دلیل مخالفت آمریکا با لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران

مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در حالی برای سومین بار طی دو هفته تمدید شد که گفته می شود، این بار، موضوع برداشته شدن تحریم های تسلیحاتی ایران، یکی از اصلی ترین مسائل مورد اختلاف طرفین است. روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی ضمن پرداختن به ابعاد این موضوع، به دلیل اصرار آمریکا بر حفظ این دسته از تحریم های موجود علیه ایران نیز اشاره کرده است.

به گزارش تابناک، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی از وین می‌نویسد، یکی از مهمترین موانع باقی مانده بر سر راه توافق هسته ای تاریخی ایران، اختلاف نظر بر سر مجموعه ای از تحریم‌های سازمان ملل است که به نظر می‌رسید، بحث درباره آن‌ها ماه‌ها پیش به نتیجه رسیده و تنها در حاشیه مذاکرات مطرح خواهند بود. این تحریم‌ها، مربوط به مجموعه ای از قطعنامه‌های سازمان ملل است که تصویب آن‌ها از 9 سال پیش آغاز شد و صادرات و واردات سلاح‌های متداول را برای ایران ممنوع می‌سازد.

برای کسانی که نگران قدرت نمایی مستمر ایران در خاورمیانه، از جمله حمایت از بشار اسد در سوریه، نیروهای حزب الله در لبنان، گروه‌های فلسطینی و گروه‌های شیعه در عراق‌ هستند، پابرجا ماندن این ممنوعیت حتی پس از دستیابی به توافق، به یک موضوع کلیدی و حیاتی تبدیل شده است.

اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا حتی این هفته در سخنانی در کنگره اظهار داشت، بخشی از این ممنوعیت که به فناوری موشک‌های بالیستیک مربوط می‌شود، برای امنیت خود آمریکا نیز ضروری است، زیرا در صورتی که موشک‌های بالیستیک ایران به کلاهک‌های شیمیایی، بیولوژیک یا هسته ای مسلح شوند، به سلاحی خطرناک تبدیل می‌شوند.

وی اظهار داشت: «دلیل اینکه ما می‌خواهیم جلوی برخوداری ایران از برنامه موشک‌های بالیستیک بین قاره ای را بگیریم، این است که اصطلاح بین قاره‌ای یعنی توانایی رسیدن این موشک‌ها‌ از ایران به ایالات متحده... ما خواستار چنین چیزی نیستیم».

اما برای ایرانی‌ها، این موضوع به اصل عمل متقابل و همچنین غرور ملی ارتباط دارد. آن‌ها اشاره می‌کنند که این تحریم‌ها بر سر برنامه هسته ای ایران وضع شده و بنابراین، باید همزمان با دستیابی به توافق در موضوع هسته ای لغو شود. در عرصه وسیع تر، این امر مشخص خواهد کرد که بر اساس توافق هسته ای، جایگاه ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای پذیرفته خواهد شد.

از سوی دیگر، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران سعی دارد از این موضوع به عنوان ابزاری برای ایجاد شکاف در گروه 1+5 استفاده کند. در این چهارچوب، روسیه و چین که در موضوع تجارت تسلیحات با ایران دارای منافعی هستند، از برداشته شدن تحریم‌های مربوط به این موضوع دفاع می‌کنند.

تحریم‌های تسلیحاتی ایران نخستین بار در سال 2006 و بر اساس قطعنامه شورای امنیت ـ که مربوط به برنامه هسته ای ایران بود ـ وضع شد؛ هرچند ایرانی‌ها بر همین اساس تأکید دارند، با حل موضوع هسته ای، این تحریم‌ها باید برداشته شوند، اما دولت آمریکا از یک سو ادعا می‌کند که برداشته شدن تحریم‌ها سبب حمایت بیشتر ایران از دولت سوریه خواهد شد و از سوی دیگر، این نگرانی را دارد که برداشتن تحریم تسلیحاتی، سبب مخالفت کنگره با کلیت توافق هسته ای ایران شود.

این موضوع به ویژه از آن جهت اهمیت دارد که فرماندهان نظامی آمریکایی نیز بر لزوم حفظ این تحریم‌ها تأکید دارند. به جز اشتون کارتر که به آن اشاره شد، مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور نیز اظهار داشته: «ما نباید تحت هیچ شرایطی فشار بر ایران را در موضوع توانمندی‌های موشکی و تسلیحاتی برداریم».