چرا ایران توانایى‌های دفاعی خود را ارتقا می‌دهد؟

محمدجواد ظریف در مقاله ای در روزنامۀ واشنگتن پست، به تشریح اهداف ایران در راستای تقویت دفاعی پرداخته است.

محمدجواد ظريف، وزیر خارجه کشورمان در این مقاله نوشته است: 

نزدیک به سه سال قبل، رئیس جمهور تازه منتخب ایران برای یک تعامل سازنده به منظور انجام یک مسئولیت خطیر اعلام آمادگی کرد:

حل و فصل بحران هسته ای كه باعث اختلاف ايران و غرب شده بود. به دنبال یک دیپلماسی بی سابقه 22 ماهه، برنامه تاریخی اقدام جامع مشترک- برجام- بطور رسمی از ژانویه امسال اجرایی گردید. با این حال و علی رغم پیشرفت های مهمی که به دست آمده است، واقعیت نگران کننده این است که ما اکنون با چالش به مراتب بزرگتری مواجه هستیم.

کسانی که زمانی خود را پشت دیوار مه آلود این بحران ساختگی پنهان کرده بودند، به ماجراجویی های مخرب خود شدت بخشند. در اثر این سرخوردگی، آنها به اقداماتي دست یازیده اند که همگی مابه ناچار بايد سال ها و شاید برای دهه ها با آن زندگي کنیم. اجازه دهید در این رابطه توضیح دهم.

برخی از کسانی که از برجام آشفته هستند، آشکارا به دنبال کشاندن منطقه به جنگ ویرانگر دیگری بودند. آنها نهایت سعی خود را انجام دادند - و هنوز انجام می دهند - تا متحدان غربی شان را متقاعد کنند تا تابوی شکسته شده تعامل با ایران را مجددا بازسازی کنند. آنها حتی بطور مکرر و علنی، تلاش کردند ایران را به حمله نظامی - و حتی هسته ای- تهدید کنند که در تعارض آشکار با قوانین بین المللی است.

بقیه اقدامات کمتر آشکار بودند. آنها به موازات تلاش های پنهانی خود برای تخریب تعامل مثبت ایران و شش قدرت جهانی، به افزايش سريع ميزان تسليحات انباشته خود شدت بخشیدند. نقطه نگران کننده این است که برخی از آنها شروع به افزایش حمایتشان از افراطی گری خشونتطلب نمودند، با این اعتقاد که می توان از آن بعنوان وسيله اي برای حصول به اهداف کوتاه مدت سیاسی استفاده کنند. نتیجه مخرب این اقدامات فاجعه بار برای همگان آشکار است.

این بازیگران، که مقادیر سرسام آوری از دلارهای نفتی مردم شان را صرف احتکار سلاح نموده اند، حال افول داراييهای مالی و سیاسی خود را همسو با سقوط قیمت‌های نفت شاهد هستند. در این میان، افراد سرگردانی که به دست این بازیگران قدرت یافتند، ديگر فقط به ایجاد رعب و وحشت در منطقه و بقيه جهان نمي پرازند، بلکه بيشتر دستان افرادی را هم که آن‌ها را تغذیه می‌کنند، می‌گزند.

طرفه آن که، در بحبوحۀ اين تحولات آزاردهنده، از جمله وقایع غم انگيز اخیر در پاریس و بروکسل، به نظر نمي رسد که تمركز غرب بر روی مشارکت و همكاري برای حذف افراط‌گرایی خشونت‌طلب باشد. به‌علاوه، بحث‌ چندانی بر سر این موضوع نیست که چگونه کشوری چون عربستان سعودی، با پیشی گرفتن از روسیه، به سومین کشور جهان از نظر ميزان هزينه هاي نظامي تبدیل شده است. و همچنین بيش از آن كه بر اين متمركز بود كه چگونه یمن بعد از بمباران دوازده ماهه به ویرانه اي تبديل شد - - و در نتیجه به آتشدان مرگبار قحطی و فقر و از همه مهم‌تر زمینه‌ای مساعد برای رشد القاعده تبدیل شد-- شايعه پراكني بر علیه ایران و قابلیت‌های دفاعی آن بار ديگر به طور كامل مورد توجه قرار گرفته است.

جدای از مسائل پیچیده پیرامون برنامهانرژی هسته‌ای ایران که مي بايست در طول مذاکرات فشرده - گاه با حضور هفت وزیر برای چندین ساعت پیاپی در اتاق مذاکره - مورد بررسی قرار می‌گرفت، کشور من در هر دور از مذاكرات اصرار داشت که حوزه دفاعی ما روی میز مذاکره قرار نخواهد گرفت. بحث ما نه حول محور حاکمیت بود، و نه بر سر این واقعیت که مخارج نظامی بسیاری از کشورهاي همسایه ما که متحد غرب‌ هستند، بسیار گزاف و بیشتر از هزينه هاي نظامی ما است. ما صرفاً به گذشته اخير اشاره داشتیم.

