اهل دیدار نمایشی نیستم/برای دیدار با اوباما نه مقدمات فراهم است نه دستور مذاکرات/امروز ظریف و کری گفتگو می کنند، یک روز هم ممکن است در سطح بالاتر مذاکره شود

رییس جمهوری که برای حضور در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می‌برد، عصر سه‌شنبه و در گفتگو با «چارلی رز» مجری شبکه pbs آمریکا تأکید کرد که اگر ۱+۵ واقعیت‌ها و حقوق ملت ایران را بپذیرند، شرایط به سرعت عوض خواهد شد.

به گزارش «انتخاب»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در پاسخ به سوالی درباره رابطه ایران و آمریکا، گفت: اگرچه بین آمریکا و ایران در طول سی و چند سال گذشته، «تنش» و «تخاصم» فراوانی بوده است اما باید روزی این مشکلات حل‌وفصل شود؛ معتقد نیستیم که بین ایران و آمریکا همیشه باید این فاصله، شکاف، اختلاف و تنش وجود داشته باشد و این به نفع دو ملت نیست.

رییس‌جمهوری در پاسخ به سوالی مبنی بر گمانه‌زنی‌ها برای مذاکره بین ایران و آمریکا، خاطرنشان کرد: اکنون بین ایران و آمریکا مذاکرات مستقیم در جریان است و در زمینه هسته‌ای دو وزیر خارجه با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند؛ یک روز ممکن است لازم باشد که در سطح بالاتر نیز گفت‌وگو شود؛ پس ابتدا باید ببینیم که چه زمانی و در چه شرایطی و با چه موضوعی این گفت‌وگو می‌تواند مفید انجام شود.

دکتر روحانی با اشاره به فشار بر مردم بخاطر تحریم نامشروع ایران، گفت: همزمان این فشار به طرف مقابل نیز وارد می‌شود چون تحریم یک شمشیر دو لبه است و هم برای تحریم‌کننده و هم برای تحریم‌شونده، دردناک خواهد بود.

رییس‌جمهوری، تحریم را راه غلط، ظالمانه و نادرست خواند و تصریح کرد: تحریم به جنبه‌های انسانی بسیار صدمه وارد کرد اما مردم ایران در برابر فشار تحریم‌ها تسلیم نشدند و برای حق خود ایستادگی کردند.

دکتر روحانی با بیان اینکه "راه حل‌وفصل مشکلات بین دو کشور میز مذاکره است و نه استفاده کردن از ابزار نادرست"، تأکید کرد: بین ایران و آمریکا مسائل بسیار زیادی وجود دارد که اگر روزی قرار باشد مذاکره در سطح بسیار بالایی صورت گیرد، باید مقدمات لازم فراهم شود؛ این درحالیست که امروز نه تنها مقدمات این مذاکرات بلکه دستور مذاکرات در دو طرف نیز مهیا نیست.

رییس‌جمهوری افزود: باید به آینده‌ای نگاه کنیم که نفع دو ملت و نفع دو کشور در آن بهتر ترسیم شود؛ نه مردم ایران و نه مردم آمریکا، کار نمایشی را دوست ندارند بلکه می‌خواهند مسئله حل شود؛ بنابراین بحث درباره مذاکره را بگذاریم برای زمانی که در آن زمان، مذاکره بتواند برای حل مشکل مفید باشد. ما هم اهل دیدارهای نمایشی نیستیم و آن را مفید نمی‌دانیم.

رییس شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: در جنگ هشت ساله علیه ایران، آمریکایی‌ها رفتار درستی از خود نشان نداده و از متجاوز حمایت کردند و تا امروز در مسائل مختلف اعم از تحریم غیرقانونی علیه ملت ما، اقدام کرده‌اند. این رفتارها نمی‌تواند در کم شدن فاصله‌ها مفید باشد بلکه فاصله‌ها را زیاد می‌کند؛ این درحالیست که باید فاصله‌ها را کم و حسن‌نیت نشان دهیم. اگر هر زمانی دولت و سیاسیون آمریکا این تصمیم را بگیرند که واقعیت‌های کشور ایران و حقوق ملت ایران را بپذیرند، حتماً شرایط عوض خواهد شد.

دکتر روحانی با بیان اینکه «اگر در دو طرف اراده جدی وجود داشته باشد، توافق در دسترس است»، خاطرنشان کرد: از طرف جمهوری اسلامی ایران حتماً اراده جدی برای دستیابی به توافق وجود دارد تا بتوانیم موارد مورد اختلاف نظر را حل‌وفصل کنیم اما این اراده جدی باید در طرف مقابل هم وجود داشته باشد؛ خیلی نباید شعار دهیم که ما پیروزیم یا آن یکی پیروز است؛ بلکه در این مذاکره می‌خواهیم منافع همه ملت‌ها تضمین شود و معاهدات بین‌المللی مبنا قرار گیرد و در این صورت طی همین دو ماه باقیمانده نیز قادر به حل‌وفصل موضوعات هستیم.

