روایت جلالی از پشت پرده‌های تصویب طرح برجام

کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس از پشت پرده‌های تصویب برجام در مجلس سخن گفت.
 
هشت سال با علی لاریجانی از نزدیک کار کرده و به قول خودش در این کار کردن روز‌به‌روز علاقه‌اش به رئیس مجلس در دوره‌های هشتم و نهم بیشتر شده است. کاظم جلالی، نماینده شاهرود در مجلس شورای اسلامی و رئیس فراکسیون رهروان ولایت که به عنوان یکی از همراهان نزدیک رئیس مجلس شناخته می‌شود، در جریان تصویب برجام در مجلس نقش مؤثری ایفا کرد. جلالی در گفت‌وگو خود با خبرنگار سیاسی آنا هرچند تلاش کرد که بسیاری از سوال‌ها را بدون پاسخ بگذارد تا به این ترتیب تنش مجددی ایجاد نشود، در نهایت از برخی پشت پرده‌ها حرف زد و توضیح داد که در روز پرتنش بررسی برجام در صحن مجلس وقتی گوشی تلفن خود را به لاریجانی داد چه کسی در پشت خط با لاریجانی صحبت کرد. جلالی که ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس را هم بر عهده دارد براین باور است که اصولگرایان علی‌الخصوص جبهه پایداری اصلا با هم منسجم نیستند و وحدت ندارد.
 
در ادامه گفت‌و‌گو کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان ولایت را  می‌خوانید.
 
*در جلسات هفته گذشته مجلس که درباره بررسی کلیات و جزئیات طرح برجام بود، از ادبیات توهین‌آمیز و تهدید استفاده شد که به اعتقاد برخی شأنیت مجلس را زیر سؤال برد. ارزیابی‌تان از این موضوع چیست؟
 
مجلس محل مباحثه است و ذات مجلس با اختلاف‌نظر، مباحثه، مجادله، حرارت و حتی مقداری مشاجره گره‌خورده است. ما باید بپذیریم که با یک مجلسی روبه‌رو هستیم که زنده بودنش به همین روح قوی مباحثات است. اما آن چیزی که محل نقد است بحث بداخلاقی‌ها و بدقولی‌هایی است که در این مسیر طی شده‌ است. بدقولی‌هایی بود که در مصاحبه‌های اخیر هم به آنها اشاره کردم، قرار و مدارهایی که گذاشته شد ولی متأسفانه نادیده گرفته شد که همین موجب دل‌آزاری بود، همین‌طور ادبیاتی که برای مسئولان و وزرا به کار برده می‌شد اصلا جالب نبود. موضوع دیگری که در بیرون مجلس به آن دامن زدند، این بود که موضوع برجام را به صحنه جنگ امام حسین(ع) و یزیدیان، تبدیل کردند. همچنین تحریک کردن احساسات جوانان و برخی از متدینانی که در خارج از مجلس بودند یکی دیگر از این موضوعات بود که این هم کاملا سازماندهی شده بود.
 
