روایت امیر سرلشگر سلیمی از نقش رهبر انقلاب در عملیات آزادسازی سوسنگرد

 پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، به مناسبت در گذشت امیرسرلشکرمحمد سلیمی فرمانده سابق کل ارتش جمهوری اسلامی ایران،روایتی از وی درباره نقش رهبر معظم انقلاب در عملیات آزادسازی سوسنگرد را باز نشر کرد.

امیرسرلشکرمحمد سلیمی فرمانده سابق کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، پس از تحمل یک دوره بیماری، عصر امروز -شنبه- در سن 78 سالگی در تهران درگذشت.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، امروز -شنبه- به همین مناسبت متن زیر را از امیر سرلشگر محمد سلیمی که آن زمان ریاست ستاد جنگ های نامنظم را برعهده داشت و از روزهای حساس منتهی به آزادسازی سوسنگرد و نقش حضرت آیت الله خامنه ای در این پیروزی می گوید با عنوان «در شب آزادسازی سوسنگرد چه گذشت؟»منتشر کرده است.

در این روایت در پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR آمده است: آزادسازی سوسنگرد از جمله موفقیت های اثرگذار جنگ تحمیلی به شمار می رود که ضربه ی سنگینی به برنامه های ارتش عراق زد. 

* اینها فرشته اند!

بیست و دوم آبان ماه سال 1359، ستوان اخوان به من زنگ زد و گفت: ما سخت در زیر آتش دشمن هستیم؛ محاصره لحظه به لحظه بیشتر تنگ می شود و از همه مهم تر، آذوقه ی ما هم تمام شده است. خواستم اول شرایط فعلی سوسنگرد را به شما بگویم و بعد هم در این بی آذوقه ای بگویم که تمام مغازه های سوسنگرد باز است ولی صاحبان آنها رفته اند. من نمی دانم اجازه دارم که بروم از این مغازه ها یک مقدار بیسکویت و مواد غذایی بردارم یا نه. شما از حضرت آقا سؤال کنید که تکلیف من چیست؟ حضرت آقا برای اقامه ی نماز جمعه در تهران تشریف داشتند. به ستوان اخوان گفتم: از کجا تلفن می کنی؟ دیروز که سوسنگرد بمب باران شد؟ گفت: مقداری سیم گیر آوردم و از این تیرهای چوبی که برای تلفن بود، بالا رفتم و این را وصل کردم، موقتاً دارم صحبت می کنم. شما بگویید که تکلیف من چیست؟1

حضرت آقا در آن روزی که با بنی صدر صحبت می کردند، می فرمودند: «باید به فکر این ها [نیروهای مستقر در سوسنگرد] باشیم، این ها فرشته هستند. ضرر شهادت این ها برای ما به مراتب بیشتر از سقوط سوسنگرد است، چون بالاخره ما سوسنگرد را از چنگ این خبیث های بعثی بیرون می کشیم، اما اگر آنها شهید شدند، ما چه کار کنیم؟»

من صبح جمعه، بیست و سوم آبان تلفن را برداشتم و با حضرت آقا تماس گرفتم. گزارش این افسر را به عرض حضرت آقا رساندم. به ایشان عرض کردم: آن قولی که بنی صدر به شما داده بود و از سرهنگ قاسمی قول گرفته بودید که برای سوسنگرد تلاش هایی کنند و گشایشی به وجود بیاورند و فشار را از روی مردم بردارند، بنی صدر این اجازه را به سرهنگ قاسمی نمی دهد. آن قولی که بنی صدر به شما داد، عمل نشده است. این مطلب را به عرض حضرت آقا رساندم. ایشان ابتدا به منزل حضرت امام رحمة الله علیه تشریف بردند و گزارش جنگ را به عرض ایشان رساندند. از آن جا هم به شورای عالی دفاع رفتند و همین مطالب را در شورای عالی دفاع مطرح فرمودند. بنی صدر در آن جلسه گفته بود که من دنبال کار هستم، پیگیری می کنم و شما نگران نباشید. وقتی ما این را شنیدیم، خیلی خوشحال شدیم.

روز بیست و چهارم گذشت. صبح روز بیست و پنجم، حضرت آقا به اهواز تشریف آوردند و به ستاد آمدند. من گزارشی را به عرض ایشان رساندم و گفتم: وضع این طور است. بنی صدر به قول خود عمل نکرده است. این هم که در شورای عالی دفاع به شما گفته که من اقدام می کنم، در این چهل و هشت ساعت، من آثار و قرائنی از اقدام ندیده ام. اگر قرار است تیپ یا یگانی جابه جا شود، قرائن آن مشهود است. ما از حرکت دشمن در جبهه می فهمیم که استعداد آن چقدر است، ترکیب آن چیست، چه کاری می خواهد بکند. برآورد وضعیت می کنیم. من آثاری در این چهل و هشت ساعت از این کار ندیدم.

