تغذيه تهران از ۷ منبع مالي

شهرداري تهران براي تامين هزينه‌هاي سال آينده پايتخت، 7منبع مالي به ارزش‌كل 17 هزار و 460 ميليارد تومان تدارك ديده، طوري كه «درآمد حاصل از انواع عوارض ساخت‌وساز» در رديف بزرگ‌ترين منبع و «وام يا تسهيلات بانكي» به‌عنوان كوچك‌ترين منبع درآمدي شهر در نظر گرفته شده است.

به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، بعد از گذشت يك هفته از ارائه لايحه بودجه‌ سال 94 شهرداري به صحن شورا توسط محمدباقر قاليباف، ارقام قيد شده در متن لايحه حكايت از آن دارد كه مديران شهرداري تهران با حذف يكي از پايه‌هاي درآمدي براي سال آينده، تعداد منابع 8گانه در بودجه سال 93 را به 7فقره در بودجه سال 94 كاهش داده‌اند.

شهرداري براي پوشش هزينه‌هاي سال آينده تهران، محل تامين 1/ 51 درصد منابع مالي خود را درآمد ناشي از «شهرسازي» تعريف كرده كه معادل 8935 ميليارد تومان است و از طريق دريافت عوارض ساخت‌وساز حاصل خواهد شد.

اين منبع مالي كه 3/ 12درصد نسبت به امسال رشد دارد، كماكان و همچون سال‌هاي گذشته رتبه بزرگ‌ترين منبع درآمدي شهرداري را به خود اختصاص داده است با اين حال سهم آن كه به درآمد ناپايدار معروف است، از 63درصد كل بودجه 93 به 52درصد در لايحه بودجه 94 كاهش پيدا كرده است.

نقطه قوت بودجه سال آينده شهر تهران، تقويت درآمد حاصل از «ماليات بر ارزش‌افزوده» است كه به‌عنوان يكي از انواع درآمدهاي پايدار محسوب مي‌شود.

رقم «ماليات بر ارزش‌افزوده» از كل منابع درآمدي شهرداري تهران، هم به لحاظ نرخ رشد و هم به لحاظ سهم در بودجه، افزايش پيدا كرده است به طوري كه سهم اين منبع مالي با 30درصد افزايش، از حدود  16درصد در بودجه 93 به نزديك 20درصد در لايحه بودجه 94 رسيده است.
اين نوع «ماليات» در سال آينده، به دومين منبع مالي براي اداره شهر تهران تبديل خواهد شد.
مقامات شهرداري تهران، درآمد ناشي از مصوبات كميسيون ماده 100 را براي سال آينده، «صفر» منظور كرده و اين نوع درآمد را از بودجه 94 عملا حذف كرده‌اند. اين اقدام مي‌تواند به معناي توقف روند فروش تخلف يا همان پایان اخذ جريمه ريالي از تخلفات ساختماني باشد.

به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، كمترين سهم منابع درآمدي در بودجه 94 شهرداري به «وام‌بانكي» اختصاص دارد كه معادل 616 ميليارد تومان است و فقط 3درصد كل بودجه را تشكيل مي‌دهد. چهار مقام ارشد شهرداري و شوراي‌شهر تهران در گفت‌وگو با «دنياي‌اقتصاد»، از 2 ويژگي بودجه سال آينده پايتخت خبر داده‌اند و همزمان به تشريح علت رشد ناچيز 8/9درصدي بودجه پرداخته‌اند.

 تحليل اوليه بودجه

 به گزارش «دنیای اقتصاد»، پیش از ارائه بودجه زمزمه‌هایی میان برخی از اعضای شورای شهر قوت گرفته بود که شهرداری نیز همچون دولت باید به دلیل ادامه شرایط سخت اقتصادی در سال آینده لایحه بودجه را با تدابیر انقباضی تنظیم کند، از این‌رو وقتی محمدباقر قالیباف شهردار تهران بازهم بدون پیش‌بینی قبلی در صحن علنی شورا حاضر شد و از تقدیم لایحه 17 هزار و 460 میلیاردی خبر داد، گفت: شرایط خاص اقتصادی کشور و حاکمیت رکود سنگین ساخت‌وساز در پایتخت دو عاملی است که باعث شده بودجه سال آینده شهر تهران با طعم احتیاط نوشته شود. شهردار تهران حتی عنوان کرد: می‌تواند بدون درآمدهای حاصل از ساخت‌وساز شهر را اداره کند و اگر از فردا به دستور مقامات هرگونه ساخت‌وساز در شهر تعطیل شود سهم درآمدهای شهرداری به حدود 7 هزار میلیارد تومان خواهد رسید که نسبت به رقم 5 هزار میلیارد تومانی هزینه‌های شهری، نزدیک به دو هزار میلیارد تومان از منابع اضافه می‌ماند. او از یک طرف سهم درآمدهای فارغ از ساخت وساز را حدود 7 هزار میلیارد تومان (معادل 40 درصد از بودجه) اعلام کرد و از طرف دیگر وعده داد سهم درآمدهای پایدار شهری سال 94 معادل 48درصد خواهد شد. به تعبیر بسیاری از کارشناسان با اعلام این آمار تلویحا رقم درآمدهای ناپایدار شهری را حدود 10 هزار میلیارد تومان در بودجه سال آینده برآورد می‌کنند.

