سر آقا سید روستایی با معماری کوهپایهای و پلکانی است که به ماسولهی زاگرس شهرت دارد؛ اما با وجود حفظ اصالت، نامش در بین روستاهای پلکانی ایران کمتر شنیده شده است.
روستا در گذشته یکی از اتراقگاههای ییلاقی عشایر بختیاری بود. مردم روستای سر آقا سید، با گویش بختیاری سخن میگویند. اگر در اردیبهشت و خرداد از روستا گذر کنید هنوز هم میتوان کوچ عشایری که از مناطق گرمسیر خوزستان به چهارمحال و بختیاری میروند را شاهد باشید.
قدمت روستا را چند صد سال تخمین زدهاند، اما سند موثقی برای این ادعا وجود ندارد.
روستا با وجود حدود 3000 نفر جمعیت از بین همه امکانات رفاهی فقط برق دارد، نه از مدرسه، نه از درمانگاه مجهز و نه حتا جاده خبری است. سر آقا سید مکانی برای یک زندگی مدرن نیست. برف که میآید، راه روستا با همه دنیا قطع میشود، برای همین با وجود زیبایی و طبیعت بکری که سر آقا سید دارد، کمتر گردشگری پایش به آنجا باز شده است.
سال 1363 آیتالله خامنهای، زمانی که ریاست جمهوری ایران را بر عهده داشتند، به روستای سر آقا سید رفتند و بنابر دستور ایشان، جادهی فعلی روستا ساخته شد؛ اما از آن زمان تا حالا که بیش از 30 سال گذشته تغییر دیگری در این جاده رخ نداده است. مردادماه سال پیش هم هیأتی از بیت مقام معظم رهبری به این روستا رفت تا از نزدیک چالشهای آن را بررسی کند.
برای رفتن به این روستا که با درختان گردو، باغهای میوه و چشمهسارها پوشیده شده باید جادهای خاکی و پر پیچ و خم را به طول 40 تا 50 کیلومتر طی کرد. همان جادهای که در فصل سرما و همزمان با بارش برف مسدود میشود. در میانه راه نیز هیچ امداد خودرویی وجود ندارد.
بهترین زمان برای دیدن این روستای خشتی و پلکانی از فروردین تا مهرماه است که برای دست یافتن به آن میتوان هم از وسلیه نقلیه شخصی و اتوبوس و از مسیر شهرکرد، کوهرنگ و شیخ علی خان روستای سر آقا سید استفاده کرد.
معمولا به گردشگرانی که تمایل دارند به چنین مناطق کوهستانی که دسترسی به تلفن همراه نیز در آن محدود است سفر کنند، توصیه میشود مواد غذایی و تجهیزات لازم برای سفر به همراه داشته باشند، اما داخل روستا مغازهایی است که میتوان برخی از ضروریات را از آنجا تامین کرد.
سر آقا سید امکانات رفاهی و اقامتی ندارد، اما میتوان از خانههای روستایی برای اقامت استفاده کرد تا جامعه محلی هم از حضور گردشگران منتفع شوند.
روستا، زمستان سه سال پیش دچار آتشسوزی شد که در آن حادثه 25 خانه آسیب دید.
شغل بیشتر مردم روستا علاوهبر کشاورزی و دامداری، استحصال نمک از چشمههای نزدیک روستا است. حوضچههای نمک مکان کسب و کار اهالی روستایی است که جوانیشان را با نمک پیر کردهاند. مصرف نمک برای خوارک، دام و فروش است. نمکها میتواند سوغاتی سفر به سر آقا سید باشد.
زنان روستا علاوهبر کار در خانه و حوضچههای نمک، صنایع دستی چون قالی، جاجیم، سیاه چادر و گلیم تولید میکند. قالیها طرح طبیعی و لچک ترنج دارند که از پشمهایی با رنگ طبیعی بافته شدهاند؛ اما مهمترین سوغات این روستا محصولات لبنی مانند شیر، دوغ، کشک، ماست و کره است.
زنان و مردان این روستا سخت کار میکنند، برای همین اگر سر آقا سید مقصد بعدی برای سفر شد بهتر است به این همه تلاش و اعتقادات و باورهای مردم روستا احترام گذاشته شود تا آنها حضور گردشگران را سبب زحمت و ناراحتی ندانند. بهتر است وقت برگشت زبالههایی خود را برای اهالی روستا به یادگار نگذارید، چون هیچ ماشین حمل زبالهایی زحمت رفتن تا آن روستا را به خود نمیدهد.
در اطراف سر آقا سید میتوان تعداد جاذبهی دیگری را پیدا کرد، مثل آبشار شیخ علی خان که در 40 کیلومتری روستا قرار دارد و یا غار یخی «چما». قله زردکوه که با ارتفاع 4200 متر در 30 کیلومتری روستا واقع شده و یا پیست اسکی چلگرد در 50 کیلومتری روستا و همچنین پیست اسکی تابستانی «چال میشان» در 25 کیلومتری سر آقا سید.