*یکی از مهمترین اقداماتی که در همین راستا انجام شد، عنوان می کنید؟
 
ازجمله این اقدامات پیامک‌های خیلی بد، ناسزا و تهدیدآمیزی است که نمی‌تواند بدون برنامه‌ریزی ارسال شده باشد که البته بارها در مجلس نهم شاهد این موضوع بوده‌ایم. از جریان انتخاب هیئت رئیسه سال اول دوره نهم که در بیرون مجلس به شکل شدید برخی کار می‌کردند و به نمایندگان پیامک می‌دادند، تا در مقاطع مختلف تاریخی که ما در این مجلس داشتیم همین اتفاق افتاده است که جای گلایه دارد. اما درباره برجام و دوستانی که از آقای دکتر لاریجانی گلایه‌ای دارند باید بگویم که یک طرحی مثل برجام که طرح ملی است حتما باید در جلسات غیرعلنی و در بیرون کاملا بحث شود تا به یک توافق برسند؛ به دلیل اینکه این موضوع، موضوعی استراتژیک برای نظام است. قبل از آن هم همین‌طور بود که با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و نهادهای ذی‌ربط هماهنگ می‌شد، این بار هم به همین شیوه عمل شد. در وزارت دفاع، شورای عالی امنیت ملی، وزارت ‌امور خارجه و کارشناسان مطرح شد و این طرح به وجود آمد. بعد قرار شد در حد فراکسیون‌ها درباره این طرح کار کنیم. در همین راستا جلسات متعدد و مفصلی با فراکسیون‌ها گذاشته شد و در همین زمینه گفت‌وگوهایی صورت گرفت. بعد گروهی هم تعیین شدند تا در این زمینه گفت‌وگو کنند. همچنین مجلس درباره فوریت و کلیات طرح برجام، جلسه مفصلی گذاشت که بسیاری درباره آن صحبت کردند. برخی‌ها به غلط چنین وانمود می‌کنند که طرح در 20 دقیقه تصویب شد حال آنکه ساعت‌ها زمان برد و بحث‌های مفصلی صورت گرفت. در زمان فوریت، روی این طرح در مجلس بحث شد و همچنین در کلیات هم چند ساعت مجلس بحث کرد؛ لذا این یک مغالطه است.
 
پیامک‌های خیلی بد، ناسزا و تهدیدآمیزی که نمی‌تواند بدون برنامه‌ریزی انجام شده باشد بارها در مجلس نهم شاهد بوده‌ایم. از جریان هیئت رئیسه سال اول دوره نهم که در بیرون مجلس به شکل شدید برخی کار می‌کردند و به نمایندگان پیامک می‌دادند، تا در مقاطع مختلف تاریخی که ما در این مجلس داشتیم همین اتفاق افتاده است که جای گلایه دارد   
 
*درباره جزئیات طرح برجام در همان جلسه بحث و گفت‌وگو شد؟
 
درباره جزئیات، شب قبل تصویب آن جلسه گذاشته شد و به توافق نهایی رسیدیم. طبیعی است آقای دکتر لاریجانی براساس آن چیزی که در جلسه توافقی دو فراکسیون به نتیجه رسیده بودیم، تصمیم نهایی را گرفت و قرار نبود اتفاق دیگری بیفتد. برخی دوستان پیشنهادهایی مقابل برجام می‌دادند، برخی کدهایی می‌دادند که می‌توانست دلالت بر رد برجام باشد. اما آقای دکتر لاریجانی طبق تصمیات شب قبل از تصویب جزییات، که نمایندگان هر دو فراکسیون با دبیر شورای عالی امنیت ملی داشتند، اقدام کرد. ولی بعضی از دوستان برخلاف توافقات قبلی شاکی شدند و ادبیات تندی را نسبت به رئیس مجلس اتخاذ کردند. درباره فردی که رئیس قوه‌ مقننه است، دلسوز نظام است و مقتدرانه جلوی خیلی از تندروی‌ها می‌ایستد نباید از اینگونه رفتارها و اینگونه ادبیات استفاده شود.
 
*مهدی کوچک‌زاده، نماینده تهران، در حاشیه جلسه مطرح کرد که این طرح تصمیم لاریجانی، شمخانی و حجازی است. این نام بردن و طرح آن در تریبون و رسانه‌ها، از سوی دفتر مقام معظم رهبری هم مورد نقد قرار گرفت.
 
نام بردن از حجت‌الااسلام و المسلمین جناب آقای حجازی کار درستی نبود و اینکه افرادی در مجلس برخی از مسائل را که به شکل شایعه بر سر زبان‌هاست، از تریبون رسمی اعلام می‌کنند کاری خطاست و وارد کردن کسانی که منسوب به دفتری رهبری هستند اشتباه بود چراکه مقام معظم رهبری مواضع حکیمانه خود را اعلام کرده‌اند و این موضوع را به اختیار مجلس گذاشتند و دلیلی ندارد از رهبری هزینه شود.
 
