معاون سابق سیاست خارجی شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه برجام مجوز ورود بیگانگان از 57 دریچه هسته‌ای و غیر هسته‌ای را فراهم کرده است، گفت: تعطیل کردن موشک‌ها و نفوذ در منطقه هم نمی‌تواند مشکلات اقتصادی ما را حل کند.
به گزارش «انتخاب»، علی باقری در نشست بررسی راهبردهای سیاست خارجه ایران در دهه پنجم انقلاب اسلامی در دانشگاه اصفهان اظهار کرد: بستر توسعه احراز امنیت ملی است و هر چه نگاه‌های سیاسی متفاوت است اما همه به گزاره تأمین بودن امنیت قائل هستند.
وی با بیان اینکه امنیت باعث می‌شود تا استعدادهای بالقوه‌ای که در کشور وجود دارد، شکوفا شود، بیان کرد: بستر نقد می‌تواند شروعی برای رفع نواقص باشد و حرکت رو به جلو را به دنبال داشته باشد.
* دو جریان فکری متضاد حاکم بر ایران
معاون سابق سیاست خارجه و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه نه تنها در خصوص برجام که در مسائل دیگر نیز در کشور اختلاف داشتیم، عنوان کرد: این اختلاف یک ریشه فکری و مبنایی دارد و از رابطه یا عدم رابطه با آمریکا تا دیگر مسائل کشور، نگاه‌های مختلف تضادش را در عرصه‌های مختلف مانند حقوق بشر و یا مسائل منطقه خود را نشان می‌دهد.
به نوشته فارس، وی با بیان اینکه در ساحت سیاسی کشور دو مدل فکری وجود دارد و باید تکلیف خود را با این دو مدل مشخص کنیم، مطرح کرد: یک مدل فکری معتقد است انقلاب اسلامی یک پروژه‌ای برای سقوط نظام شاهنشاهی بوده است و بعد از آن باید با نظام جهانی مطابقت پیدا کرد.
* سرنوشت جمهوری اسلامی بدون اسلام بی‌هویت است
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای در توصیف مدل فکری دوم حاکم در کشور، تصریح کرد: تفکر دوم معتقد است انقلاب اسلامی، پروژه امام خمینی(ره) برای سقوط نظام سلطنتی نبود بلکه هنر امام(ره) برای پرده‌برداری از اسلام ناب حقیقی بود.
وی با بیان اینکه اگر رابطه جمهوری اسلامی با انقلاب اسلامی قطع شود، هویت جمهوری اسلامی فرق پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: در چنین صورتی تنها نامی از حاکمیت اسلام خواهد ماند و جمهوریت اسلامی بر مبنای اسلام نخواهد بود.
* منافع ملی یعنی چه؟
باقری با بیان اینکه در طول عمر انقلاب اسلامی نمی‌توان به یک گفتمان ثابت بین این دو جریان فکری دست یافت، یادآوری کرد: به همین خاطر است که در خصوص یک پدیده ثابت به نام برجام، یک مدل فکری آن را فتح الفتوح بنامد و گروه دیگر آن را خسارت محض بنامد.
وی با بیان این که تعریف‌ها از منافع ملی دوگانه است، بیان کرد: منافع ملی یعنی آن چیزی که اجازه تعرض به هویت ملت ایران ندهد و رهبر انقلاب هویت ملت ایران را دارای سه بعد، ایرانی، اسلامی و تاریخی می‌دانند و زمانی که هویت مطرح می‌شود یعنی یک مرزبندی و استقلالی در ذهن انسان وجود دارد.
* صفر کردن هزینه نظامی یعنی استحاله هویتی
معاون سابق سیاست خارجه و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی با بیان این که در تقابل با دشمن خارجی هیچ اختلافی در خصوص مقابله با آن وجود ندارد، عنوان کرد: اما در موضوع دیگری به اسم برجام یک نگاه آن را در تعارض با منافع ملی می‌داند و یک نگاه دیگر آن را ابزاری برای گذر ایران از حالت امنیتی در جامعه بین‌الملل به یک حالت عادی، می‌داند.
وی با اشاره به سخنان هاشمی رفسنجانی مبنی بر این که باید مانند آلمان و ژاپن هزینه نظامی خود را صفر کنیم، تأکید کرد: این یعنی هویت خود را استحاله کنیم و باید به یک اجماع نظر و فهم مشترک در خصوص منافع ملی برسیم که بستر فراهم شدن این فهم مشترک، دانشگاه است.
* امتی که نظر امام خود را نپذیرد برای فهم آن هزینه می‌دهد
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای با بیان این که راهکار مبنایی و ریشه‌ای فهم مشترک در منافع ملی، به میدان آمدن دانشگاه است، تصریح کرد: در این که امام(ره) به بنی صدر رأی ندادند هیچ شکی نیست و این موضوع در نامه امام(ره) به آیت‌الله منتظری آمده است.