* حضرت آقا به بنی صدر چه گفتند؟

حضرت آقا گوشی را برداشتند و با بنی صدر در اهواز صحبت کردند. به بنی صدر با تحکم فرمودند: «این وضع نمی شود ادامه پیدا کند. پس کِی می خواهید حرکت کنید؟ این قدر زمان گذشت.» بنی صدر گفت: بسیار خوب، حرف شما را قبول دارم. شما به ستاد لشکر بروید و نیروهای آن جا را تشویق کنید. من هم دستور این کار را می دهم. حضرت آقا با خوشحالی گوشی را گذاشتند. نزدیک ظهر بود. نمازشان را خواندند و بعد از ظهر برای شرکت در جلسه ای به لشکر رفتند. چون من مأموریت داشتم، دیگر در خدمت ایشان نبودم. آقای دکتر چمران هم در منطقه نبود. سرهنگ قاسمی، سرلشکر ظهیرنژاد (فرمانده وقت نیروی زمینی) سرلشکر فلاحی (جانشین وقت ریاست ستاد مشترک) آقای غرضی (استاندار) و افراد دیگری هم بودند. از چگونگی آن جلسه خبری ندارم.

همان شب ایشان برگشتند و برای نماز مغرب به ستاد جنگ های نامنظم آمدند. پس از نماز، من از ایشان سؤال کردم: داستان چه بود؟ آن جا چه شد؟ ایشان فرمودند: «بحث زیادی شد. قرار شد دستور عملیاتی نوشته و صادر شود.» گفتم: در بند مأموریت دستور عملیاتی چه قید شد؟ فرمودند: «در بند مأموریت آمده که لشکر 92 اهواز مأموریت دارد در منطقه ی عمومی سوسنگرد، تک کرده، سوسنگرد را از محاصره خارج و محور سوسنگرد-حمیدیه-اهواز را تأمین کند.»

دیدم که مأموریت بسیار خوبی است. گفتم: در بند تدبیر سازمان چه آمده؟ فرمودند: قرار شد تیپ 3 لشکر اهواز در شمال کرخه به آبادی سوهانیه بیاید و از آن جا با دشمن درگیر شود. تیپ 2 (که همین تیپ مشهور و معروف به فرماندهی سرهنگ شهبازی رحمة الله علیه است) هم مأموریت دارد به عنوان تلاش اصلی. تعدادی از نیرو های سپاه هم در میان آنها بودند. نیروهای جنگ های نامنظم هم در نوک حمله به عنوان خط شکن هستند و مأموریت فردا اجرا شود. گردان 148 پیاده هم از مشهد آمده بود. یک گروهان زرهی هم از شیراز آمده بود. این را هم به آن تیپ مأمور کردند. گروه 148 با عنوان احتیاط تیپ، در منطقه ی اهواز بود.

خوشحال شدم و به حضرت آقا عرض کردم: چرا این مطالب را محکم بیان نمی کنید؟ جلسه ی پُربرکتی داشتید. دستور عملیاتی را که فرمانده لشکر می نویسد، ما مُهروموم می کنیم و همان جا صادر می کنیم. ایشان فرمودند: «نگرانی دارم. موارد زیادی تا به حال بوده که یک کار نظامی شروع شده، به جاهایی هم رسیده و نتایجی هم حاصل شده است، اما اواخر کار بدون این که به نتیجه برسیم، دستور آمده که متوقف شویم. یک چاهی کنده اند، یک متر مانده به آب برسد که می گویند بایستید. چرای آن معلوم نیست. می ترسم که این هم از همان سنخ باشد.» 

* مکالمه تلفنی با داماد حضرت امام خمینی

در همین گفت و شنود، تلفن زنگ زد. حضرت آقا گوشی را برداشتند. آقای اشراقی، داماد حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بود و گفت: «حضرت امام سلام رساندند و فرمودند که اوضاع جنگ چطور است؟ حضرت آقا فرمودند: «اوضاع جنگ این طور است که فردا قرار است یک عملیات سرنوشت ساز شروع شود، اما من نگران هستم؛ مگر این که حضرت امام دستوری بدهند و ببینیم که چه کار باید بکنیم.» آقای اشراقی بعد از ده دقیقه دوباره تلفن زد و گفت: این موضوع را به عرض حضرت امام رحمة الله علیه رساندیم. ایشان مقرر فرمودند: «تا فردا سوسنگرد باید آزاد شود. در ضمن تیمسار فلاحی باید شخصاً مباشر در عملیات باشند.» مباشر عملیات یعنی به عنوان چشم کسی که فرمان را صادر کرده، تا عملیات را از نزدیک ببیند و نظارت کند و گزارش بدهد. 