*برخی می‌گویند که باید اجازه داده می‌شد پیشنهادهای نمایندگان در جلسه علنی کاملا مطرح شود. گویا برخی اعتراض‌ها از این زاویه است. چرا این اجازه داده نشد؟
 
اگر آن روز دوستان پیشنهاداتشان را یک‌ به یک مطرح می‌کردند و مجلس به آنها رأی نمی‌داد، می‌گفتند مجلس را مهندسی کردند که همین اتفاق در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی افتاد. در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، سه ساعت این طرح مورد بررسی قرار گرفت و به همه دوستانی که به کمیسیون آمده بودند، وقت داده شد و همه پیشنهادهایشان را مطرح کردند. در داخل کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به‌جز یک یا دو پیشنهاد جزئی چیز دیگری تصویب نشد که در همین مورد گفتند کمیسیون مهندسی شده است.
 
اگر پیشنهادی رأی نیاورد می‌گویند «مجلس مهندسی شده است»، اگر بگوییم پیشنهاد را مطرح نکنید وقت جلسه گرفته می‌شود، می‌گویند «مجلس دیکتاتوری رفتار می‌کند»، اگر هم جلسه بگذاریم و از قبل قرار و مدارها را مشخص کنیم، بعدش طبق این قرار و مدارها عمل نمی‌شود و خلف وعده‌ها را مشاهده می‌کنیم. اگر روی نکاتی که اصرار دارند هزار استدلال بیاوریم که نباید داخل طرح بیاید، می‌گویند «پیشنهادهای ما را حذف کردند». شما هر راهی بروید این دوستان بهانه‌جویی می‌کنند؛ به دلیل اینکه با اساس کار مخالف هستند. ما از اینکه دوستان بخواهند بهانه‌جویی کنند ناراحت نمی‌شویم ولی از مسیر و دایره اخلاق خارج نشوند. حتی در مجلس هفتم که من آن زمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بودم، درباره طرح‌هایی که به مساله هسته‌ای مربوط بود از قبل با نهادهای مرتبط گفت‌وگو و هماهنگی می‌شد و این پدیده جدیدی نبود.
*این طرح کی آماده شد؟
 
این طرح حدود یک‌ ماه پیش تهیه شد و بنده با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در همین‌باره جلسه داشتم که خروجی جلسه را با آقای دکتر لاریجانی در میان گذاشتم و بعد آقای دکتر لاریجانی با آقای زاکانی و بنده یک ساعت جلسه گذاشتند و آقای دکتر لاریجانی توضیحات لازم را در این باره ارائه دادند.
 
*نظر آقای زاکانی چه بود؟
 
نظر آقای زاکانی فقط این بود که شما در طرح گفته‌اید هر 3 ماه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گزارش ارائه بدهد که مورد قبول ما نیست زیرا دراین باره کمیسیون مربوطه وجود دارد و آن هم کمیسیون برجام است و باید در آنجا این موارد مورد بررسی قرار گیرد.
*خوب، بر چه مبنایی این را قبول نداشتید؟
استدلال بنده و آقای دکتر لاریجانی این بود که حق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و شما نمی‌توانید کمیسیون اصلی را تعطیل کنید و به کمیسیون فرعی که عمر آن در حد یک گزارش دادن است، واگذار کنید. حتی در آن جلسه به آقای زاکانی گفتم اگر شما تمایل دارید که کمیسیون برجام بماند ایراد ندارد ولی باید داخل صحن رأی‌گیری صورت بگیرد. پس از این جلسه آقای زاکانی با فراکسیون مرتبط خود جلسه گذاشت و موضوع را مطرح کرد.
*این دقیقا چه زمانی بود؟
حدود هفته قبل. روز چهارشنبه صبح قرار شد این طرح دوفوریتی را به رأی بگذاریم که آقای زاکانی ساعت 6:45 صبح با من تماس گرفتند و گفتند دوستان ما که دیشب با آنها صحبت کردم، می‌خواهند با خود آقای دکتر لاریجانی جلسه داشته‌ باشند. بعد از آن تماس من ساعت 7 صبح در اتاق آقای دکتر لاریجانی حاضر شدم. در اتاق آقای دکتر لاریجانی، آقای ابوترابی‌فرد هم بودند، موضوع را با آقای دکتر لاریجانی در میان گذاشتم و ایشان نیز موافقت کردند که جلسه بلافاصله با آن دوستان گذاشته شود. ایشان به آقای ابوترابی‌فرد گفتند پس شما قسمت اول جلسه را اداره کنید برای قسمت دوم جلسه من می‌آیم. دوستان را به زحمت پیدا کردیم و جلسه ساعت 8:50 شروع شد و تا ساعت 10:40 روی این طرح با دوستان صحبت کردیم. آنجا آقای دکتر لاریجانی مسئله اساسی را مطرح کردند و گفتند اگر شما به دنبال رد برجام هستید ما به دنبال این‌کار نیستیم، پس شما بروید طرح خودتان را بیاورید، ما هم طرح خودمان را می‌آوریم؛ خروجی آن چیزی است که مجلس رأی بدهد. اما اگر به دنبال این هستید که از موضوع برجام عبور کنیم، پس هم‌نظر هستیم و در این صورت بگویید که باید چه کار کنیم. در آن جلسه فقط یک نفر گفت که به دنبال رد برجام است و طرحش هم آماده بود.
 
