پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سناتورهای کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در جلسهای با حضور آنتونی بلینکن، قائم مقام وزارت خارجه، و دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه داری آمریکا، به بررسی فرآیند مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ و نیز نقش کنگره در این گفتگوها پرداختند.
کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در جلسهای با حضور قائم مقام وزارت خارجه و نیز معاون وزارت خزانهداری آمریکا به بررسی مذاکرات هستهای ایران پرداخت. این جلسه به ریاست باب کورکر، سناتور جمهوریخواه و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، برگزار شد.
"آنتونی بلینکن"، قائم مقام وزارت خارجه در جلسه استماع گفت: این اولین جلسه استماع تحت کنگره جدید صد و چهاردهمین بوده تا در آن به بررسی برنامه هستهای ایران بپردازیم. چالشی که توسط برنامه هستهای ایران ایجاد شده مدتهاست که به یکی از مهمترین اولویتهای امنیت ملی تبدیل شده تمرکز اولیه کنگره و دولت را به خود معطوف کرده است.
وی افزود: جامعه بین الملل با نگرانی جدی ما درباره برنامه هستهای ایران همگام است. ما با شرکای خود در گروه 1+5 و اتحادیه اروپا در پیگیری راه حل جامع که بتواند نگرانی ما را کاهش دهد و همراستا با تعهد قاطع رئیس جمهور در جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، متحد هستیم.
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا اضافه کرد: البته برخی جزئیات وجود دارد که قادر به بحث درباره آن در جلسه غیرمحرمانه نیستم. مذارکات در حال انجام بوده و نمیتوان آن را در عموم به پیش برد. اما تا آنجایی که امکان دارد جزئیات را بررسی می کنیم چون همه ما از نقش حیاتی کنگره و این کمیته در شکل دادن به سیاست آمریکا در قبال ایران آگاه هستیم.
هدف برطرف کردن نگرانیها درباره برنامه هستهای ایران است
وی گفت: ما همچنان به ادامه و هر گامی که نیاز باشد به گسترش رایزنیهای منظم پایبند هستیم و بهترین شیوه برای انجام این موضوع، مذاکره درباره طرح جامع اقدام است که هر گام اجرایی شد، این اطمینان حاصل میشود که ایران نمیتواند به سلاح هستهای دست یافته و برنامه هستهای ایران صرفا صلحآمیز است.
باید چهار مسیر به سوی ساخت بمب اتمی قطع شود
"آنتونی بلینکن" اضافه کرد:هرگونه طرح جامع باید به طور موثر چهار مسیری را که ایران میتواند بوسیله آن به مواد هستهای کافی برای ساخت بمب اتمی دست یابد قطع شود که دو مسیر آن از طریق فعالیتهای هستهای در فردو و نطنز بوده و یک مسیر رآکتور آب سنگین اراک بوده و دیگری، مسیر پنهانی بالقوه است. این باید شامل قیدهای مستحکم درباره برنامه هستهای ایران باشد و در نهایت این نیازمند تقویت نظارت و اقدامات شفاف ساز بوده تا توان جامعه بینالملل برای کشف سریع هرگونه تلاش ایران برای شکستن آشکارا و پنهان تعهدات خود را به حداکثر برساند.
کاهش تحریمهای ایران مرحلهای خواهد بود
در مقابل، جامعه بینالملل میتواند برای ایران کاهش مرحلهای تحریمها را فراهم کرده که این کاهشها وابسته به راستی آزمایی اقدامات ایران است. این کاهش تحریمها به گونهای است که به سادگی قابل اعمال مجدد بوده و در صورتی که ایران تعهدات خود را نقض کند به سرعت قابل بازگشت است.
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه جلسه استماع گفت: ما هرگز انتظار نداریم که این روند آسانی باشد و تاکنون صحت این انتظارها تایید شده است. همچنین این روندی است که نمیتوان در آن شتاب کرد.
