یک روزنامه صهیونیستی در گزارشی با اشاره به اقدامات اخیر عربستان در منطقه، از جمله در جریان استعفای سعد الحریری نوشت: پادشاهی عربستان در تلاش است تا جبههای جدید علیه ایران باز کند و از اسرائیل میخواهد که این کار کثیف را برایش انجام دهد.
به گزارش انتخاب، به نوشته روزنامه هاآرتص، پادشاهی عربستان در روزهای گذشته، در کمتر از 24 ساعت چندین شوک در سراسر خاورمیانه ایجاد کرد که تحولاتی را در پی خواهد داشت که تنشها با ایران را دامن میزند. طرح کامل سعودیها، اگر وجود داشته باشد، هنوز فاش نشده است. هرچند، این تحولات نگرانیهایی را در پایتختهای کشورهای همسایه به وجود آورده و گمانهزنیهای زیادی را درباره اقدام بعدی سعودیها در پی داشته است.
اولین اتفاق، استعفای غیرمنتظره سعد الحریری نخستوزیر لبنان بود که در جریان سفری به عربستان سعودی آن را اعلام و ادعا کرد که به دلیل طرح حزبالله برای ترور وی، دست به این کار زده است. پس از گذشت چند روز، بیش از پیش مشخص شد که این استعفا بیشتر شبیه به یک دستور سعودی ناشی از نارضایتی ریاض از نحوه تعامل حریری با حزبالله در دولت لبنان بوده است.
چند ساعت پس از اعلام این استعفا، سعودیها از یک سری بازداشتها در میان شاهزادگان و بازرگانان ثروتمند عربستانی به اتهام فساد خبر دادند. همزمان که این شاهزادگان در یک هتل پنج ستاره در ریاض بازداشت میشدند، یک سانحه هوایی در مناطق جنوبی عربستان روی داد. روز بعد مشخص شد که یک شاهزاده سعودی سعی داشته از طریق هوایی با استفاده از یک هلیکوپتر از عربستان فرار کند که توسط نیروی هوایی سعودی ساقط شد. تمام 9 سرنشین و خدمه این هلیکوپتر جان خود را از دست دادند. در این میان، گروه انصارالله یمن یک موشک به سمت فرودگاه بینالمللی ریاض شلیک کرد که به گفته مقامات سعودی توسط سامانه ضد موشکی ساخت آمریکا رهگیری و منهدم شد. عربستان در تلافی این حمله یمن را در مرزهای زمینی و دریایی محاصره کرد.
اینها تنها تحولات مربوط به عربستان در یک هفته گذشته نبودند. دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا با انتشار پیامی توئیتری از اقدامات ملک سلمان و ولیعهد قدرتمند وی؛ محمد بن سلمان حمایت کرد. جرد کوشنر، داماد ترامپ چند روز پیش از این رویدادها به عربستان و اسرائیل سفر کرده بود. وزارت امور خارجه اسرائیل یک مقاله درباره موضعش پس از استعفای حریری به سفارتخانههای خارجی ابلاغ کرد. این، کاملا مطابق با نسخه رسمی سعودیها از این وقایع بود که مسوولیت بحران کنونی در لبنان را متوجه ایران میدانست. محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین در سفری ناگهانی به مصر و عربستان رفت. بروکسل یک درخواست تعجبآور دریافت کرد که یک هیات سعودی خواهان سفر به این کشور در هفته آینده برای بحث درباره روشهای مبارزه با ترور هستند. این سعودیها به دعوتی از سوی اروپاییها پاسخ دادند که 10 ماه پیش مطرح شده بود.
هاآرتص در ادامه نوشت: آیا این رویدادها به یکدیگر مرتبط هستند، همانطور که تابستان گذشته تحت رهبری عربستان، امارات متحده عربی و مصر برای انزوای قطر همکاری کردند، آیا ارتباطی میان این مسائل و مصالحه میان تشکیلات خودگردان و حماس که از هفته گذشته در غزه اجرایی شده و تحت رهبری قاهره است، وجود دارد؟ مقامات اطلاعاتی و محققان دانشگاهی بر این باورند که اینها گامهایی طراحی شده برای افزایش نفوذ محمد بن سلمان در آستانه انتقال قدرت به وی از پدر 82 سالهاش به دستان بن سلمان است.