*در آن جلسه کدام‌یک از نمایندگان حضور داشتند؟
 
آقایان حدادعادل، نقوی حسینی، زاکانی، بذرپاش، دهقان، زارعی و نبویان بودند.
 
*چه کسی پیشنهاد رد برجام داد؟
 
آقای نبویان. ایشان گفتند من به دنبال رد برجام هستم.
 
*پاسخ آقای لاریجانی در این‌باره چه بود؟
 
آقای دکتر لاریجانی گفت خیلی هم عالی‌ است.این موضع را می‌پسندم که شفاف بگوییم و با هم بازی نکنیم. شما اگر به دنبال رد برجام هستید بروید و طرح خودتان را آماده کنید؛ اما اگر دنبال گذر از این موضوع هستید ما می‌خواهیم طرح دوفوریتی را امروز در مجلس مطرح کنیم. برخی دوستان گفتند شما این کار را نکنید، اجازه بدهید امروز طرح دوفوریتی مطرح نشود و یک جلسه مشترک بگذاریم تا روی طرح به توافق برسیم. آقای دکتر لاریجانی گفت هفته آینده سه روز جلسه داریم، یک روز استیضاح است و دو جلسه می‌ماند؛ بعدش هم تعطیلات مجلس است. آقایان اصرار کردند یک‌شنبه طرح دوفوریتی خوانده شود، دوشنبه هم نهایی کنیم و سه‌شنبه روز استیضاح باشد، بعد از آن هم نمایندگان بروند حوزه انتخابیه‌شان. در ادامه گفتند حالا چطوری این طرح را بررسی کنیم؟ قرار شد سه نفر از فراکسیون اصولگرایان و سه نفر هم از فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در آن جلسه شرکت کنند. به آقای زاکانی گفتم در این جلسه چه کسانی هستند؟ گفتند آقایان بذرپاش، زارعی و خودم، از رهروان ولایت هم آقایان حقیقت‌پور، بروجردی و بنده حضور داشتیم.
 
قرار شد روز پنج‌شنبه ساعت 10 صبح جلسه بگذاریم. با آقای حقیقت‌پور تماس گرفتم که ایشان در شهرستان و در مراسم ختم مسئول دفترشان بودند و مجبور شدند برگردند. همین‌طور آقای بروجردی نیز تمام برنامه‌هایش را کنسل کرد و در جلسه‌ای که در روز عیدغدیر بود حضور یافت. آقای دکتر توکلی هم در جلسه حضور یافتند که حضورشان بسیار مفید بود. آقای زاکانی ساعت 12 گفت باید بروم همدان و نمی‌توانم در ادامه جلسه باشم، در بقیه جلسه، دوستان هرچه بگویند من قبول می‌کنم. بعد از رفتن آقای زاکانی، جلسه تا ساعت 14 ادامه یافت. دوستان برای جلسه بعد اصرار به شنبه داشتند که ما گفتیم باید تا شب جمعه کارمان را به پایان برسانیم و شنبه جلسه‌ای در خدمت آقای دکتر لاریجانی برای نهایی کردن کار تشکیل دهیم.
*چرا شما اصرار داشتید تا جمعه کار به پایان برسد؟
 