بلینکن در ادامه افزود: پس از سی و پنج سال بدون هیچگونه رابطه دیپلماتیک و پس از 10 سال تلاش برای متوقف کردن فعالیتهای هستهای ایران، هم اکنون در تلاش هستیم تا ببینم آیا میتوان از طریق بسیاری از موضوعات پیچیده به این اطمینان برای خود و جامعه جهانی دست یابیم که ماهیت برنامه هستهای ایران صرفا صلح آمیز است.
رسیدن به جمع بندی درباره عناصر مهم توافقنامه تا پایان ماه مارس
"آنتونی بلینکن" اضافه کرد: مذاکرات هفته پیش جدی، مفید و منظم بود. پیشرفتهایی درباره برخی موضوعات حاصل شده است، اما فاصلهها درباره دیگر موضوعات همچنان باقی است. ما و دیگر مذاکره کننگان و "وندی شرمن" معاون وزیر امور خارجه خوشحال خواهیم بود که بتوانند اطلاعات بیشتری را در نشست محرمانهای ارائه دهند.
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا گفت: هدف ما این است که درباره عناصر مهم این توافقنامه تا پایان ماه مارس به جمع بندی برسیم و پس از آن جزئیات فنی را در ماه ژوئن تکمیل کنیم و به طور کلی، شانس قابل اعتمادی برای دستیابی به توافقی که در راستای بهنرین منافع امنیت آمریکا و امنیت متحدانمان است، وجود دارد اما اگر رهبران ایران عدم حرکت به جلو را انتخاب کنند، ما نیز با کنگره در افزایش فشارها همکای میکنیم.
وی افزود: اما تا زمانی که ما درگیر این مذاکرات هستیم این مهم است که به شرکای خود و همچنین ایران نشان دهیم که آمریکا در حمایت از راه حلی جامعی که این اطمینان حاصل شود که ایران نمیخواهد سلاح هستهای داشته باشد و برنامه هستهایش صرفا صلح آمیز است، متحد میباشد.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا همچنین به امکان تمدید مذاکرات برای بار سوم پرداخت و گفت: ممکن است ما به زمان بیشتری نیاز داشته باشیم. این ممکن است وامکان تمدید توافقنامه موقت را رد نمیکنم.
تحریمها نتوانست پیشروی برنامه هستهای ایران را متوقف کند
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا گفت: کنگره آمریکا نقش حیاتی در آوردن ما به جایی که هم اکنون قرار داریم، داشته و بدون تردید نیز نقش مهمی در حرکت به جلو خواهد داشت. اما برنامه ایران تا زمانی که برنامه مشارکت اقدام اجرایی شد، ادامه داشته است. تحریمها نتوانست پیشروی برنامه هستهای ایران را متوقف کند و مذاکرات این کار را انجام داد این به نفع ما است تا فرصتمان برای دستیابی به راه حل جامع طولانی مدت که بتواند مانع از دستیابی ایران به سلاح هستهای شود از دست ندهیم.
پیش از برنامه مشترک اقدام، با وجود رژیم تحریمهای بی سابقه، برنامه هستهای ایران با شتاب در راستای دستیابی به ذخایر اورانیوم غنی شده بزرگتر، ظرفیت غنی سازی وسیعتر و تولید پلوتونیومی که میتواند در ساخت بمب هستهای به کار رود، پیش میرفت. امروز در نتیجه قیدهای برنامه مشترک اقدام، ایران پیشرفت در برنامه هستهای خود را متوقف کرده و برای اولین بار در یک دهه گذشته، برنامه هستهای خود را به عقب کشانده است و به ما اجازه داده شده تا نظارت بیشتری بر برنامه هستهایش داشته باشیم.
ایران امروز هیچ اورانیوم غنی شده تا 20 درصد ندارد
"آنتونی بلینکن" گفت: پیش از برنامه مشترک اقدام، ایران حدود 200 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده داشت که میتوانست به سرعت آن را تا سطح مورد نیاز برای سلاح هستهای غنی سازی کند. ایران بخش عمدهای از این اورانیوم را در تاسیسات فردو که در عمق زمین قرار داشت، تولید کرده بود. امروز ایران هیچ اورانیوم غنی شده تا 20 درصد ندارد. ایران همه اورانیوم 20 درصد خود را تبدیل یا رقیق کرده و تمامی غنی سازی بیش از 5 درصد را نیز متوقف کرده و ارتباط میان سانتریفیوژها در فردو را که آنها را قادر میسازد تا اورانیوم را تا 20 درصد غنی سازی کند، حذف کرده است.