وی با بیان اینکه امامی که حاضر نشد به بنی صدر رأی بدهد اما او را تنفیذ کردند، تصریح کرد: منطق امام این است که مسیر تعالی انسان‌ها باید درست شود و نباید موضوعی را تحمیل کرد و چون امام امت نباید نظر خود را به مردم تحمیل کند نیاز بود تا کشور زمان و هزینه بدهد تا مردم به عدم صلاحیت بنی صدر پی ببرند.
* ویژگی‌های ایران برای دشمنان، رشک برانگیز است
باقری تأکید کرد: اگر بنی صدر رئیس‌جمهور نشده بود امروز کسانی می‌گفتند اگر بنی صدر رئیس‌جمهور شده بود می‌توانست جلوی جنگ را بگیرد؛ در خصوص برجام نیز موضوع به همین نحو است و رهبر انقلاب فرمودند من به مذاکرات خوش‌بین نیستم اما عبرت و تجربه‌ای برای ملت ایران خواهد شد.
وی با بیان اینکه وقتی رهبر انقلاب می‌گوید خوش‌بین نیستم نباید آن کار را انجام داد، عنوان کرد: اما برای این که جامعه به یک اقناع پایدار برسند اجازه می‌دهند مسیر طی شود تا مردم در خصوص عدم خوش‌بینی به یک اقناع برسند.
معاون سابق سیاست خارجه و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: باورم بر این است که هزینه‌های استقلال ایران محدود به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نیست و ایران در همه ابعاد ژئوپولتیک، جغرافیایی، نیروی انسانی و ... برای دشمنان رشک برانگیز است.
* نفوذ ایران از نگاه ملی‌گرایانه نیز صحیح است
وی با بیان این که انقلاب اسلامی پایه‌هایی را برای تحکیم استقلال ایران فراهم کرد، مطرح کرد: در اوج ناسیونالیسم در رژیم شاه، محمدرضا پهلوی بحرین را تقدیم کرد چرا که می‌خواسته با کشورهایی که به ایران طمع دارند، وارد تعامل شود.
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای افزود: استقلال، دفاع از هویت‌های ایرانی، اسلامی و تاریخی است اما یک سری معتقدند هویت اسلامی و ایرانی باعث شده که برای جمهوری اسلامی هزینه تراشی شود و این که آمریکایی‌ها خواستار کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران هستند و حتی از نگاه ملی‌گرایانه نیز این نفوذ جمهوری اسلامی را مفید می‌داند.
* کسانی که نفوذ و عرصه قدرت را هزینه می‌دانند توان ایجاد قدرت را ندارند
وی با بیان این که برخی یمنی‌ها که حتی شیعه نیستند در چارچوب تفکر ایران عمل می‌کنند، خاطرنشان کرد: در زمان شاه، ایران و عربستان در بهترین حالت باز هم رقیب هم بودند و کسانی که تفکر انقلاب اسلامی ندارند از جنبه دیگری به نفوذ ایران نگاه می‌کنند.
باقری با اشاره به حضور و نفوذ جمهوری اسلامی در عراق، یادآوری کرد: نظرات ایجابی و سلبی ایران در عراق بر کسی پوشیده نیست اما این که کسانی که این نفوذ و عرصه قدرت را هزینه می‌دانند چون عرضه و توان ایجاد این قدرت را نداشتند.
* فناوری‌های که کاربرد دوگانه داشته باشد دشمن را حساس می‌کند
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی عرصه‌های قدرت ایران را گسترش داده است، ادامه داد: دیگران باید تلاش کنند تا عرصه‌های قدرت ایران را حفظ و گسترده‌تر کنند، برای مثال در موضوع هسته‌ای ما توانستیم قله‌هایی را فتح کردیم عده‌ای حتی از دانشگاهیان به ما گفتند با وجود سوخت فسیلی چرا به سراغ هسته‌ای برویم که مقابل آمریکا قرار بگیریم.
معاون سابق سیاست خارجه و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه انقلاب اسلامی میدان جنگ را به عرصه‌های نرم منتقل کرده است، عنوان کرد: فناوری‌های که کاربرد دو گانه داشته باشد دشمن را حساس می‌کند چرا که یک پایه آن نظامی است و به نوعی روی دم دشمن پا گذاشته‌ایم.
* جنس قدرت ایران با آمریکا و شوروی متفاوت است
وی با بیان این که جنس قدرت ایران با جنس قدرت شوری و آمریکا متفاوت است، گفت: جنس قدرت آمریکا و شوری از جنس نظامی است اما جنس قدرت ایران متفاوت است و آن هم گسترش تفکر انقلاب اسلامی است و مشکلات اقتصادی ما به این علت است که به گفتمان انقلاب اسلامی پایبند نیستیم و پایبندی به آن یعنی این که برای آن زحمت بکشیم.
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای افزود: علت فساد اداری و اقتصادی ما، دوری از گفتمان انقلاب اسلامی است، در دیدار با خانواده شهید مدافع حرمی، پدر شهید به من گفت زمان‌هایی که پسرم از دانشگاه می‌آمد به کمک من برای کارگری می‌آمد.
