پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : جسم جدید به نام 51 Eridani b، نخستین
سیاره فراخورشیدی است که توسط تصویرگر سیارهای Gemini کشف شده است. این
ابزار جدید توسط یک تیم بینالمللی و به رهبری «بروس مکینتاش»، استاد فیزیک
در دانشگاه استنفورد، فعالیت میکند.
سیاره تازه شناساییشده که در نور مادون قرمز میدرخشد، حول ستاره بسیار
جوان خورشیدمانندی مدارگردی میکند که 96 سال نوری از زمین فاصله دارد.
برای کشف سیاراتی از این دست، سامانه کپلر ناسا سایه آنها را شکار میکند، در حالی که تصویرگر Gemini نورشان را رصد میکند.
سیاره جدید حدود 20 میلیون سال پیش یعنی 40 میلیون سال پس از انقراض دایناسورها شکل گرفته است. زمانی که منجمان بر روی این جرم کیهانی متمرکز شدند، نور منعکسشده از 51
Eridani b را شناسایی کردند. این سیاره در مقایسه با فاصله زحل از خورشید،
اندکی دورتر از ستاره والدش مدارگردی میکند.
نور حاصل از این سیاره بسیار ضعیف و بیش از سه میلیون بار ضعیفتر از
ستاره والدش است اما سامانه Gemini قادر بود این نور را به آسانی رصد کند. بر اساس مشاهدات انجامشده، جرم این سیاره دو برابر جرم مشتری است؛ جرم آن همچنین نصف جرم سیارات جوان کشفشده تا به امروز است.
علاوه بر دارابودن لقب کمجرمترین سیاره جوانی که تاکنون تصویربرداری
شده، این سیاره یکی از سردترین اجرام کیهانی و دارای غنیترین جو متان است.
این در حالی است که سیارات فراخورشیدی مشتریمانند پیشین فقط دارای
ردپاهای ضعیفی از متان هستند و جو آنها بسیار متفاوت از جوهای متان سنگین
غولهای گازی موجود در منظومه شمسی است. تمامی این ویژگیها به سیارهای
اشاره دارند که نوزادی مشتری را نمایش میدهد.
در جوهای سیارات غولپیکر سرد منظومه شمسی، کربن در شکل متان یافت میشود
اما در اکثر سیارات فراخورشیدی، کربن عمدتا در شکل منوکسیدکربن وجود دارد.
غنیبودن جو سیاره 51 Eridani b از متان نشان میدهد این جرم کیهانی در مسیر خود به سوی تبدیلشدن به عموزاده مشتری است.
سیاره جدید نخستین جرم کیهانی است که تا این حد سرد بوده و به اندازهای
به ستارهاش نزدیک است که احتمالا به همان شیوه مشتری شکل گرفته است.
تصویرگر Gemini برای کشف و تحلیل سیارات جوان دارای نور ضعیفی طراحی شده که حول ستارگان درخشان مداگردی میکند.
در حالی که سامانه کپلر ناسا هزاران سیاره را کشف کرده، این سیستم چنین
عملی را به صورت غیرمستقیم و با شناسایی خاموششدن نور ستاره با عبور سیاره
از مقابل آن انجام میدهد، اما تصویرگر Gemini به دنبال نور خود سیاره
است.
سال گذشته، این تصویرگر بر روی تلسکوپ هشت متری Gemini South در شیلی نصب
شد و تیم علمی به دنبال سیاراتی حول ستارگان جوان میگردد و تاکنون نزدیک
به 100 سیاره از این دست را شناسایی کرده است.
تصویرگر موردبحث علاوه بر بسطدادن دانش انسان از سیارات، سرنخهای کلیدی درباره چگونگی شکلگیری منظومههای شمسی ارائه میدهد.
جزئیات این دستاورد علمی در مجله Science ارائه شد.