در سال 1980 و پس از پيروزي انقلاب اسلامی، صدام حسین جنگی را علیه ایران آغاز کرد که به لحاظ مالی و نظامی با پشتیبانی كامل تقریباً همه همسایگان عرب ما و غرب بود. صدام که در دستیابی به پیروزی سریع و به زانو درآوردن ایران ناکام ماند، در ادامه به استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه سربازان و غیرنظامیان ایرانی متوسل شد که به مجروحيت و کشتار سهمگینی انجامید. غرب نه تنها هیچ اقدامی برأي ممانعت از استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط صدام انجام نداد، بلکه این کشور را به سلاح‌های پیشرفته‌ مجهز کرد، و در همان حال فعالانه از دسترسی ایران به ابتدايي ترین ملزومات دفاعی خود جلوگیری مي كرد. در طول تمامي اين هشت سال، شورای امنیت سازمان ملل حتی برای یک بار هم این تجاوز و هدف‌گیری عمدی غیرنظامیان یا استفاده از سلاح‌های شیمیایی را محکوم نکرد.

شاید بسیاری در غرب این موضوع را به فراموشي سپرده باشند؛ اما مردم ما آن را فراموش نکرده‌اند. آنها موشک‌باران شهرهای‌مان و همچنین تصاویر دهشتناك كشتار وحشيانه مردان، زنان و کودکانمان را با سلاح‌های شیمیایی به خاطر دارند و از آن مهم‌تر، اين كه ابزار مدرن دفاعي در اختيار نداشتند. 

فراتر از همه این‌ها، مردم ما که در طول 37 سال گذشته هر روز این شعار تکراری و قدیمی امریکايي را شنیده‌اند که «همه گزینه‌ها روی میز است»، می‌دانند که باید آمادۀ آن باشند که از به وقوع پیوستن این تهدید پوچ و غیرقانونی جلوگیری کنند. مردم ايران نیز به اصطلاح «دوباره هرگز» باور دارند.

چنين پيش زمينه اي است که ما را به توسعه و آزمايش قابلیت‌های دفاعی بومی خودمان رهنمون مي كند. ما هیچ انتخاب دیگری نداریم، چرا که از خريد مايحتاج نظامي خود از خارج از كشور منع شده ايم، در حالي كه همسايگان ما چنين منعي ندارند- و كل بودجه نظامي ما در مقايسه با هزينه هاي سرسام آور نظامي آنها ناچيز به نظر مي رسد. هرچند هربار که ما سیستم جدیدی را می‌آزماییم، تمام هشدارها از سوي غرب به صدا در مي آيد، ولي واقعیت آن است که بودجهٔ دفاعي ما كسر كوچكي از بودجه کشورهای همسایه را، با توجه به وسعت و جمعیتی که باید از آن دفاع کنیم،تشکیل می‌دهد.

ايران از اين موهبت برخوردار است كه در زمانی که منطقه دچار آشوب است، و در حالي كه انفجار بمب‌ها در أماكن عمومي سراسر خاورمیانه افراد بیگناه را می‌ كشد يا مجروح مي كند و در زمانی که جنگ در دروازه هاي ما جريان دارد، تا نزدیکی ما پیش آمده است، ما داراي محيطي باثبات، أمن و سالم براي شهروندانمان و همينطور کسانی که از کشور ما ديدن می‌کنند يا با ما تجارت مي كنند هستيم. اين مهم اما، هم به دلیل هوشیاری دولت ما و هم شخصيت ملت ماست. ما مفتخريم که به جای آنکه منابع خود را در مخارج هنگفت نظامی هدر دهيم، آن را در راه تأمین خدمات جهانشمول درمانی، آموزش، و علم و فناوری پیشرفته صرف می‌کنیم. مردم ما چیزی بيش از صلح و همکاری با کشورهای همسایه و بطور عام جهان نمي خواهند. بیش از دو قرن است که ما هیچ جنگی را آغاز نکرده‌ایم و به این تعهد بدون ابهام پایبندیم که هیچ‌گاه آغازگر چنین حماقتي نباشیم. ما تمام بدگويان خود را، از کوچک و بزرگ، به این چالش دعوت می‌کنیم که همچون ما چنين تعهدي را بپذيرند.

من از همتايانم در سراسر جهان مي خواهم بر آنچه به وسيله دیپلماسی، و نه از طريق تهدید، تحریم و شيطان سازي چهرۀ دیگران حاصل شده است، تامل كنند. امروز، ایران که برای چندين هزاره پلي حیاتی میان شرق و غرب بوده است، کماکان باثبات ترين، أمن ترين و جذاب ترين منزلگاه در طول مسیر جادۀ ابریشم باقي مانده است. دولت ايران كماكان به نقش پيشروانه خود در عرصه گفت‌و‌گو متعهد است. امیدواریم همتایان ما نير از فرصتی که با باز شدن این پنجره فراهم شده است، استفاده کنند تا بار دیگر توجه خود را بر اهداف و چالش‌های مشترک متمرکز سازیم.

این‌ها، مردم ما که در طول 37 سال گذشته هر روز این شعار تکراری و قدیمی امریکايي را شنیده‌اند که «همه گزینه‌ها روی میز است»، می‌دانند که باید آمادۀ آن باشند که از به وقوع پیوستن این تهدید پوچ و غیرقانونی جلوگیری کنند. مردم ايران نیز به اصطلاح «دوباره هرگز» باور دارند.