود؟ البته بگویم تاثیر حرف های آن آقا هنوز هم هست . الان همه ترسو و محافظه کار شده اند . کسی جرات وام دادن ندارد .

*تمام علتی که می خواهید بروید همین است؟

بله . شاید منظورتان منع از فعالیت اقتصادی است. من هیچ منع قانونی و حقوقی برای فعالیت ندارم.

*حالا چه کاری می خواهید انجام دهید؟

به زودی بزرگترین بانک شهرام را در دنیا علم خواهیم کرد و تصمیم دارم کنار هتل آقای ترامپ یک برج با ارتفاع بلندتر بسازم . چند میلیون ایرانی خارج از کشور بیش از هزار و ۳۰۰ تا هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه دارند که یکی دو درصد آن مال ماست و می‌توانند متعلق به ما باشد . امیدواریم مدیریت شود و ۲۰ و ۲۵ میلیون دلار فاینانس می‌گیریم و با استفاده از مکانیسم های فوق العاده پیشرفته مثل ارزهای دیجیتالی سقف های جدید را می شکنیم. وقتی خبرها به ایران رسید متوجه می‌شوید. البته گفتم که با ایران و ایرانیان داخل کشور معامله نداریم . شاید اگر سوءتفاهم ها برطرف شد معامله کنیم.در ضمن می خواهم ارز دیجیتالی "شهرام کوین" را به زودی رونمایی کنم.این ارز رمزگذاری شده در جهان معرفی می شود ، همان طور که می دانید مالک "بیت کوین" هنوز خودش را معرفی نکرده اما من ارز دیجیتالی ام را با اعتبار و پشتوانه معرفی می کنم.

*واقعا کنار برج ترامپ ، هتل می سازید؟

بله.

*یک برنامه واقعی است؟

اقتصادی های بزرگ دنیا برای خودشان یک شاخص اقتصادی تعریف می‌کنند ،هرچند که من بحث شاخص عجیب غریب ندارم. در دنیا فاینانسورها طرح را می گیرند بسته به میزان موجه بودن آن بین ۷۰ تا ۹۰ درصد را تامین می کنند . ما برآورد کردیم حدود یک میلیارد دلار احداث این ساختمان در واشنگتن به عنوان قلب تصمیم گیری اقتصاد جهان هزینه دارد.

نماینده من در واشنگتن که خودش بانکدار با سابقه‌ای است مذاکرات اولیه را با چند فاینانسور داشت و فاینانسور سوئیسی متقاعد شد که ۱۰ درصد آورده از ما باشد، یعنی ۱۰۰ میلیون دلار و ۹۰۰ میلیون دلارهزینه از طریق فاینانس تامین شود تا هتل ساخته شود. هنر اصلی شرکت سرمایه‌گذاری ما یا همان بانک بین المللی تامین همین سرمایه اولیه است که به روش "نتورک مارکتینگ" و ارز دیجیتالی رمزگذاری شده شهرام کوین تامین می شود. طبق محاسبات هم تا 24 تا 36 ماه آینده احداث این ساختمان به اتمام می رسد.

*پس به امریکا می روید؟

یکی از کارهای من آنجاست، پاناما، هنگ گنک و ایسلند پیشنهادات خوبی به من داده اند و امکانات مناسبی می دهند. بالاخره آنها هم من را می شناسند و حاضرند خطوط اعتباری بیمه های اعتباری و اتکایی را در اختیارم قرار دهند. من معتقدم سیاسی ها و نظامی ها کارگزاران و گماشته های فعالان اقتصادی هستند اما در ایران این طور نیست. سه سال است می گویم با وزرای اقتصادی دیداری کنم اما اصلا حاضر نیستند مقابل من بنشینند. اینجا فعال اقتصادی یا متهم می شود به دزدی و رانتخوری یا اگر هیچ کدام این ها نشود، مرفه بی درد شناخته می شود. پس بهتر است بروم جایی که امکاناتی را به من می دهد.

*در حال بررسی هستید؟

تقریبا انتخابم را کرده ام. قطعی شد می گویم.

*پس به به زودی فعالیت اقتصادی تان را آغاز می کنید؟

در ۱۵ سال زندانم هم هیچ متوقف نشدم حتی در زندان ، می‌گفتند چرا موبایل و اینترنت دارد. من زیر نظر مقام قضایی 50 شرکتم را مدیریت کردم تا دیونم را بدهم. در همین مقطع، در دوره مدیریت بحران، یعنی زندان یکی را می‌فروختم و یکی را می‌خریدم،همه اینها با نظارت دستگاه قضایی بود.

بالاخره من از داخل زندان ۴۸ میلیون دلار تسویه حساب کردم. به لطف خدا توانستم مدیریت کنم دقیقاً زمانی که قوه قضاییه اعلام کرد می‌توانی بدهی ات را بپردازی، آن را پرداختم. همین یکی - دو سال قبل ۱۰ دانشگاه اروپایی به من دکترای اقتصادی ممیزی داده‌اند. نظریه اقتصادی خوبی دارم نظریه کاندیدای نوبل می شود اما اینکه جایزه را ببرد الله اعلم.

