اطلاعاتی از داروهای تب‌بر

 تب یک مکانیسم دفاعی طبیعی بدن است که در اغلب موارد به مداخله درمانی خاصی نیاز ندارد، اما این به‌آن معنا نیست که باید نسبت به آن بی‌توجه بود زیرا تب شدید می‌تواند به بروز عوارض خطرناکی مانند تشنج منجر شود.

تشنج ناشی از تب شایع‌ترین نوع تشنج در کودکان است. حدود 3 تا 4 درصد کودکان با سن کمتر از شش سال دچار این نوع تشنج می‌شوند.

درجه حرارت بدن در طول شبانه‌روز بین ۳۶ تا ۳۷.۵درجه سانتی‌گراد متغیر است. افزایش درجه حرارت بدن از ۳۷.۵ درجه به بالا را تب می‌نامند. در تب‌های شدید گاهی دمای بدن به 41 درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد که در صورت وقوع آن باید اقدامات خاص اورژانسی برای کاهش تب انجام شود. همچنین تبی که بیش از هشت هفته طول کشیده و هیچ علت خاص بالینی برای آن یافت نشده است به بررسی‌های پاراکلینیکی نیاز دارد. تب در نوزادان زیر هشت ماه و بخصوص زیر یک ماه اورژانسی است و باید آن را جدی گرفت.

در شیرخواران زیر یک سال تب‌های شدید ممکن است ناشی از مننژیت یا عفونت‌های ادراری باشد. بنابراین باید حتما به پزشک مراجعه کرد. معمولا تب به علت اختلال در سیستم تنظیم حرارت بدن، سرطان‌ها، عفونت و التهاب، اختلال سیستم ایمنی آنسفالیت، علل دارویی و واکنش‌های آلرژیک بروز می‌کند. از مهم‌ترین داروهایی که می‌تواند باعث ایجاد تب شود می‌توان به آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای شیمی‌درمانی، ضدقارچ‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها، شل‌کننده‌های عضلانی، آمفتامین‌ها، بعضی داروهای ضدجنون و در نهایت ضدافسردگی‌ها اشاره کرد. تب متوسط (40 ـ 38 درجه سانتی‌گراد) و شدید (بالای 40 درجه سانتی‌گراد) به دارودرمانی نیاز دارد.

امروزه پرمصرف‌ترین دارو برای کنترل تب استامینوفن است که امکان تهیه آن به صورت بدون نسخه از داروخانه‌ها ممکن است. برای کودکانی که کمتر از یک سال سن دارند معمولا از قطره استامینوفن به عنوان کاهنده تب استفاده می‌شود. مقدار مصرف این دارو در کودکان دو تا سه قطره به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر چهار تا شش ساعت است. به عنوان مثال برای یک کودک با وزن پنج کیلوگرم می‌توان ده قطره استامینوفن در فواصل ذکر شده استفاده کرد.

برای کودکان با سن بالاتر از یک سال معمولا از شربت یا سوسپانسیون استامینوفن برای کنترل تب استفاده می‌شود که به طور کلی میزان مصرف آن معادل 4 دهم سی‌سی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر چهار تا شش ساعت است. شیاف استامینوفن در موارد بروز ناگهانی تب بخصوص زمانی که تب بالاست یا کودک امکان بلع دارو را ندارد قابل استفاده است.

این شکل دارویی برای کودکان حاوی 125 میلی‌گرم ماده موثره است و می‌توان با دوز 10 تا 15 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن با فاصله هر چهار تا شش ساعت از آن استفاده کرد.

داروی دیگری که در کنترل درد و تب کودکان استفاده می‌شود ایبوپروفن است که اشکال مختلف آن با دوز کلی ده میلی‌گرم به ازای هر کیلو وزن بدن کودک قابل استفاده است. میزان استفاده از سوسپانسیون ایبوپروفن برای کاهش تب در کودکان معادل نیم سی‌سی به ازای هر کیلو وزن بدن در هر شش ساعت است.

یکی از مواردی که در زمان بروز تب در کودکان باید به آن توجه داشت استفاده نکردن از داروی آسپرین برای کنترل تب به دلیل احتمال بروز سندرمRey است. این بیماری تمام ارگان‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما عارضه اصلی آن روی مغز و کبد پدیدار می‌شود. سندرم ری باعث افزایش حاد فشار در مغز و تجمع چربی در کبد و اندام‌های دیگر می‌شود و اگر درمان نشود، می‌تواند بسرعت باعث از کار افتادن کبد، آسیب مغزی و حتی مرگ شود. بیش از 30 درصد کودکان و نوجوانانی که به سندرم ری مبتلا می‌شوند جان خود را از دست می‌دهند و 70 درصد مابقی نیز که زنده می‌مانند معمولا دچار آسیب مغزی پایدار می‌شوند.