گفتم اگر نتیجه‌ای به‌دست ‌آید باید آقای دکتر لاریجانی فرصت هماهنگی‌های لازم را داشته باشد. با توجه به این صحبت قرار شد جلسه بعدی جمعه ساعت 16 باشد که تا ساعت 20 نیز طول کشید.
*خروجی این جلسه چه بود؟
 
قرار شد مواردی که توافق می‌کنیم یا بعضی‌ موارد را که داخل پرانتز می‌گذاریم، با حضور آقای دکتر لاریجانی نهایی‌ کنیم. بعضی از دوستان فراکسیون اصولگرایان می‌گویند ما به توافق رسیدیم ولی آقای دکتر لاریجانی خط کشید. این حرف واقعا غلط است. قرار این بود جلسه نهایی با حضور آقای دکتر لاریجانی روز شنبه ساعت 6:30 صبح باشد ولی به‌خاطر اینکه مراسم تشییع جانباختگان مراسم منا بود جلسه به ساعت 14 موکول شد که این جلسه تا ساعت 17 طول کشید. در این جلسه کار نهایی شد، البته در جلسه نهایی دوستان پیشنهادهایی داشتند که ریاست مجلس با استدلال آن پیشنهادها را رد کرد.
 
ولی به هر حال ما به توافق رسیدیم، شما می‌توانید از آقای دکتر توکلی هم بپرسید که ایشان هم قائلند توافق حاصل شده بود. در همان روز یکشنبه رای‌گیری، درباره کلیات طرح در راهرو مجلس جلسه‌ای کوتاهی با آقایان دکتر لاریجانی، زاکانی و توکلی داشتیم که آقای دکتر لاریجانی از آقای توکلی پرسید: «آقای دکتر توکلی شنبه هفته قبل در انتهای جلسه توافق کردیم یا نکردیم؟» آقای توکلی گفت: «نظر من این است که توافق کردیم». من به دوستان گفتم در پایان آن جلسه شنبه بیاید زیر این طرح را امضا کنید تا فقط امضای ما این زیر نباشد، امضای شما هم باشد، گفتند ما امضا نمی‌کنیم. گفتم یعنی توافق را قبول ندارید، گفتند خیر ما توافق را قبول داریم؛ اما چون حدس می‌زنیم فراکسیون شما سر گزارش برجام می‌خواهند آبستراکسیون کنند تا نهایی نشود، ما امشب می‌خواهیم گزارش برجام را نهایی کنیم و فردا بخوانیم؛ اگر اعضای فراکسیون شما حضور داشته باشند و گزارش برجام خوانده شود ما مشکلی با طرح نداریم.
 
من تعجب می‌کنم آقای بذرپاش مصاحبه کرده و گفته است: «ما قبول نداشتیم». آقای بذرپاش عین عبارتی که به من گفت این بود که «چرا آنقدر اصرار دارید که من امضا کنم؛ من حاضرم فردا پشت تریبون مجلس بیایم و بگویم ما این طرح را قبول داریم». باز ما اینجا رودست خوردیم. دوستان فراکسیون ما که در برجام بودند، براین باور بودند که گزارش کمیسیون ویژه ایرادات زیادی دارد اما آقای دکتر لاریجانی با خواهش از دوستان خواست که داخل جلسه بروند و گزارش خوانده شد؛ ولی باز دوستان به تعهد خود عمل نکردند و زمانی که طرح دو‌فوریتی مطرح شد آقای دکتر توکلی از طرح طرفداری کرد ولی باز جمعیت آنها رأی لازم را ندادند. حتی برخی دوستانی که در جلسه توافق کردند باز رأی منفی دادند.
سؤال ما از این افراد این بود که چرا خلف وعده می‌کنید؟ ما در فراکسیون یک شخصیت محوری داریم به نام آقای دکتر لاریجانی که همه بحث می‌کنیم و بعد از مباحث، تصمیم نهایی را ایشان می‌گیرد و همه دوستان عمل می‌کنند. ولی در فراکسیون اصولگرایان به این شکل نیست؛ حرف‌شنوی از کسی وجود ندارد. دوستان پایداری تصمیم خودشان را می‌گیرند، بقیه هم همین‌طور عمل می‌کنند. ما گفتیم اگر به‌عنوان فراکسیون می‌آیید مذاکره می‌کنید پس فراکسیون را پشت سرتان بیاورید ولی اگر به‌عنوان شخص می‌آیید به ما بگویید که ما داریم با اشخاص مذاکره می‌کنیم. این اتفاقی بود که آنجا افتاد و دو فوریت طرح تصویب نشد.
 
