مدتی است در محافل مختلف هنری بحث جوانگرایی و واسپاری برخی وظایف به نسل جوان مطرح و در بسیاری مواقع این مساله اجرایی شده طوری که این روزها با حضور رهبر جوان ارکستر ملی این بحث داغتر شده است.
هر چند كه بسياري از هنرمندان و كارشناسان از جريان جوانگرايي در راستاي تقويت نيروي انساني استقبال كردند اما بايد ديد كه اين مقوله در كشور ما چه قدر كارشناسانه و با در نظر گرفتن فاكتورهاي علمي صورت ميگيرد.
فردين خلعتبري آهنگساز و عضو سابق شوراي فني اركستر موسيقي ملي ايران درباره فاكتورهاي لازم جهت انتخاب جوانان در عرصههاي هنري خصوصا موسيقي ميگويد: كسي كه به عنوان رهبر اركستر انتخاب ميشود بايد تحصيلات رهبري و نيز تجربيات ديگري را در اركسترهاي ديگر داشته باشد.
رضا مهدوي آهنگساز و منتقد موسيقي نيز با اشاره به اينكه بايد تعريف جوان و جوانگرايي در كشور ما بازتعريف شود، در اين خصوص ميگويد: خيلي از زبان مسوولان مختلف طي سالهاي اخير ميشنويم كه بايد به جوانان هويت داد، از آنها استفاده كرد و مشاوره گرفت كه اين خيلي خوب است و در دنيا هم وجود دارد و توصيه بزرگان ديني و ملي هم بوده اما غافل از اين هستيم كه يك جوان به لحاظ سني شايد جوان باشد، اما از جواني بايد بهرهبرداري كرد كه فكر پخته و انديشمندانه و جلوتر از سنش داشته باشد. اينگونه جوانها هستند كه در دنيا كارهاي بزرگ به دستشان سپرده ميشود اما اينجا به صرف اينكه يكسري جوان را بياوريم و شعار جوانگرايي داشته باشيم و بخواهيم در مقابل پيران متقدم و استاداني كه متاسفانه با ما همكاري نميكنند جوانان را مطرح كنيم هم به جامعه و هم به حس اعتماد افراد جامعه به نهادهاي سازماني و حاكميتي لطمه زدهايم و اينگونه رفتارهايي كه گاهي مواقع سلبي و گاهي ايجابي باعث ميشود خود آن جوان به زودي از بين برود و اگر استعدادي دارد و ميخواهد در بوته آزمون و خطا بگذارد مورد مقاومت و نقد طولاني و سختي قرار گيرد و آنچه را كه در چنته دارد به يكباره از دست بدهد.
مقوله جوانگرايي در موسيقي طي هفتههاي گذشته ابتدا توسط حميد شاهنگيان، نايبرييس هياتمديره بنياد رودكي مطرح شد موضوعي كه در واكنش به انتخاب رهبر جوان اركستر ملي صورت گرفت و او در گفتوگويي با مهر شيوه جوانگرايي و حضور فعال جوانان در بخش موسيقي را چنين توجيه كرد: ما پيرمردها كه عضو هياتمديره مجموعه بنياد فرهنگي هنري رودكي هستيم به دنبال فرمايشات مقام معظم رهبري مبني بر حمايت از جوانان به دنبال كارهايي هستيم كه هنرمندان مستعد و جوان در آن حضور جدي داشته باشند. ما علاقهمنديم هنرمندان جوان موسيقي چه در مقام نوازنده، چه در مقام آهنگساز و حتي در مقام رهبر اركستر ارتقا پيدا كنند. خلعتبري در ادامه به نقش رهبر مهمان اشاره دارد. او ميگويد در همه جاي دنيا انتخاب جوانان براي مسووليتهاي مختلف از جمله رهبر مهمان با دو هدف صورت ميگيرد يكي با هدف فضا دادن به جوانترها و ديگري كسب تجربيات اما در ايران همه اتفاقات با يك سكته همراه است كه خيلي جالب نيست. در واقع در عرصه سياسي هم اين مقوله ديده ميشود و اين تصور وجود دارد كه وقتي يك جوان ميآيد قرار است آدمهاي با تجربه را نابود كند در صورتي كه چنين نيست بايد تعاملي صورت گيرد و انرژي را به وجود آورد و طبيعي است براي انتقال مسووليتهاي مختلف بايد نسل جديد روي كار بيايد.
آهنگساز «شب دهم» در پايان صحبتهاي خود اظهار اميدواري كرد كه ورود جوانان به عرصههاي مختلف موسيقي شكل توهينآميز نگيرد كه اگر چنين باشد به نفع موسيقي نخواهد بود. اما مهدوي نگاه انتقادي به عنوان جوانگرايي دارد، وي نه تنها اين نوع جوانگرايي در كشور را مثبت ارزيابي نميكند بلكه آن را هدررفت سرمايههاي معنوي و مادي ميداند و ادامه ميدهد: يك نوع لابيگريهايي براي انتخاب جوانان در سطوح مختلف وجود دارد كه نمونههاي بارز آن در ورزش فوتبال است كه البته در عرصه هنر هم خودش را نشان داده و در عرصه سياست هم كه برخي آقازادهها خودشان را ژن برتر ميدادند و زبانزد شدهاند و مورد تمسخر قرار گرفتهاند. بهطور كلي در عرصههاي مختلف شاهد اين هستيم كه سيستم آقازادگي به صرف جوان بودنشان منتج به اين شده كه مسووليتها و جايگاههايي را پيدا كنند، غافل از اينكه اين افراد تجربه و توانايي ندارند و ورودشان هر چند اندك باعث ضرر به اموال، روح و روان و پيكره كلان جامعه و صنف است. به نظر من بايد به نوعي از اين موضوع جلوگيري شود و عرصههاي ديگري را براي آزمون و خطاهاي جوانان ناپخته در نظر بگيرند. با اين وجود شاهنگيان همچنان بر موضع خود اصرار دارد. او با تاكيد بر اينكه در هر جايي از اين مملكت كه به كادرسازي و پرورش نسل جوان پرداختيم موفق بودهايم، توضيح داده: حضور جوانان در مجموعه مهمي چون اركستر ملي يا اركستر سمفونيك ايران حتي به عنوان رهبر اركستر نيز ميتواند اتفاق بسيار ارزشمندي باشد.
منبع: اعتماد