سرویس بین الملل «انتخاب»؛ المانیتور نوشت: صدها سال است که از سال 1639 و پیمان قصر شیرین میگذرد. ترکیه و ایران در این پیمان قاعده همزیستی مسالمت آمیز و عدم دخالت های سیاسی و تاثیر رقابت های منطقه ای بر روابط اقتصادی شان را مورد تاکید قرار داده اند. هر دو طرف استاد عبور از آستانه های بحرانی روابط شان هستنند. اما تنش های سیاسی با حنگ داخلی سوریه روز به روز بیشتر شده و این تسلط و استادی دو طرف را از بین برده است و روابط اقتصادی دو کشور امروز تحت تهدید های این تنش ها قرار گرفته است.
به گزارش «انتخاب»؛ بعضی از موارد لغزش های دیپلماتیک به نظر بین المللی می رسد. رجب طیب اردوغان رییس جمهور تورکیه و مولود چاووش اغلو وزیر خارجه این کشور هر دو در گفت و گوهای اخیرشان ایران را مورد حمله قرار داده اند و همین مساله بر روابط اقتصادی سطح بالای دو کشور تاثیر مخربی داشته است.
اردوغان در بحرین، ایران را به تلاش برای تفرقه افکنی در عراق و سوریه با رویکرد ناسیونالیسم فارسی متهم کرده و گفته باید جلوی این رویکرد گرفته شود. او مدعی شده که ایران سعی میکند یک دولت شیعی در سوریه و عراق تشکیل دهد و این خیلی خطرناک است و باید متوقف شود.
حای تعجب نیست . تهران از این صحبت ها عصبانی است. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران پاسخ قاطعانه ای به صحبت ها داده و گفته کسانی که از سازمان های تروریستی حمایت میکنند و کسانی باعث ریختن خون ها شده اند و تنش و بی ثباتی را در منطقه ایجاد کرده اند نمیتوانند از زیر باز مسئولیت این اقداماتشان با متهم کردن دیگران فرار کنند.
او گفته ما صبورانه برخورد کردیم اما این صبر ما حدی دارد. اگر دوستان ترک ما این اظهاراتشان را تکرار کنند ما نیز پاسخ خواهیم داد.
تنش ها بر روایط تجاری و بر برنامه فروم اقتصادی ای که قرار است در 25 فوریه در تهران برگزار شود سایه افکتده است. نیهات زیبکچی وزیر اقتصاد ترکیه قرار است به نمایندگی از این کشور و محمد رضا نعمت زاده وزیر صنایع ایران به نمایندگی در ایران در این فروم حضور داشته باشند. به دلیل بحث و جدال ها بین دو کشور، وزیر ترکیه این فروم را به تاخیر انداخته است.
هنوز تاریخ نهایی این فروم مشخص نشده است.
ترکیه قرار بود صد کمپانی ترکیه و مدیران عامل و هیات مدیره های این شرکت ها را برای این فروم به ایران بفرستد . مقامات برنامه داشتند در خلال این فروم، دفتر تجاری ترکیه را در تهران افتتاح کنند. از این رو این فروم نقش مهمی بازی میکرد.
تجار ترکیه ای منتظر برگزاری این فروم اقتصادی اند و امیدوارند که فرصت های سودآور سرمایه گذاری در بخش انرژی و پتروشیمی و معدن و ساخت و ساز و تدارکات و گردشگری در ایران را بعد از لغو تحریم های بین المللی ازدست ندهند.
ترکیه در بیانیه ای اعلام کرده بود که این دیدار ممکن است وسیله ای برای افزایش سطح روابط تجاری تا 30 میلیارد دلار در دو سال باشد.
کمپانی های ترکیه ای به محض لغو تحریم های تهران آماده ورود به بازار ایران بودند اما آنها مطمئن نیستند که چقدر میتوانند در ایران پروژه هایشان را به پیش ببرند. هیچ یک از اینها تاکنون کاری نکرده اند و از این رو نگرانند که آیا تجارت آنها دز ایران آسان خواهد بود یا خیر
برای مثال وزارت حمل و نقل ترکیه صدور مجوز پرواز چارتر به ترکیه از ایران را به تعویق انداخته است. این تصمیم پیش از بالاگرقتن تنش های دو کشور گرفته شده بود. همین مساله سبب نا امیدی بخش توریسم ترکیه شد که سالانه با 1.5 تا 2 میلیون توریست ایرانی روبرو بود.
برنامه ریزان فکر میکنند فروم اقتصادی تهران میتواند گام بزرگی در راه تسهیل تجارت بین دو کشور بردارد.
این که سابقه تنش های بین دو کشور را بفهمیم مهم است. هیچ شکی نیست که ترکیه سعی میکند کسی را پیدا کند که فلاکت های سوریه را به گردن او بیاندازد و کاهش نفوذ ترکیه در عراق را توجیه کند. مقامات ترکیه سعی میکنند وضعیت را با گفتن اینکه دخالت های ایران موثر بوده است توجیه کنند اما فاکتور های مهم دیگری وجود دارد که نباید مغفول باقی بماند.
اول، اینکه نیازهای مبرم ترکیه به کشورهای خلیج فارس کمبودهای بازار پولی این کشور را جبران می کند قابل انکار نیست. آنکارا امیدوار است که با رویکرد های ضد ایران بتواند روابطش را با عربستان سعودی که یک کشور ضد شیعه و شیعه هراس است بیشتر کند.
دوم اینکه وقتی به بازارها نگاه میکنیم صنایع دفاعی بیشترین اهمیت را دارند و ترکیه تاکید دارد که کشورهای خلیح فارس هزینه های سخاوتمندانه ای در زمینه ها تسلیحاتی دارند. مغز های متفکر سیاسی در آنکارا سعی میکنند با اغراق در مورد تهدیدات ایران کشورهای خلیح فارس را تشویق کنند که سلاح های ترک را بخرند.
روزنامه اسلام گرای ترکیه، ینی شفق در سرمقاله ای ضد ایرانی از عباراتی مانند « قبل از اینکه موشک های ایران به مک برسد و قبل از اینکه جنگ مکه آغاز شود و قبل از اینکه تانک ها به کعبه برسند » استفاده کرده که به روشنی نمایان گر انگیزه های دولت ترکیه است.
ابراهیم کاراگل سردبیر این روزنامه نوشته : اگرچه آمریکا و اروپا نیازهای دفاعی منطقه را براورده میکنند و میلیاردها دلار توافقات نظامی بین این کشورها به امضا رسیده است. اما صنایع دفاعی ترکیه فرصت های جدیدی را به دلیل تهدیدات امنیتی منطقه پیش رو دارد.»
او نوشته: این تهدیدها موج جدیدی از روابط بین ترکیه و کشورهای خلیج را رقم زده است و توافق های دفاعی مشترک نیز در ادامه این روابط امضا خواهد شد. این موقعیت فراتر از موقعیت های اقتضادی برای سعودی و کشورهای منطقه نظیر قطر و بحرین است. این کشورها با تهدیدات جدی روبه رو هستند. نگرانی مشترک آنها توسعه طلبی ایران است که کشورهای عربی را هدف قرار داده است و هیچ چیز پنهانی ای نیز وجود ندارد. موشک های ایران به یمن و جده و ریاض فرستاده می شود و تمایلات ایران را روشن کرده است.
فاکتور سوم تمایل به استقاده از فرصت همکاری با دولت جدید آمریکاست. کشورهای خلیج فارس به وضوح از روی کار آمدن ترامپ خوشحالند و ایران را هدف قرار اند. این موضوعی است که اردوغان به آن چشم دوخته.
