پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
"جالب است که قیمتی‌ترین هدیه قرن 21 یعنی آب را از طریق محصول آب‌بر هندوانه به کشورهای عربی صادر کردیم و آن را پس فرستادند".
هومن لیاقتی - رییس پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی - در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: صادرات غیرنفتی مبتنی بر فروش آب مجازی، ارزشی ندارد. لذا باید الگوهای کشت محصولات، بر اساس ارزیابی توان محیطی و اکولوژیک مناطق صورت گیرد. وزارت جهاد کشاورزی وظیفه دارد این الگوی کشت را طراحی و عملیاتی کند. البته الگوی کشت دستوری نتیجه نمی‌دهد بلکه باید بر اساس کارهای تحقیقاتی، کشاورزان را به کشت محصولات متناسب با اقلیم مناطق سوق دهیم.
وی افزود: باید از صادرات محصولات کشاورزی حمایت شود اما در این بین مهم‌ترین عامل محدود کننده یعنی آب باید لحاظ شود، چرا که آب، قیمتی‌ترین هدیه قرن 21 است.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: با توجه به قرار داشتن منابع آبی ایران در شرایط بحران، تمام برنامه‌ریزی‌های اقتصاد کشاورزی و حتی اقتصاد کلان کشور باید بر اساس این عامل محدودکننده تنظیم شود.
لیاقتی با بیان اینکه در آینده نه چندان دور، خاورمیانه شاهد بحران شدید آب خواهد بود، گفت: با توجه به خشک بودن منطقه خاورمیانه و تاثیرپذیری این منطقه از تغییرات اقلیمی جهان، بحران آب در آینده نه چندان دور به معضل بزرگ خاورمیانه تبدیل می‌شود اما به این مساله بی‌اهمیت هستیم و با استخراج آب‌های زیرزمینی به تولید محصولات آب‌بر و صادرات آن به کشورهای عربی می‌پردازیم.
وی تصریح کرد: کشت هندوانه و سیب زمینی فی‌نفسه ایرادی ندارد به شرطی که این محصولات در مناطق پرآب کشور تولید شوند. اینکه آب مجازی را از طریق هندوانه به کشورهای دیگر هدیه دهیم و آنها با توجیهاتی آن را برگردانند چه ارزشی دارد؟
این کارشناس کشاورزی تغییر ذائقه و الگوی مصرف جامعه به سمت استفاده از محصولات کم‌آب‌بر را پیشنهادی برای حفظ منابع آبی عنوان کرد.
رییس پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه آب رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد، گفت: قیمت واقعی آب باید محاسبه شود. تا زمانی که مشکل قیمت‌گذاری را در کشور حل نکنیم بسیاری مشکلات لاینحل می‌مانند.
لیاقتی افزود: ایرادی ندارد در جهت عملیاتی کردن الگوی کشت پایدار به کشاورزان یارانه بدهیم. در حال حاضر کشورهای اروپایی نیز برای کشاورزی اکولوژیک یارانه می‌دهند. هم‌اکنون ما یارانه می‌دهیم ولی در جای درست آن را پرداخت نمی‌کنیم.
وی با بیان اینکه بحران آب منجر به مهاجرت‌های انسانی به مناطق پرآب می‌شود، تاکید کرد: سفره‌های آب زیرزمینی کشور در حال پایین رفتن هستند و پر هم نمی‌شوند. تغییر اقلیم جهانی هم مشکل را حادتر کرده است لذا به نظر می‌رسد با دست خودمان وارد یک بحران واقعی در زمینه محیط زیست و منابع طبیعی می‌شویم.
به گفته این کارشناس کشاورزی جنگل‌های ما در حال نابودی هستند در حالیکه جنگل ذخیره کننده آب و تغذیه کننده بستر رودخانه‌هاست اما با تخریب بیش از حد جنگل‌ها در حال ورود به شرایطی پیچیده هستیم.
