پشت‌پرده مبادله زندانیان ایران و آمریکا

 نشریه نیویورکر با انتشار گزارشی مدعی شد: روند آغاز مذاکرات محرمانه بین ایران و آمریکا برای حل موضوع زندانیان از 14 ماه پیش و در حاشیه مذاکرات هسته‌ای شکل گرفت، اما مقامات دو طرف صلاح دیدند روند این مذاکرات به صورت کانالی مجزا و مستقل از مذاکرات هسته‌ای پیگیری شود.

به گزارش «انتخاب»، این نشریه آمریکایی نوشت در جریان مذاکرات هسته‌ای وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا در هر جلسه مذاکرات هسته‌ای پیگیر مساله آزادی زندانیان آمریکایی در ایران بود و در مقابل نیز مجید تخت روانچی معاون وزیر امور خارجه ایران در مقابل این اصرار شرمن بر موضوع آزادی زندانیان ایرانی در زندان‌های آمریکا تاکید می‌کرد، تا اینکه دو طرف در اواخر سال 2014 (14 ماه پیش) توافق کردند یک کانال محرمانه و رسمی و مستقل برای بحث بر سر این موضوع تشکیل شود.

بر اساس این گزارش این کانال دیپلماتیک از سوی آمریکا به سرپرستی «برت مک گورک» یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا به همراه اعضایی از وزارت دادگستری، اف.بی.آی و مقامات اطلاعاتی و امنیتی آمریکا تشکیل شد و از ایران نیز یک مقام ارشد اطلاعاتی سرپرستی گفت‌وگوها با هیات آمریکایی را بر عهده گرفت.

به نوشته نیویورکر، مذاکرات محرمانه هیأت‌های دو طرف از اواخر سال 2014 در سوئیس و به میانجیگری این کشور از سر گرفته شد و بیشتر جلسات آن در ژنو برگزار شد.

به نوشته نیویورکر در طی بیش از یک سال مذاکره سه بار مساله تبادل زندانیان با شکست مواجه شد، اما مذاکرات ادامه یافت تا در نهایت در روز اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های ایران به سرانجام رسید.

به گفته مقامات آمریکایی پس از توافق هسته‌ای در ژوئیه سال 2015 (تیرماه 1394) روند مذاکرات هیات‌های ایرانی و آمریکایی برای تبادل زندانیان تسریع شد.

به نوشته نیویورکر مک گورک یکی از ارشدترین مشاوران وزارت امور خارجه آمریکا در دو دوره بوش و اوباما بوده است. او کار خود را از دفتر یکی از قضات دیوان عالی آمریکا آغاز کرده است و در نهایت به وزارت امور خارجه نقل مکان کرده و روی سخت‌ترین پرونده‌ها کار کرده است. او یکی از مشاوران ارشد جورج دبلیو بوش در زمینه تدوین استراتژی مبارزه جهانی با القاعده بوده است.

او همچنین در دوره اوباما یکی از مشاوران کلیدی در تدوین بازنگری استراتژی نیروهای آمریکایی در عراق (خروج از عراق) بوده است. مک گورک هم‌اینک نماینده ویژه اوباما در تشکیل ائتلاف جهانی برای مبارزه با داعش است.

او صبح شنبه برای مذاکرات نهایی با طرف ایرانی در شهر ژنو سوییس بوده است و همزمان با آغاز مذاکرات هیات ایرانی در وین برای اعلام رسمی آغاز برجام او در شهر ژنو مشغول نهایی کردن توافق تبادل زندانیان با هیات ایرانی بوده است.

نیویورکر در ادامه گزارش مدعی شده است زندانیان آمریکایی آزاد شده در ایران 4 نفر نیستند بلکه نفر پنجمی نیز که اوایل ماه جاری بنا به اتهامات نامعلوم دستگیر و زندانی شده بود نیز اجازه یافته است خاک ایران را ترک کند.

بر اساس این گزارش نام شهروند پنجم آمریکایی «متیو ترویثیک» نام دارد. به این شهروند آمریکایی روز شنبه پس از خروج از زندان و عزیمت به فرودگاه برای خروج از ایران اجازه داده شد با خانواده‌اش در آمریکا تماس بگیرد و خبر آزادی خود را اعلام کند.

به نوشته نیویورکر، این شهروند آمریکایی یک تاجر جوان است که سازمانی تحقیقاتی را در ترکیه اداره می‌کند. او هنگامی که در یک کلاس فشرده آموزش زبان فارسی در تهران شرکت داشت، دستگیر و زندانی شده بود.

این شهروند آمریکایی پس از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه بوستون در مؤسسه وودرو ویلسون در واشنگتن مشغول به کار می‌شود. او سپس دو سال در دانشگاه آمریکایی در سلیمانیه عراق و چهار سال در دانشگاه آمریکایی در کابل تدریس می‌کرده است.

او از ترکیه به ایران رفته بود و اوایل ماه جاری در روزهای پایانی اتمام کلاس فشرده آموزش زبان فارسی در تهران دستگیر می‌شود.