* تعطیلی سیستم موشکی هم نمی‌تواند مشکلات اقتصادی را حل کند
وی در ادامه توصیف کرد: پسرم همیشه بیشتر از ساعت مقرر کار می‌کرد و علت آن را به علت استراحتی که بین کار داشته است توصیف می‌کرده است تا حقی بر گردنش نباشد و اگر چنین تفکری وارد اقتصاد شود دیگر چیزی به اسم حقوق‌های نجومی و اختلاس نخواهد بود.
باقری با بیان ایکه با تعطیل کردن هسته‌ای، مشکلات اقتصادی ما حل نشد، بیان کرد: تعطیل کردن موشک‌ها و نفوذ در منطقه هم نمی‌تواند مشکلات اقتصادی ما را حل کند، کدام کشوری جز کشورهای مستعمره حاضر است تعهدهای ابدی که ما در برجام متعهد شدیم را قبول کند.
* امتیازهایی که ایران بیش از حد تصور غرب داده است
وی با اشاره به اظهارات کری، مطرح کرد: کری می‌گوید با برجام توانسته ظرفیت 12 بمب هسته‌ای را از ایران بگیرد و در عوض چه گرفته‌ایم، ظریف جواب می‌دهد بعد از دو سال از برجام هنوز نتوانسته‌ایم یک حساب بانکی در انگلیس افتتاح کنیم؛ غربی‌ها خود اذعان می‌کنند که تصور نمی‌کردند ایران تا این حد امتیاز دهد.
معاون سابق سیاست خارجه و امنیت بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی با بیان این که در برنامه سیاست خارجه دولت دوازدهم چیزی به اسم طراحی و برنامه‌ریزی برای حضور ایران در بازسازی عراق و سوریه وجود ندارد، گفت: این به این علت است که یا در ذهن خود برای پیروزی ایران متصور نبودند یا این که برایشان اهمیتی ندارد.
* حضور منطقه‌ای ایران برای پیشرفت اقتصادی بسترساز است
وی با بیان اینکه حضور منطقه‌ای ایران برای پیشرفت اقتصادی بسترساز است، تأکید کرد: حضور ایران در سوریه به این علت بوده است که آمریکا و عربستان و جریان‌های دیگر در عراق و سوریه اقداماتی را خلاف امنیت ملی ایران انجام دادند.
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای افزود: اگر قرار است امنیت ملی داشته باشیم باید هزینه دهیم و کاری که در عراق و سوریه کردیم یک کار مبنایی بوده است همان‌طور که در دفاع مقدس به علت رشادت و ایثارگری جوانان ایرانی، همه سر تعظیم فرود می‌آورند.
* شاخص‌هایی که در برجام رعایت نشد
وی با بیان این که تمام عرصه‌ها در کنار عرصه امنیت ملی باید جلو می‌آمد، یادآوری کرد: مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز باید هم پا با امنیت ملی پیش بیاید اما این اتفاق رخ نداده است چرا که در این عرصه‌ها کسی مجاهدت و تلاش نکرده است در حالی که این عرصه‌ها نیز نیازمند رشادت و شهادت است.
باقری با بیان این که در عرصه‌هایی که دنیا همه درها را روی ایران بسته بود، پیشرفت داشتیم، یادآوری کرد: رهبر انقلاب تا پیش از برجام خطوط و معیارهایی که باید در توافق حاصل شود را گوشزد می‌کردند که یکی از این شاخص‌ها این بود که از حقوق هسته‌ای ایران نباید یک قدم هم عقب نشست در حالی که در برجام 100 حقوق هسته‌ای ایران توسط خودمان نقض شد.
* برجام مجوز ورود بیگانگان از 57 دریچه هسته‌ای و غیر هسته‌ای را فراهم کرده است
وی ادامه داد: رهبر انقلاب در خصوص نظارت‌ها نیز اعلام کرده بودند که نظارت‌ها باید متعارف و در چارچوب نظارت مانند سایر کشورها باشد در حالی که در برجام مجوز ورود بیگانگان از 57 دریچه هسته‌ای و غیر هسته‌ای را فراهم شده است.
مذاکره کننده ارشد سابق در پرونده هسته‌ای با اشاره به کلام رهبری مبنی بر این که نباید محدودیت‌های طولانی مدت را بپذیریم، اضافه کرد: در حالی که ظریف اعلام کرد ما نتوانستیم خط قرمزها را رعایت کنیم، پس از این که یک توافق غیر مطلوب حاصل شد رهبر انقلاب در نامه‌ای، شرایطی را مقرر کردند که یک توافق معقول ایجاد شود.
وی در پایان گفت: رهبر انقلاب در نامه فرمودند باید از طرف مقابل به خصوص رئیس‌جمهور آمریکا برای لغو کامل تحریم‌ها تعهد گرفته شود اما چنین چیزی محقق نشد، رهبر انقلاب برای خروج اورانیوم غنی شده تأکید کردند که این خروج باید به دفعات باشد و همه آن‌ها را با هم خارج نکنند در حالی که مذاکره کنندگان همه اورانیوم‌ها را یک باره از کشور خارج کردند.