من تعجب می‌کنم آقای بذرپاش مصاحبه کرده و گفته است: «نه ما قبول نداشتیم». آقای بذرپاش عین عبارتی که به من گفت این بود که «چرا آنقدر اصرار دارید که من امضا کنم؛ من حاضرم فردا پشت تریبون مجلس بیایم و بگویم ما این طرح را قبول داریم». باز ما اینجا رودست خوردیم   
 
بعد از تصویب یک فوریت، طرح به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ارجاع شد و کمیسیونبه دلیل درک صحیحی که از مسائل بین‌المللی دارد آن طرح را با دقت و البته سرعت در جلسه‌ای باز و مفصل بحث و بررسی و در نهایت تصویب کرد. در هنگام تصویب کلیات طرح و در آن روز داغ و در بحبوحه مباحث بازهم دوستانی وساطت کردند که رای‌گیری انجام نشود یا مجددا با فراکسیون اصولگرایان هماهنگ شود.
*کدام‌یک از نمایندگان این درخواست را به آقای لاریجانی دادند؟
 
آقایان ابوترابی‌فرد، باهنر، نادران، فولادگر و... اصرار داشتند که رأی‌گیری نشود تا به یک تفاهم برسیم.
*چرا این اتفاق نیفتاد؟
 
به دلیل اینکه به رغم همه جلساتی که گذاشته شده بود این دوستان به توافقات عمل نکرده بودند و جمع کثیری از نمایندگان به کرات برای رای‌گیری به ریاست مجلس فشار آوردند زیرا از این روند دچار خستگی و ملالت شده بودند و می‌گفتند ما در این مدت خیلی تلاش کردیم تا به یک تفاهم برسیم ولی تفاهمی صورت نگرفت. از طرف دیگر این برداشت در بین نمایندگان وجود داشت که به رغم خیرخواهی برخی از دوستان که نام بردم، افراد دیگری می‌خواستند زمان را به عقب بیندازند و بخشی هم از بیرون مجلس اقداماتی را انجام می‌دادند. از جمله پیامک‌هایی که به نمایندگان می‌دادند؛ گویا ستادی در این‌باره تشکیل شده بود و حتی جلوی مجلس چادر زده بودند. با این کارشان می‌خواستند نمایندگان را تحت فشار قرار دهند و حتی اشخاصی به دفاتر نمایندگان رفتند که با آنها برخورد کنند. با توجه به حواشی قبل از تصویب طرح برجام، آن روز آقای دکتر لاریجانی تصمیم قاطع و بجایی گرفتند و رأی‌گیری عقب نیفتاد که خیلی هم خوب شد. درست است که رأیش هم خیلی بالا نبود ولی خوب بود. آن روز رأی‌گیری انجام شد، ولی آقای دکتر لاریجانی در وضع بسیاری حساسی برای تصمیم‌گیری درباره رای‌گیری قرار داشتند.
*از چه نظر حساس بود؟
 
هم برخی افراد محترم و دلسوز می‌گفتند رأی‌گیری نشود، هم جمع کثیری می‌گفتند رأی‌گیری شود؛ این موضوع ریسک داشت. احتمال هم داشت که رأی نیاورد به دلیل اینکه دوستانی که می‌گفتند رأی‌گیری نشود اصرارشان بر این بود که طرح رأی نمی‌آورد. این را هم بگویم که ما، هفته اول بعد از تعطیلات تابستانی مجلس می‌خواستیم طرح دوفوریتی خودمان را مطرح کنیم.
*نتیجه چه شد؟
 
آقای ابوترابی‌فرد آمدند و دلسوزانه گفتند این طرح به شکل دوفوریتی رأی نمی‌‌آورد، تعامل کنید. ما تعامل کردیم باز نتیجه نداد. بر اساس توصیه دلسوزانه، مشتاقانه برای تعامل آماده بودیم ولی نتیجه کار چیزی دیگری بود. البته معتقدیم این تأخیرها هم برنامه‌ریزی شده بود.
 