امروز تکمیل رآکتور اراک متوقف شده است
وی افزود: پیش از برنامه مشترک اقدام، ایران پیشرفتهایی در رآکتور اراک داشته است که در این تاسیسات امکان تولید پلوتونیوم وجود داشت که میشود از آن برای ساخت سلاح هستهای استفاده کرد اما امروز فعالیتهای در رآکتور اراک متوقف شده است.
پیش از برنامه مشترک اقدام، ایران با 10 هزار سانتریفیوژ به غنی سازی می پرداخته و حدود 9 هزار سانتریفیوژ دیگر را نیز نصب کرده و آماده راه اندازی آنها بوده است اما برنامه مشترک اقدام ظرفیت غنی سازی ایران را منجمد کرده و 9 هزار سانتریفیوژ اضافی نیز هنوز اجرایی نشده است.
پیش از برنامه مشترک اقدام، بازرسان دسترسی منظم کمتری به تاسیسات هستهای ایران داشتند اما امروز برنامه مشترک اقدام بازرسان را قادر ساخته تا بازرسان دسترسی روزانه به تاسیسات غنی سازی داشته و به درک بسیار عمیقتری درباره برنامه هستهای ایران دست یابند. آنها قادر شدهاند که چیزهایی درباره تولید سانتریفیوژهای ایران، معادن اورانیوم و دیگر سایتهای مهم دست پیدا کنند و آژانس نیز قاطعانه اعلام کرده که ایران به تعهدات خود بر اساس برنامه مشترک اقدام پایبند بوده است.
پس از توافق ژنو فشار تحریمها نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش یافته است
وی اضافه کرد: همانطور که ما از ایران خواستیم به تعهدات خود بر اساس برنامه مشترک اقدام پایبند باشد، ما نیز به تعهدات خود بر کاهش محدود تحریمها پایبند بودیم و حدود 14 تا 15 میلیارد دلار از آغاز برنامه مشترک اقدام تا ژوئن به ایران داده شده است. طی سال 2014، به دلیل تحریمهای نفتی ایران از دستیابی به درآمد 40 میلیارد دلاری محروم شد که دو برابر ارزش پولی است که ایران بر اساس برنامه مشترک اقدام به آن دست یافته است. در وافع ساختار همه تحریمها همچنان باقی است و در واقع در سراسر برنامه مشترک اقدام فشار تحریمها نه تنها بر ایران کاهش نیافته بلکه افزایش نیز داشته است.
تحریمهای جدید علیه ایران غیرضروری است
"آنتونی بلینکن" اضافه کرد: کنگره هم اکنون به دنبال قانونی برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران است تا در صورت شکست مذاکرات آن را اعمال کند. من میدانم که ماهیت این قانون تشدید فشارها بر ایران بوده تا دست مذاکره کنندگان را برای دستیابی به راه حل جامع تقویت کند. در حالی که دولت از این اقدام قدردانی می کند باید اشاره کنیم که تحریمهای جدید در زمانی کنونی غیر ضروری بوده و مانع از ایجاد چشم انداز برای مذاکرات موفق خواهد شد و دیپلماسی را تضعیف کرده و رژیم تحریمها را که برای اعمال آن بسیار تلاش شده را متزلزل میکند.
طی ماههای اخیر به دلیل کاهش قیمت نفت فشارها علیه ایران تشدید یافته است
تحریمهای جدید غیر ضروری بوده است چون همانطور که من پیشتر اعلام کرده بودم ایران تحت فشار تحریمهای موجود است و در ماههای اخیر نیز فشارها به دلیل کاهش شدید قیمت نفت تشدید یافته است.