*جایزه نوبل؟

احتمال دارد.*

آقای جزایری شما در دوران بود که بسته بودی که اتفاقات بزرگی در خارج از زندان رخ داد، می خواهم بدانم در این دوران تغییرات جامعه را حس کردید؟

من فکر می کنم مهمترین اتفاقی که رخ داد این بود که اخلاق و ارزش‌های اخلاقی بسیار کمرنگ شد و در برخی موارد از بین رفت. قبلا برخی به سبیل گربه قسم می خورد و پول را پس می دادند اما کار به جایی رسید که ضمانت نامه بانکی و وثیقه می گذاشتند اما پول را می خوردند. من همان زمان در همان محیط بسته این ها را درک می کردم. یعنی همه درک می کردند که چه تغییری در حال رخ دادن است و جامعه به چه سمتی حرکت می کند.

یک زمانی فساد اقتصادی و رانت خواری به معنای کمیسیون گرفتن بود مثلاً کسی اعمال نفوذ می کرد تا قراردادی دولتی را بگیرد و دو درصد رشوه دریافت کند ، اتفاقی که بعد از دولت اسبق افتاد این بود هزاران میلیارد از منابع مردم از مسیر شفاف به مسیر ناشفاف رفت و معاون اول رییس جمهور برای سوء استفاده اقتصادی مجرم شناخته شد.

*زندانیان اقتصادی را در این دوره چه کسانی تشکیل می دادند؟

خرده پاها. به نظر می‌رسد شما خیلی خوش بین هستید که فکر می کنید من در زندان این ها را دیده ام . خیلی از همین کسانی که مرتکب این جرائم شدند خودشان در صدر امور بودند،بعد هم فرار کردند و رفتند. راحت بگویم آنچنان که شایسته و بایسته بود مجرمان اصلی و افرادی که غارتگران اصلی بودند را ندیدیم.غارتگران اصلی الان برای همه شناخته شده اند. این ها که زندان نیامدند ،اگر آمدند هم با عناوین سبک آمدند.

مثلاً هیچ وقت کیفرخواست ۲ میلیارد دلاری برای کسی صادر نشد. ما با عربستان و امریکا در حال جنگ اقتصادی بودیم اما معلوم نشد چطور در دوره جنگ، در بانک دشمن با ارز دشمن سرمایه گذاری کردیم . مدیرعامل بزرگترین بانک جهان اسلام هم در کازینوها در حال خوشگذرانی است اما فرعی ها آمدند .باید بگویم فرعی ها، فرعی رفتار می کنند . نتایج آن اتفاقات هم امروز روشن است . تورم در حال برگشت است، ناامنی اقتصادی وجود دارد و طلبکاران موسسات مالی و اعتباری در خیابان لشگرکشی می کنند. چه کسی این مجوزها را داده است پدیده شاندیز محصول حمایت بی حد و حصر دولت اسبق بود. این ها ۱۳۰,۰۰۰ سهم فروختند و با خانواده های سهامداران ،یک میلیون نفر را درگیر این پروژه کردند.

*شما که خودتان به این پرونده ورود کرده بودید.

من پیشنهاداتی برای حل مشکل داشتم که حالا جای بحثش نیست. منظورم این است که دلیل اصلی این بحران رئیس دولت سابق است، الان یک بقالی خطا برود دستگاه نظارتی وارد عمل می‌شوند اما شرکتی بیاید دفتر امور سهام راه بیاندازد و ۱۳۰ هزار سهم بفروشد، والا در چنین شرایطی من به عنوان یک فعال اقتصادی می ترسم. ایشان راحت اتهام به شخص اول دستگاه قضا وارد می کند، این یعنی ناامنی برای من فعال اقتصادی.

*انگار این مخالفت شما با احمدی نژاد ریشه در سال های قبل دارد وقتی از نام شما برای بیرون راندن رقیب بهره برد.

این ها کارهای بدی بود. ماجرای کمک من به سیاسی ها پیچیده بود. مردم به برخی از این آقایان نماینده و مسئول، مثلا آقای کروبی نامه می دادند که کمک کنید، ما هم روی این نامه ها می دادیم ، آنها پول را برای خودشان بر نمی داشتند، چه احتیاجی داشتند؟ من در کل از طریق سیاسی ها ، چپ و راست و میانه و نمایندگان مجلس و غیر مجلس 75 تا 80 میلیارد تومان کمک کردم، اصلا این سیصد میلیون تومان از کجا آمد؟ قوه قضاییه هم رسیدگی کرد.

من به نام آقای کروبی 16 تا 17 میلیارد تومان به دیگران کمک کردم. شاید در مقطعی دلخور بودم کاری که برای لقمانیان کرد برای من نکرد. من یک آدم فنی برای طیف وسیعی از آن ها بودم. بعد از اینکه ما را دستگیر کردند؛ در سال 83 ، 170 نماینده نامه نوشتند قانون عدم الزام به سپردن وثیقه باید اجرایی بشود. بانک ها امین مردم هستند و مکلف هستند برای اعطای تسهیلات اعتبارسنجی کنند . باید پول را به کسی بدی که کار را بلد باشد. در دنیا الان مشتریان را برای اعطای تسهیلات ارزیابی می کنند. خوب همین دریافت وثیقه نتیجه اش شده 130 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق بانکی

اما سیاسی بازی های آقای احمدی نژاد ماجرا را وارونه کرد.