این تشریح ابتدایی از اعداد و ارقام بودجه سال آینده در حضور اعضای پارلمان محلی پایتخت با واکنش‌های تعداد زیادی از اعضا همراه شده که معتقدند شهرداری بدون اتکا به درآمدهای حاصل از ساخت‌وساز نمی‌تواند بودجه سال آینده را محقق کند.

 پیش‌بینی واقع گرایانه!

محمود صلاحی، معاون برنامه‌ریزی توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در خصوص لایحه پیشنهادی بودجه 94، گفت: لایحه پیشنهادی بودجه 94 شهرداری تهران هفته گذشته توسط آقای قالیباف هم توضیح داده شد و هم تقدیم ریاست شورا شد. البته هفته گذشته به شکل رسمی بود اما 28 دی ماه یعنی دو روز زودتر از مهلت قانونی تحویل شورا شد.

او در مورد افزایش کمتر از 10 درصدی بودجه سال آینده شهرداری اظهار کرد: این افزایش به رشد بودجه عمرانی مربوط نمی‌شود بلکه مربوط به بودجه جاری به دلیل افزایش 14 درصدی حقوق پرسنل است که این مورد هم جزو موارد ناگزیر است.

او در خصوص اظهار نظر برخی از اعضا مبنی بر عدم تحقق بودجه سال آینده تصریح کرد: در ارتباط با تحقق بودجه سال گذشته هم برخی عنوان می‌کردند بودجه 93 محقق نمی‌شود اما در حال حاضر در 9 ماه نخست سال جاری برابر پیش‌بینی بودجه محقق شده است.

صلاحی در پاسخ به این سوال که آیا این صحبت شما به این معنا است که قبول ندارید رکود بخش مسکن در تامین درآمدهای شهرداری تهران تاثیرگذار بوده است، گفت: بی‌تردید تاثیر داشته است اما چون پیش‌بینی واقع‌گرایانه‌ای از تحقق درآمدها داشتیم همین امسال هم بودجه معین شده محقق شده است.

او تاکید کرد: ضمنا باید توجه داشته باشیم که در تقسیم‌بندی بودجه شهرداری تهران سهم 70 درصدی برای پروژه‌های عمرانی و سهم  30درصدی برای بودجه جاری و نگهداشت شهر در نظر گرفته است درست عکس بودجه دولت چند درصد آن محقق شود. در صورتی که 100درصد بودجه عمرانی امسال شهرداری تهران به طور قطع محقق خواهد شد.

معاون شهردار تهران با بیان اینکه تمام تکالیفی که شورا براساس برنامه پنج ساله دوم بر عهده شهرداری گذاشته در لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده آورده شده است، گفت: به‌عنوان مثال رقمی از بودجه پیش‌بینی شده برای مترو کم نشده است. از این رو اعتقاد دارم این بودجه حتما در سال آینده محقق می‌شود.

او به دو ویژگی بودجه سال 94 اشاره کرد و افزود: اول اینکه برخلاف بودجه سال گذشته که 50 درصد آن نقد و 50 درصد غیرنقد بود، امسال 63 درصد بودجه به درآمدهای نقد و 37 درصد آن به درآمدهای غیرنقد اختصاص دارد. بنابراین مشکلاتی که سازمان‌های ستادی و فرهنگی زیرمجموعه شهرداری تهران برای بودجه غیرنقد داشتند، امسال برطرف شده است. علاوه بر این بودجه امسال واقع‌نگر بسته شده است ضمن اینکه مطابق تکلیف محول شده از شورا، سهم درآمدهای پایدار در بودجه 10 درصد اضافه شده است.