آقای ابوترابی‌فرد آمدند و دلسوزانه گفتند این طرح به شکل دوفوریتی رأی نمی‌‌آورد، تعامل کنید. ما تعامل کردیم باز نتیجه نداد. بر اساس توصیه دلسوزانه، مشتاقانه برای تعامل آماده بودیم ولی نتیجه کار چیزی دیگری بود. البته معتقدیم این تأخیرها هم برنامه‌ریزی شده بود   
 
* آقای جلالی گرچه این سؤال قبلا هم در جمع خبرنگاران از شما پرسیده شده ولی شما جواب خیلی روشنی به آن ندادید. روز تصویب کلیات، شما رابط تماس تلفنی یک فرد با آقای لاریجانی بودید. در عکس‌های صحن علنی آن روز هم هست که شما تلفن‌تان را دم گوش آقای لاریجانی گذاشتید. این شخص که بود؟ آیا همان شخصی بود که آقای زاکانی در نطقش اشاره کرد؟
 
با توجه به آن نطقی که آقای زاکانی داشت، آقای دکتر لاریجانی در آن فاصله تماسی با آقای شمخانی داشتند. برای اینکه آقای زاکانی در مجلس نقل قول کردند که دبیرخانه مخالف است. آقای دکتر لاریجانی روز شنبه که جلسه شورای عالی امنیت ملی بود، بعد از جلسه شورا با آقای شمخانی نشستند و فکر می‌کنم یک ساعتی در مورد طرح با هم گفت‌وگو کردند. بیان آقای دکتر دکتر لاریجانی این بود که با آقای شمخانی در مورد طرح، آخرین توافقات را انجام دادند. آقای زاکانی فردایش در صحن علنی مجلس این را منکر شدند.
 
همین‌جا بگویم یکی از ایرادهایی که به این دوستان وارد است، این است که مرتب تلاش می‌کردند آقای دکتر لاریجانی در جلسات غیرعلنی هماهنگی‌های پشت صحنه را ذکر کند. این دوستان تعمد داشتند، می‌خواستند در جلسه علنی از آن هماهنگی‌ها نام ببرند. این هم از عجایب است؛ در جلسه غیرعلنی بارها صحبت می‌شد که نامی از اشخاص در جلسه علنی برده نشود، ولی باز عکس آن عمل می‌شد. اینها تعمدی برای مستندسازی داشتند. آقای دکتر لاریجانی مجددا با آقای شمخانی صحبت کردند و گفتند که ما با هم هماهنگ کردیم یا نکردیم؟ که ایشان گفت هماهنگ شده است و در همان جا هم به دوستان گفته شد که این هماهنگی‌ها انجام شده است. این تماسی بود که آقای دکتر لاریجانی با آقای شمخانی داشتند.
*یکی از نقش‌آفرینان صحنه بررسی طرح برجام که خیلی هم حواشی ایجاد کرد آقای روح‌الله حسینیان بود. درباره رابطه آقای حسینیان با دکتر لاریجانی، سؤالی مطرح است؛ در سال 78 آقای لاریجانی در جایگاه رئیس سازمان صداوسیما، میزبان آقای حسینیان در برنامه چراغ بود؛ به نظر، رابطه خوبی هم در آن زمان داشتند. چرا الان این اختلافات دیده می‌شود؟
 