مشخص نیست، سعودیها لزوما با این اقدامات به جایی برسند. کاخ پادشاهی روابط نزدیکی با دولت ترامپ دارد و عربستان سعودی در میان معدود کشورهایی بود که سال گذشته در کنار اسرائیل از انتخاب دونالد ترامپ استقبال کردند. در طول یک سال گذشته گزارشات رو به افزایشی دیده میشود که نشان میدهد همکاریهای دپلماتیک میان ریاض و تل آویو، از جمله در زمینه اطلاعاتی بیشتر شده است. اسرائیل و سعودیها به ایران به عنوان دشمن مشترک مینگرند و هر دو از ناتوانی غرب در مواجهه با افزایش نفوذ ایران در منطقه ناامید شدهاند.
این روزنامه صهیونیستی در ادامه گزارش خود به یادداشت اخیر دان شاپیرو، سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل در هاآرتص اشاره کرد که نوشته بود؛ آیا سعودیها با این اقدامات خود در حال سوق دادن اسرائیل به سمت جنگ با حزبالله و ایران هستند.
شاپیرو که یکی از مشاوران باراک اوباما، رییس جمهور پیشین آمریکا در امور خاورمیانه بود در این یادداشت بر احتمال این حقیقت تاکید کرد که نجات اسد در جنگ داخلی سوریه، سعودیها را بر آن داشته است تا تلاش کنند جنگ با ایران را از سوریه به لبنان منتقل کنند و برای این کار در تلاشند که اسرائیل این کار کثیف را برای عربستان سعودی انجام دهد.
این اقدامات میتواند به یک زنجیره واکنشها منجر شود که سعودیها خواهان آن هستند. استعفای حریری حزبالله را به دست و پنجه نرم کردن با تاثیرات این بحران سیاسی و اقتصادی در لبنان واخواهد داشت که ممکن است به یک تقابل نظامی با اسرائیل برای متحد کردن عموم لبنانیها حول خود منجر شود. شاپیرو هشدار داد که اسرائیل ممکن است به یک مناقشه نظامی نابهنگام و غیرمعقول توسط سعودیها سوق داده شود.
شاپیرو تنها کسی نیست که احتمال این سناریو را میدهد. داو زاخیم که در دولت رونالد ریگان، رییس جمهور اسبق آمریکا پستهای مختلفی در پنتاگون داشت به تازگی در مقالهای در نشریه فارین پالیسی به بررسی اتحاد میان آمریکا و عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل پرداخت.
وی نوشت که سفر کوشنر به ریاض از زمان به قدرت رسیدن ترامپ در کاخ سفید سومین بار بوده است و ترکیب ترامپ، نتانیاهو و بن سلمان هر احتمالی را ممکن میکند. زاخیم معتقد است که این سه در حال طراحی چیزی هستند که به نظر میآید طرحی برای اعمال فشار بر ایران باشد. موفقیت اسد، افزایش حضور روسیه در سوریه و افزایش نفوذ ایران همگی یک وضعیت جدید و نامشخص را ایجاد کردهاند. به همین دلیل لازم است که قواعد این بازی تعریف شود که شامل عملیات نظامی آزادانه اسرائیل در جبهه شمالی خواهد بود.
ظاهرا این دلیل گزارشات متعدد از حملات هوایی اسرائیل در سوریه است که انبارها و کارخانجات تسلیحاتی را هدف قرار میدهد. این شرایط همچنین به طرز تاسفباری خطر یک زوال طراحی نشده در نتیجه یک حادثه داخلی خارج از کنترل را افزایش میدهد و اگر عربستان سعودی به عمد در حال دامن زدن بر تنشها میان این کشورهاست، این یک خطر آشکار خواهد بود.
هاآرتص در بخش پایانی گزارش خود نوشت: فرماندهان نظامی اسرائیل اصرار دارند هر عملیاتی بر اساس اطلاعات دقیق و بررسیهای زیاد پیش از ارائه آن به رهبران سیاسی برای تایید است. اکنون به نظر میآید که این یک دوره تنشآلود حتی در مقایسه با طغیان سالهای اخیر در منطقه خاورمیانه است که جهان عرب را با رویدادهای هفت سال گذشته تکان داد.
دبیر کل حزبالله لبنان با تأکید بر بازداشت بودن سعد الحریری در ریاض، گفت که عربستان تلاش دارد نخستوزیر جدیدی را به لبنان تحمیل کند.