شب شده بود. نزدیک ساعت دوازده نیمه شب بود که آقای اشراقی این موضوع را اعلام کرد، ولی حضرت آقا باز هم بسیار نگران بودند. از سوسنگرد و جاهای دیگر خبرهای ناگواری می آمد. همین که این کار نشود، برای ایشان خیلی سنگین بود. ساعت دوازده شب رفتیم تا کمی استراحت کنیم. نزدیک به یک بامداد شده بود که آقای چمران آمد و ما را بیدار کرد و گفت که طرح به هم خورده است. بنی صدر دستور داده که تیپ 2 فردا وارد عمل نشود. حضرت آقا بدون معطلی گوشی را برداشتند و با پاسگاه فرماندهی نیروی زمینی (مرحوم ظهیرنژاد) در دزفول تماس گرفتند. صحبت ایشان با مرحوم ظهیرنژاد خیلی جالب بود.

حضرت آقا از ایشان پرسیدند: «شما برای چه این دستور را دادید؟» جواب داد: من این دستور را ندادم. این دستور را بنی صدر داده است. بنی صدر گفته برای این که کارهای مهم تری در اهواز داریم و این تیپ هم یک تیپ نادر و پرتوان است؛ تیپ خوبی است. اگر این تیپ در عملیات فردا شرکت کند، انهدام آن حتمی است. من به عنوان جانشین فرماندهی کل قوا صلاح نمی دانم این تیپ آن جا منهدم شود. مرحوم ظهیرنژاد به حضرت آقا گفت: من هم باید دستور را اجرا کنم، مگر این که خلاف آن صادر شود. حضرت آقا فرمودند: «تا وقتی که خبر آن صادر شود، به چیزی که می گویم گوش بده. این حرف قابل اعتنا نیست. به این حرف نمی توان توجه کرد. اصلاً این که می گویید تیپ منهدم می شود، برای چه منهدم شود؟ منهدم نخواهد شد. شما موظف هستید تیپ را از رده خارج نکنید. عین همان تصمیمی که در لشکر گرفته شده، فردا عمل کنید. در ضمن حضرت امام این امر را فرمودند. شما موظفید این امر را همین امشب به اطلاع بنی صدر برسانید.» وقتی ایشان گوشی را گذاشتند، دو دستور را صادر کردند. یکی برای فرماندهی لشکر 92 و یکی هم برای جانشین ریاست ستاد مشترک. 

* صبح پیروزی...

حضرت آقا موقع برنامه ی سحر تحقیق کردند و معلوم شد که ساعت سه، تیپ و بقیه ی رزمندگان با همان سازمانی که داشتند، از منطقه ی تجمع حرکت کرده و از خط عبور کردند. از حدود ساعت پنج هم عملیات شروع شد. نیرو های جنگ های نامنظم هم رفته بودند. ساعت هشت صبح حضرت آقا آن جا چند ملاقات داشتند. از آن جا ما راه افتادیم که برویم و به جبهه بپیوندیم. در طول راه، نیروهای احتیاط بودند. حضرت آقا پیاده می شدند و با آنها صحبت می کردند. واحدهای پشتیبانی هم بودند که به همین ترتیب با آنها صحبت می کردند و در جریان تلاش های آنها قرار می گرفتند.

ما از جاده ی حمیدیه-سوسنگرد که جاده ی خلوتی بود، به طرف سوسنگرد می رفتیم. درگیری هم زیاد بود. آتش دشمن در جنوب اجرا می شد؛ بالای کرخه کور به طرف جنوب کرخه که این طرفِ جاده بود. ما هم در لندرور با حضرت آقا نشسته بودیم و به طرف سوسنگرد می رفتیم. آن طرف جبهه، مثلاً دو کیلومتری جبهه، یک تانکر سوخت ایستاده بود. بلافاصله یک موشک هواپیما یا آتش توپخانه به این تانکر اصابت کرد و تنور قطوری از دود و آتش به آسمان زبانه کشید که همین طور چشم ها به آن خیره مانده بود. راننده هم برگشت که این صحنه را نگاه کند؛ حدود 10 یا 20 ثانیه نگاه کرد. حضرت آقا فرمودند: «تو کار خودت را بکن.» در واقع این نگاه سبب شد که ما مقداری عقب تر بیفتیم. پس از این که کمی جلو رفتیم، ناگهان یک موشک آرپی جی عراقی ها از فاصله ی یک متری سطح جاده، از جلوی ما رد شد. به هم نگاه کردیم، بدون این که حرف بزنیم، ولی یک دنیا حرف در این نگاه بود. «إنَّ اللهَ یدافع عَن الّذینَ آمَنوا» 