 دلیل رشد 64 درصدی در بودجه املاک معارض

مهدی پندار، مدیرکل برنامه و بودجه شهرداری تهران نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به برخی جزئیات لایحه پیشنهادی بودجه 94 اظهار کرد: 70 درصد بودجه سال آینده شهرداری تهران توسعه‌ای و باقی مانده هزینه‌ای است. البته بخشی از بودجه به تملک دارایی مالی و سرمایه‌ای اختصاص دارد که تملک دارایی مالی همان بازپرداخت اقساط مربوط به طرح‌های عمرانی است.
او با بیان اینکه بودجه تملک املاک حدود 64 درصد افزایش پیدا کرده است، افزود: این بخش مربوط به دیون املاک است که در بودجه سال 93 معادل 366 میلیارد تومان بوده و در بودجه پیشنهادی امسال به حدود 600 میلیارد تومان رسیده است.

پندار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه افزایش 64 درصدی بودجه تملک املا ک چه مفهومی دارد و آیا به معنی آن است که شهرداری بنا دارد تملک املاک بیشتری برای اجرای گسترده پروژه‌های عمرانی جدید داشته باشد یا اینکه پیش‌بینی سهم افزایش قیمت مسکن بالا بوده است؟ گفت: همه اینها می‌تواند باشد اما مهم‌تر آنکه املاک زیادی در پروژه‌های شهرداری تهران  به‌عنوان معارض وجود دارد که باید قابلیت پرداخت بهای تملک آنها وجود داشته باشد و هم احکام قضایی که در طرح‌ها مانده‌اند باید پرداخت شود.

او با اشاره به اظهارات شهردار تهران مبنی بر امکان اداره تهران با توقف ساخت‌وساز توضیح داد: درآمدهای شهر تهران فارغ از درآمدهای ساخت‌وساز حدود 7 هزار میلیارد تومان است که مابه‌التفاوت آن با هزینه‌های شهر تهران حدود 2 هزار و 200 میلیارد تومان است. به این معنی که تراز عملیاتی بودجه شهرداری تهران حدود 2 هزار و 200 میلیارد است که مابه‌التفاوت درآمدها و هزینه‌ها است. یعنی بدون آنکه درآمدهای ناشی از ساخت‌وساز را داشته باشد می‌تواند خود را اداره کند و 2 هزار و 200 میلیارد تومان هم می‌تواند سرمایه‌گذاری  کند. مدیر کل بودجه شهرداری تهران در پاسخ به این ابهام که این صحبت با آمار آقای قالیباف که می‌گویند سهم درآمدهای پایدار به 48 درصد رسیده در تناقض است، تاکید کرد: این‌طور نیست چراکه با وضعیت کنونی 50درصد درآمدها نقد و 50 درصد غیرنقد است سال آینده با حفظ همین نسبت اگر محاسبه کنید درآمدهای پایدار از 37 درصد به 48 درصد منابع نقد افزایش می‌یابد.

علیرضا دبیر رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز علت افزایش 64 درصدی بودجه تملک املاک را پایین درنظر گرفتن رقم آن در بودجه سال جاری عنوان کرد و ادامه داد: چون در سال جاری بحث بازپرداخت اقساط تسهیلات مترو و اتوبان‌ها مطرح بود شهرداری مجبور شد ابتدا این محور را اولویت کاری خود قرار دهد از این رو اعتبار پیمانکاران و خرید املاک معارض کم شد بنابراین در بودجه سال آینده هر دو محور بازپرداخت مترو و اتوبان‌ها و تصرف املاک و بازپرداخت بدهی پیمانکاران دیده شده و به‌خاطر همین، اعتبار این ردیف افزایش پیدا کرد.

 افزایش غیرقابل دسترس

محمدحقانی رئیس کمیته محیط زیست شورا نیز دراین باره به «دنیای اقتصاد» گفت: برای آنکه بتوانیم تصمیم‌گیری کارشناسی برای تصویب لایحه پیشنهادی بودجه سال 94 داشته باشیم نیاز است که ابتدا در کمیسیون‌ها و کارگروه‌های تخصصی بررسی کارشناسی شود.