در صورتی که ایران از امضای توافق منطقی خودداری کند یا به تعهدات خود تحت برنامه مشترک اقدام عمل نکند آنگاه سنا و کنگره میتوانند طی چند ساعت فشارهای بیشتری علیه ایران اعمال کنند. و دولت قدرتمندانه از این اقدام حمایت میکند.
بنابراین تحریمهای جدید غیرضروری است و تحریم های جدید دستیابی به توافق طی چند ماه آینده را با خطر مواجه میکند.
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا گفت: به عنوان بخشی از برنامه مشترک اقدام، ما متعهد شدیم در حالی که این برنامه به قوت خود باقی است تحریمهای جدید هستهای علیه ایران اعمال نشود. عدم نقض توافقنامه توسط ایران و هرگونه تحریم جدید توسط کنگره ممکن است توسط ایران و جامعه بینالمللی نقض توافقنامه برنامه مشترک اقدام تلقی شود.
تحریمهای جدید ایران را تحریک میکند که میز مذاکرات را ترک کند
اعمال تحریمهای جدید ممکن است ایران را تحریک کند که میز مذاکرات را ترک کند و برنامه مشترک اقدام را نقض کرده و بار دیگر پیشبرد برنامه هستهای خود را آغاز کند و به جای نگه داشتن غنی سازی اورانیوم ایران زیر 5 درصد، ایران میتواند غنی سازی مجدد را تا 20 درصد یا حتی بیشتر ادامه دهد و به جای باقی ماندن ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در سطح 4 درصد، این کشور به سرعت میتواند ذخایر اورانیوم خود را توسعه دهد و به جای متوقف ماندن فعالیتها در رآکتور آب سنگین اراک، ایران میتواند به سرعت تلاشهای خود برای راه اندازی این رآکتور را آغاز کند و به جای فراهم کردن دسترسی بی سابقه برای بازرسان، ایران میتواند دسترسی آژانس بین الملل انرژی اتمی را کاهش دهد و به جای محدود کردن کار بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته، ایران میتواند تلاشهای خود را افزایش دهد.
وی گفت: حتی در صورتی که ایران به سرعت میز مذاکرات را ترک نکند، مذاکره کنندگان این کشور احتمالا در واکنش به تحریمها مواضع سرسختانهای اتخاذ کرده و دسترسی به توافق نهایی در صورتی که غیر ممکن نباشد، بسیار سخت تر کنند.
تحریمهای جدید آمریکا را منزوی خواهد کرد
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا تاکید کرد: در صورتی که شرکای آمریکا به این اعتقاد برسند اعمال تحریمهای جدید بدون هیچگونه نقض توافقنامه از سوی ایران بوده است، احتمالا تمایل خود برای ادامه باقی ماندن رژیم تحریمها را از دست بدهند، رژیم تحریمها به صورت چشمگیری اثر گذاری خود را از دست میدهد. ما تا کنون دیگر کشورها را اگر چه بر خلاف منافع اقتصادیشان بوده، با خود همراه کردهایم چون ما جدیت خود را برای دستیابی به توافق دیپلماتیک نشان داده بودیم و در صورتی که آنها این درک را از دست بدهند، آمریکا منزوی خواهد شد و در صورتی که رژیم تحریمها سقوط کند، ایران میتواند هر آنچه را که بر اساس برنامه مشترک اقدام متوقف کرده بود، بدون ترس از تاثیرگذاری فشارهای تحریم بینالمللی از سر بگیرد.
آنتونی بلینکن اضافه کرد: این درک در متحدان نزدیک ما نیز وجود دارد. همین هفته پیش، دیوید کامرون (نخست وزیر انگلیس) گفت: این عقیده انگلیس است که افزایش تحریمها یا افزایش تهدیدها درباره تحریم ها در برهه کنونی واقعا به حصول نتیجه مثبت برای گفتگوها کمک نمیکند و میتواند اتحاد بینالمللی را متزلزل کند که این اتحاد در متحد نشان دادن ما در مقابل ایران ارزشمند است.