(خنده) باید از آقای حسینیان و آقای دکتر لاریجانی بپرسید. ولی دراین حد بگویم که بنده هشت سال است از نزدیک با آقای دکتر لاریجانی کار کرده‌ام و روز‌به‌روز هم در این کار کردن علاقه‌ام به ایشان بیشتر شده است. بعضی وقت‌ها آدم‌ها به هم نزدیک که می‌شوند هر چه با هم کار می‌کنند علاقه‌شان به هم کمتر می‌شود ولی من روز‌به‌روز علاقه‌ام به آقای دکتر لاریجانی بیشتر شده است؛ دلیلش این است که دیدم ایشان واقعا جز به منافع ملی و انجام امور بر اساس عقلانیت و تدبیر به چیز دیگری نمی‌اندیشد. این حالات را در مذاکرات خارجی و در دیپلماسی، در مدیریت مجلس و در اداره صحن پارلمان از ایشان دیده‌ام. در تمام این عرصه‌ها نوعی درایت، توانمندی و دوراندیشی را می‌توان در آقای دکتر لاریجانی دید.
در همین ماجرای برجام، خصوصی در اتاقشان (اتاق آقای دکتر لاریجانی) با هم صحبت می‌کردیم؛ گفت آقای جلالی اشهد بالله من جز به اینکه کشور را از این گردنه عبور بدهیم به چیز دیگری نمی‌اندیشم و هیچ انتظار تشکری از هیچ‌کس ندارم؛ چون در این ماجرا فقط خدا و منافع مردم را می‌بینم. به نظر من، این خیلی ارزشمند است. ایشان خود را آماج انواع و اقسام تهمت‌ها، تهدیدها و ناسزاگویی‌ها قرار دادند تا کشور را از این مرحله عبور دهند و امور را جلو ببرند.
تنها این نبود؛ شما در جریان خود برجام و مذاکرات هسته‌ای می‌بینید که نقش آقای دکتر لاریجانی نقش برجسته‌ای بود. قبلش را نگاه کنید به همین نتیجه می‌رسید. پرونده هسته‌ای ایران یک دوره تحرک داشت که خیلی پیش رفت؛ همان دوره‌ای بود که مدل مدالیته مطرح شده بود؛ آن دوره هم باز در زمان دبیری آقای دکتر لاریجانی بود.
 
*نگاه امثال آقای حسینیان را چطور می‌بینید؟
 
بالاخره این تفاوت نگاه وجود دارد. الان بین ما این تفاوت نگاه روز‌به‌روز خودش را بیشتر نشان می‌دهد. ما مردم‌سالاری را قبول داریم، می‌گوییم پارلمان و مجلس تصمیمی گرفته و شورای نگهبان هم تأیید کرده است؛ این می‌شود قانون. ولی برخی دوستان در همین برجام می‌گویند اگر 50 بار دیگر هم تصویب بشود ما قبول نداریم.
 
این دو رویکرد و دو نگاه است؛ ما می‌گوییم کشور الان مشکلاتش خیلی زیاد است، ما دوران رکود را می‌گذرانیم، بیکاری جوانان تحصیلکرده در کشور غوغا می‌کند، وضع اقتصادی نامناسب است، مردم مشکلات معیشتی فراوانی دارند، ما باید برای اینها هم اشک بریزیم. بالاخره باید به فکر رشد کشور باشیم. پیش‌بینی ما در مرکز پژوهش‌ها برای همین امسال (سال 1394) هم، رشد منفی است؛ گرچه برای سال 95 یک شتاب در رشد را پیش‌بینی می‌کنیم.

در این وضعی که الان در آن قرار داریم، کافی است آمار طلاق را نگاه کنیم همچنین آمار مصرف مواد مخدر و دیگر ناهنجاری‌های اجتماعی را. ما می‌گوییم همه اینها را سر جمع کنیم و بعد برایش بنشینیم یک فکری داشته باشیم و دست به دست هم بدهیم تا این مسائل را حل کنیم. چرا اینقدر باید اوقات مسئولان را تلخ کنیم؟ چرا اینقدر باید مسئولان را عصبانی کنیم؟ چرا باید اینقدر وقتشان گرفته شود؟ مگر مقام معظم رهبری بارها نفرمودند شما مسائل فرعی را نباید اصلی کنید و مسائل اصلی را فرعی؟ ما الان مسائل اصلی‌مان چیست؟ آیا فقط باید در داخل جامعه بی‌تابی از خود نشان بدهیم یا باید بنشینیم برنامه‌ریزی کنیم؟ آیا باید مرتب نیروها و انرژی‌های همدیگر را خنثی کنیم یا باید جمع شویم و دست به دست هم بدهیم برای حل مشکلات؟

منبع:آنا