پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : تشکیل صف مقابل صرافی‌ها برای خرید دلار خاطرات سال‌های ۹۰ و ۹۱ را زنده کرد.
به گزارش ایسنا، افزایش نرخ ارز در چند روز گذشته هر چند عمدتا به صورت هیجانی و کاذب بوده اما در عین حال شرایطی را به وجود آورده که تقاضا برای خرید دلار در بازار آزاد به طور فزاینده‌ای افزایش یابد و به اصطلاح، صف برای خرید دلار تشکیل شود.
خبرگزاری میزان گزارش داد: «گشت و گذار در بازار نشان می‌دهد که با افزایش قیمت، برخی از صرافی‌ها اقدام به حذف قیمت دلار از روی تابلوهای خود کرده‌اند. همچنین برخی صرافی‌ها از فروش امتناع کرده و عنوان می‌کنند، دلار برای فروش نداریم. برخی از صرافی‌ها هم فقط تا ساعت ۱۳ دلار می‌فروشند. همچنین در مقابل برخی از صرافی‌ها صف‌هایی برای خرید دلار ۴ هزار و ۹ تومانی توسط مردم تشکیل شده است که با نام‌نویسی‌هایی که از قبل از ظهر توسط صرافی‌ها صورت گرفته، منتظر دریافت دلار بودند. البته این دریافتی‌ها تا سقف خاصی محدود شده بود. در برخی صرافی‌ها تا سقف ۲ هزار دلار و برخی تا سقف ۱۰ هزار دلار پرداخت می‌کردند.»
برخی معتقدند این وضعیت تا حدی شبیه وضعیت سال ۹۱ است که ارز به یکباره جهش قیمتی پیدا کرد و این موضوع فشار زیادی را به تولید کنندگان وارد آورد؛ ضمن این که تاثیرات مخربی نیز بر کل بازار گذاشت اما برخی دیگر و از جمله مقامات بلندپایه اقتصادی اعتقاد دارند که وضعیت بازار ارز نگران‌کننده نیست ضمن این که دولت نیز نمی‌خواهد ارز پول ملی کاهش یابد.
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت روز سه‌شنبه در نشست خبری با تاکید بر مخالفت دولت با تضعیف پول ملی به صورت غیر منطقی گفت: سیاست دولت مدیریت نرخ ارز شناور است.
ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز گفته بود: «اوج تاثیر حرف‌ها‌ی ترامپ در امور بانکی آثار هیجانی است که ممکن است در بازار ارز ایجاد شود ولی این اثرات بلندمدت نخواهد بود.»
معاون اقتصادی رئیس‌جمهور نیز دیروز در خصوص نوسانات بازار ارز با توجه به اتفاقات اخیر گفت: «بعضی نوسانات از عوامل اقتصادی و روانی ایجاد می‌شود اما همچنان که در سال ۹۵ هم دیدیم، ما حرکت رو به بالایی داشتیم اما بعد این موضوع جبران شد و کسانی که سوداگرانه وارد بازار شده بودند، متحمل زیان‌هایی شدند.»
نهاوندیان با بیان این که سیاست ارزی دولت تغییری نکرده است، افزود: «این سیاست شناور مدیریت شده و حفظ ثبات به صلاح اقتصاد کشور است.»
معاون اقتصادی رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: «طبعا فعالان اقتصادی سابقه‌دار نیز به این موضوع بلندمدت نگاه می‌کنند. بعضی از شتابزدگی‌ها‌ی کوتاه‌مدت ممکن است به ضرر سوداگران منجر شود و بانک مرکزی نیز با توجه به گشایش‌های بعد از برجام در شرایط بسیار خوبی قرار دارد لذا می‌توان با اطمینان پیش بینی کرد که آرامش بازار ارز ادامه پیدا می‌کند.»
خریداران بازار ارز چند دسته هستند؟
آفتاب یزد برای بررسی بیشتر این موضوع با حمید میرمعینی، کارشناس اقتصادی گفت‌وگو کرده است. میرمعینی تصریح کرد: «متقاضیان ارز در بازار چند دسته هستند. یک دسته کسانی هستند که مصارف ارزی آنها بابت مخارجشان یا واردات است. بنابراین کسانی که در آینده مصارف ارزی دارند برای این که ارز مورد نیاز خود را تامین کنند از حالا اقدامات خود را شروع کرده‌اند تا قسمتی از ارز مورد نیاز آینده خود را تامین کنند.»