بنابراین ما باید به کار با یکدیگر ادامه دهیم. ما طی سال گذشته به صورت گسترده و مرتب کنگره را در جریان گفتوگوهای ایران قرار دادهایم وهمچنان به ارائه گزارش کامل به کنگره درباره وضعیت مذاکرات 1+5 با ایران ادامه میدهیم.
تل آویو هم اکنون معتقد است که توافق ژنو موفق بوده است
وی درباره موضع رژیم صهیونیستی در این باره گفت: رژیم صهیونیستی که در ابتدا درباره توافق ژنو تردید داشتند، الان میگویند که توافق ژنو موفق بوده است.
بلینکن گفت: آنچه که در مذاکرات مشاهده شده این است که روسیه نقش سازندهای داشته و در فشار به ایران برای مسیری که باید برود، نقش سودمندی داشته است.
بر آزادی عابدینی، حکمتی و رضائیان از زندان تاکید کردهایم
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا اضافه کرد: پیش از پایان، من میخواهم تاکید کنم که حتی در تعامل با ایران درباره موضوع هستهای و ادامه اعمال فشار بر اساس رژیم تحریمهای موجود، همچنان در دیگر جبههها نیز فعال هستیم. ما به اصرار خود بر ایران برای آزاد کردن "سعید عابدینی"، "امیر حکمتی" و "جیسون رضائیان" از بازداشت و بازگرداندن آنها به خانه و خانوادهشان ادامه میدهیم.
همچنین ما از ایران دعوت کردهایم که با ما در یافتن "رابرت لوینسون" همکاری کرده تا وی را به خانه بازگردانیم. در ماه مارس آینده وی هشتمین سالی خواهد بود که در جزیره کیش ایران ناپدید شده است. جان کری و وندی شرمن با ایران درباره نگرانیهای ما درباره سرنوشت این شهروندان آمریکایی گفتوگو کردهاند و ما همچنان به این کار ادامه میدهیم تا آنها را به خانه بازگردانیم.
درباره برنامه هستهای ایران با فرصت تاریخی مواجه هستیم
قائم مقام وزارت امور خارجه آمریکا در پایان گفت: چالشهایی که توسط ایران ایجاد شده متعدد و پیچیده است. ما با آنها مقابله کرده و با آن ادامه میدهیم. درباره چالش برنامه هستهای ایران ما با فرصت تاریخی مواجه هستیم تا از راههای دیپلماتیک آن را حل کنیم. ما هنوز نمیدانیم که آیا دیپلماسی موفق خواهد شد یا خیر و همانطور که رئیس جمهور اعلام کرد شانس موفقیت کمتر از 50 درصد است اما این بسیار مهم است که به هر فرصتی اجازه موفق شدن را بدهیم.
در این جلسه استماع کوهن هم حضور داشت و گفت: تحت توافق ژنو ایران پیشرفت برنامه هسته ای خود را متوقف کرد اما در عوض تعلیق محدود و برگشت پذیر تحریمها را دریافت کرد. ایران به واسطه تحریمها به درآمد نفتی خود دسترسی ندارد.
وی افزود: درباره تحریم ها تردیدی نداریم، اما بحث درباره زمانبندی آن است و اینکه در زمانی باشد که به دیپلماسی کمک کند. اگر دیپلماسی موفق نباشد، رئیس جمهور گفته است که اولین فردی خواهد بود که آنها را خواهد خواست.
کوهن همچنین گفت: بهای پایین نفت باعث خواهد شد که ایران تا پایان مذاکرات اتمی در اول ژوئیه، میلیاردها دلار از درآمدهای خود را از دست بدهد. معاون وزارت خزانه داری آمریکا افزود: اگر قیمتهای نفت در سطح فعلی باقی بماند، ایران در طول مذاکرات اتمی خود با شش قدرت جهانی که به مدت هفت ماه تمدید شده است، 11 میلیارد دلار از دست میدهد.
وی همچنین گفت: ایده ای که مطرح است این است که تحریمها به صورت مرحلهای و در ازای اقدامات قابل ملاحظهای که ایران انجام می دهد، کاهش یابند.