ما به جبهه رسیدیم و دیدیم که سروصدا و صلواتی است. نیرو ها در دهانه ی ورود به سوسنگرد بودند. نیرو های جنگ های نامنظم شکار تانک می کردند. آتش های سوختن تانک به چشم مشهود بود. بعد از مدتی خبر دادند که آقای چمران مجروح شده و ایشان را به بیمارستان برده اند. حضرت آقا فرمودند: «برویم یک سری به ایشان بزنیم. من جلسه ی مهمی در تهران دارم، باید به تهران بروم.» به بیمارستان رسیدیم که شهید چمران را از اتاق عمل بیرون آورده بودند. قبل از هر حرفی، آقای چمران پرسید که وضع حمله چطور است؟ تک در چه وضعی است؟ گفتیم: ادامه دارد و دارند کار می کنند. ایشان به حضرت آقا قسم می داد که کاری کنید که تک از دور نیفتد و این پیروزی حاصل شود. بحمدالله در ساعت 14:30 نیرو های ما وارد سوسنگرد شدند و بیش از 700 کشته و مجروح و تعدادی اسیر از عراقی ها گرفتند و چهار دستگاه تانک و شش دستگاه کامیون مهمات آنها را سالم به غنیمت گرفتند.

*پی نوشت:

1. «یک روز به ما خبر دادند تلفنی -تلفن خوشبختانه وصل بود بین سوسنگرد و اهواز- تلفنی به ما خبر دادند که ما این جا آذوقه هیچی نداریم، اما سوپرمارکت های خود شهر که مال مردم است و مردم در آن را بستند و رفتند، چیزهایی دارد و ما بعضی ها می گویند که از این ها برویم استفاده کنیم از گرسنگی نجات پیدا کنیم، لکن ما حاضر نیستیم؛ می گوئییم که مال مردم است و راضی نیستند. من دیدم واقعاً این ها فرشته اند. اصلاً این ها بشر نمی شود به این ها گفت؛ سوپرمارکتی که صاحبش گذاشته از شهر فرار کرده، الان هم اگر بفهمد که این مثلاً جناب سروان نیروی هوایی که دارد دفاع از شهر او و از خانه ی او می خواهد از او استفاده کند، با کمال میل حاضر است برود خودش توی سینی هم بگذارد جلویشان بگذارد و این جوان، جوان های به این خوبی و این جوان های پاک و فرشته صفت واقعاً، حاضر نبودند از این استفاده کنند. از ما اجازه خواستند ما گفتیم بروید باز کنید هر چیز گیرتان می آید بخورید و هیچ اشکالی ندارد و به آنها اجازه دادیم.» (مصاحبه ی حضرت آیت الله خامنه ای با شبکه ی دوم سیما پیرامون خاطرات جبهه، 1364.06.28)

به گزارش ایرنا،امیر سرلشگر محمد سلیمی، همچنین به مدت چهارسال (درحد فاصل سالهای 1360 تا 1364) مسئولیت وزارت دفاع را برعهده داشت.

وی یکی از قدیمی ترین فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که در ایام دفاع مقدس مسئولیت هایی نظیر ریاست دفترمشاوره نظامی حضرت امام خمینی(ره) و فرماندهی ستاد جنگ های نامنظم را برعهده داشت و در نبردهای متعددی از جمله آزادسازی سوسنگرد نقش آفرینی کرد و بعدها مفتخر به اخذ نشان «نصر» از دست رهبر معظم انقلاب اسلامی شد.

امیرسلیمی از بنیانگذاران ارتش انقلابی درخرداد 1379پس از کناره گیری امیرسرلشکرعلی شهبازی، به فرماندهی کل ارتش منصوب وهمزمان با یک درجه ارتقا، به درجه سرلشکری نیز نائل آمد.

وی تا شهریورماه 1384به عنوان فرماندهی کل ارتش جمهوری اسلامی ایران خدمت کرد و پس از آن نیز به عنوان یکی از مشاوران ارشد فرمانده معظم کل قوا در امور نظامی خصوصا ارتش منصوب شد.