میرمعینی عنوان کرد: «دسته دیگری که در شرایط فعلی ارز می‌خرند کسانی هستند که برای حفظ ارزش دارایی‌های فعلی خود این کار را می‌کنند. بالاخره طبیعی است که اگر عرضه ارز به میزان کافی صورت نگیرد تقاضا برای آن افزایش یافته و طبیعتا قیمت‌ها نیز بالا می‌رود. این موضوع باعث می‌شود که یک سری از افراد برای حفظ ارزش دارایی‌های خود ارز تهیه کنند تا با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی آنها متضرر نشوند و قدرت خریدشان را حفظ کنند.»
وی افزود: «دسته دیگری از خریداران ارز، دلالانی هستند که با قصد و هدف سفته بازی ارز می‌خرند تا خیلی گران تر بفروشند.»
این کارشناس اقتصادی گفت: «این احتمال وجود دارد که تجربه سال‌های گذشته درباره افزایش قیمت ارز تکرار شود. البته تنش‌های بین المللی را نیز نباید نادیده گرفت و ممکن است همین موضوع منجر به وضع محدودیت‌هایی در عرضه ارز شود و جریان ارزی کشور تحت تاثیر قرار گیرد. به هر حال ما یک سری مصارف ارزی داریم که تقریبا مشخص است و در سال‌های گذشته تغییرات زیادی نداشته است و نیازهای ارزی واقعی است که باید حتما تامین شود، بنابراین این مصارف همیشه وجود دارد اما اگر عرضه کاهش یابد به قیمت ارز تاثیر خواهد گذاشت. در حال حاضر یک نوع تردیدی در میان کسانی که خریدار ارز هستند وجود دارد و همین تردید باعث شده که تقاضا برای خرید ارز بالا برود.»
وی در واکنش به سخنان اخیر رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر این که نوسانات بازار ارز خیلی نگران‌کننده نیست گفت: «واقعیت این است که من جای ایشان نیستم و حتما اطلاعات ایشان از من کامل تر است. ولی به تجربه ثابت شده که ما الان نوعی تنش ارزی داریم. در چند سال اخیر و قبل از به وجود آمدن این تنش‌های اخیر بین‌المللی شرایط زمانی خوبی برای واقعی سازی نرخ ارز وجود داشت و اگر این کار صورت می‌گرفت افزایش‌های هیجانی در بازار رخ نمی‌داد.»
نرخ دلار پایین نگه داشته شده بود
در همین حال رئیس کنفدراسیون صادرات نیز دراین‌باره می‌گوید: «واقعیت موجود در کشور ما این است که نرخ دلار به مدت چهار سال با وجود تورم، افزایش متناسب نداشته و این فنر با ارزهایی که دولت به بازار تزریق می‌کرده پایین نگه داشته شده است. همیشه این مسئله مورد نقد فعالان اقتصادی و به ویژه صادرکنندگان بوده و گوش شنوایی هم وجود نداشته است.»
محمد لاهوتی در گفت و گو با ایسنا، افزود: «از طرفی این تذکر هم داده می‌شد که به دلایل متعددی ممکن است دولت نتواند ارز مورد نیاز را تزریق کند و این فنر رها شود که به نفع تولید، صادرات، واردات و به طور کلی اقتصاد کشور نیست.»
رئیس کنفدراسیون صادرات ادامه داد: «ثبات و آرامش در بازارها مهمترین فاکتور مورد توجه فعالان اقتصادی است ولی این اتفاق نیفتاد؛ ضمن اینکه دولت به دنبال یکسان سازی نرخ دلار هم بوده ولی قبل از آن نیازمند واقعی‌سازی نرخ ارز است.»
سوالی صریح از آقایان سیف و کرباسیان
اما در شرایطی که بازار ارز شرایط حساسی را پشت سر می‌گذارد روز گذشته خبرگزاری‌ها اعلام کردند که وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس کل بانک مرکزی ایران برای شرکت در اجلاس پاییزه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی عازم واشنگتن شدند. به راستی آیا بهتر نبود آقایان کرباسیان و سیف در این مقطع حساس کنونی در تهران می‌ماندند و نظارت مستقیمی بر بازار ارز می‌داشتند؟ اجلاس‌ها‌ی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی روتین بوده و سالی دو بار برگزار می‌شود. هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتاد اگر این دو مقام ارشد اقتصادی دولت، معاونان خود را به این اجلاس می‌فرستادند و خودشان در تهران می‌ماندند.»