او ادامه داد: اما آنچه اجمالا می‌توان در مورد این بودجه بگویم این است که 10 درصد بودجه پیشنهادی در سال آینده قابل دسترسی نیست و اگر هم قابل دسترسی باشد در سال آینده از توان، قدرت و پتانسیل درآمدی شهرداری خارج است مگر آنکه دوباره به دنبال تغییر کاربری‌ها و فروش تراکم بروند.  حقانی تاکید کرد: مطلب مهم این است که وقتی 70 درصد از بودجه را خرج زیرساخت‌ها می‌کنیم به معنی آن است که 70 درصد بودجه صرف ساخت‌وساز و نهایتا خراب کردن زیرساخت‌های اولیه می‌شود ضمن آنکه مقامات شهرداری می‌گویند همین الان 7 هزار میلیارد تومان درآمد پایدار داریم که چنین چیزی وجود ندارد. به طور مستقیم و غیرمستقیم تا 70 درصد از درآمدهای شهری وابسته به ساخت‌وساز است یعنی این‌طور که گفته‌اند نیست. او افزود: علاوه بر آن ساخت‌وساز در تهران نمی‌‌تواند متوقف شود چون به صورت طبیعی ساخت‌و‌ساز برای شهری چون تهران ضروری است.

 مغایرت بودجه با آسمان آبی!

رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، روز گذشته در صحن علنی شورای شهر تهران با اشاره به محتوای لایحه پیشنهادی بودجه 94، گفت: بیشتر موارد در بخش توسعه حمل‌و‌نقل عمومی نسبت به سال 93 کاهشی است، چگونه شهرداری می‌خواهد شعار زمین پاک و آسمان آبی را محقق سازد؟

رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورا تذکراتی نسبت به لایحه بودجه سال 94 ارائه کرد و گفت: به گفته آقای شهردار شعار «زمین پاک و آسمان آبی» سرلوحه شهرداری در پیشنهاد لایحه سال 94 است و مهم‌ترین وجه تمایز و اولویت‌های این لایحه نیز توجه ویژه به حمل‌و‌نقل شهری است.

او با اشاره به اینکه فصل اول بودجه شهرداری متعلق به درآمدهای مبتنی به عوارض با مبلغ 7هزار و 428 میلیارد تومان است که تقریبا پایدار است، افزود: فصل دوم لایحه بودجه، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یعنی فروش اموال و دارایی شهر به مبلغ 8 هزار و 345 میلیارد تومان و فصل سوم نیز منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی یعنی وام و مطالبات یک هزار و 685 میلیارد تومان است که جمع آنها  10 هزار میلیارد تومان است. در مجموع از 17 هزار میلیارد تومان بودجه شهرداری تهران در سال آینده، 10هزار میلیارد تومان شبه پایدار است.

او با اشاره به اینکه با در نظر گرفتن پیشنهادها، تبصره‌ها و شرکت‌ها، بودجه مجموعه شهرداری بیش از 41 هزار میلیارد تومان است، تصریح کرد: برای تعویض کاتالیست تاکسی‌ها در بودجه سال آینده 6 میلیارد تومان بودجه تعریف شده در حالی که امسال این بودجه 8 میلیارد تومان است، با این وجود نمی‌دانم چگونه می‌خواهند آسمان آبی را به مردم هدیه بدهند.

او ادامه داد: بودجه احداث و توسعه حمل‌و‌نقل ریلی درون شهری امسال 2 هزار و 29 میلیارد تومان بود که برای سال 94 این بودجه، هزار و 925 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است، همچنین در بخش خرید انواع اتوبوس‌های شهری بودجه از 300 میلیارد تومان به 145 میلیارد تومان کاهش یافته است، در این موارد و موارد دیگر بودجه کاهنده است چگونه شهرداری تهران می‌خواهد شعار خود را محقق کند. حافظی با اشاره به اینکه شهرداری مدعی است بودجه سال آینده بیش از 70 درصد برای توسعه زیرساخت و تملک و دارایی‌ها است و کمتر از 30 درصد آن به هزینه‌های جاری و نگهداشت اختصاص یافته است، گفت: در لایحه بودجه بسیاری از موارد از بخش نگهداشت به تملک منتقل شده است.

او تصریح کرد: پیش از این در لوایح سنواتی، تمامی موارد به ریز و به تفکیک شامل بودجه مصوب سال قبل، عملکرد 10 ماهه سال جاری و پیشنهاد برای سال آتی دقیقا ذکر می‌شد تا قابل مقایسه، تحلیل و تصمیم‌گیری باشد؛ اما امسال لایحه بودجه این‌گونه نیست و تنها پیشنهادهای سال آتی درج شده و قابلیت مقایسه، عملکرد و مصوبات سال قبل را نداشته است و اعضای شورا باید در کمتر از یک ماه بودجه 4 هزار صفحه‌ای را مطالعه و بررسی کنند. اگر اطلاعات شفاف در اختیار ما قرار نگیرد،  اطلاعات لایحه را روی سایت می‌گذارم تا مردم و کارشناسان آن را تحلیل کنند و اظهارنظر خود را به شورا ارائه کنند.