رییس‌جمهوری در تشریح ابعاد «برد – برد» در رابطه ایران و آمریکا، این ابعاد را خیلی روشن قلمداد کرد و گفت: همان‌طور که در مقررات بین‌المللی آمده است، ایران باید از همه تکنولوژی‌های صلح‌آمیز برخوردار باشد، تبعیضی وجود نداشته باشد و حقوق برای ایران مشابه حقوق همه کشورهای عضو NPT باشد و همچنین اعتماد در دو طرف بوجود آید تا شرایط اطمینان‌بخش‌تری برای هر دو طرف رقم بخوردو طرف مقابل نیز مطمئن باشد که در این مسیر انحرافی رخ نخواهد داد.

رییس‌جمهوری افزود: آنچه ایران می‌خواهد، این است که بتوانیم انرژی‌های متنوع در اختیار داشته باشیم و مثلا برق‌مان را از راه‌های مختلف به دست آوریم. ایران در حال حاضر دارای یک نیروگاه اتمی در بوشهر است و در حال مذاکره با روسیه برای انعقاد قرارداد جدید جهت نیروگاه جدید هستیم. ایران می‌خواهد هم در ساخت نیروگاه به تدریج خودکفا شود و هم در زمینه تأمین سوخت نیروگاه روی پای خود بایستد و حداقل بتوانیم سوخت نیروگاه بوشهر و نیروگاه تهران که در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد را تأمین کنیم.

دکتر روحانی در پاسخ به سوال نماینده شبکه pbs درباره بمباران اخیر سوریه گفت: برای ما روشن نیست که هدف مقامهای آمریکایی از بمباران سوریه چیست؛ آیا گرفتار فشار افکار عمومی شده‌اند و می‌خواهند نمایشی عمل کنند یا فکر می‌کنند با چند بمباران می‌توانند به تروریسم لطمه بزنند و آنها را از بین ببرند.

رییس‌جمهوری افزود: اما می‌دانیم که هیچ گروه تروریستی با بمباران هوایی از بین نمی‌رود. راه مبارزه با تروریسم این نیست که یک گروه تروریستی را در برابر یک گروه تروریستی دیگر ایجاد کنند؛ این اشتباهاتی بوده که در این سال‌ها وجود داشته و دوباره دارد تکرار می‌شود؛ آنها که تا کنون با تسلیح گروه‌های تروریستی در صدد رسیدن به اهداف‌شان بوده‌اند، اشتباه کرده‌اند و اگر این کار را ادامه دهند، یعنی اشتباه خود را تداوم بخشیده‌اند.

دکتر روحانی، بمباران در خارج از چارچوب قواعد بین‌المللی را محکوم دانست و گفت: اگر به فرض هم هدف از این بمباران، مبارزه با تروریست‌ها باشد، این کار بدون اجازه و بدون هماهنگی با دولت آن کشور، خلاف است. یک وقت ممکن است دولت سوریه درخواست کمک کند اما یک وقت هم دولتی به خود اجازه می دهد کشوری دیگر را مورد بمباران قرار دهد.

دکتر روحانی تأکید کرد: بدون درخواست یک دولت، معنا ندارد دولتی دیگر وارد فضای آن کشور شود. تردیدی نیست که اگر کسی بخواهد وارد فضای کشوری شود یا عملیاتی انجام دهد باید با اجازه دولت آن کشور باشد.

رییس‌جمهوری خاطرنشان کرد: سه سال است که گروه‌های تروریستی در سوریه، مردم زیادی را کشته اند، روستاهای زیادی را تصرف کرده اند و برخی شهرها را گرفته اند؛ آمریکا چرا الآن به فکر عکس‌العمل در برابر تروریست‌ها در سوریه افتاده است؟

دکتر روحانی از کمک‎‌های مالی، تسلیح نمودن به انواع سلاح‌ها، ایجاد فضای عبور و مرور برای تروریست‌ها و تشویق تروریسم در برخی رسانه‌ها، به عنوان شیوه‌های مختلف حمایت برخی کشورها از تروریسم نام برد و خاطرنشان کرد: نه تنها برخی کشورهای منطقه بلکه برخی کشورهای غربی نیز از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کردند که خود آمریکا نیز حامی آنها بود.

رییس‌جمهوری افزود: حامیان تروریسم، وقتی هدفی مانند سرنگونی یک ملت برایشان اهمیت پیدا می‌کند، از هر وسیله‌ای برای هدف خود استفاده می‌کنند در حالی که این وسیله در آینده بر علیه خودشان به کار می‌رود. کشورهای متعددی بودند که با دولت حاکم در سوریه مخالف بودند و فکر می‌کردند با حمایت از تروریست‌ها می‌توانند موفق شوند؛ اما آنها در محاسبات خود اشتباه کردند.

دکتر روحانی، راندن تروریست‌ها از یک کشور و دفع خطر توحش آنها را تنها از راه هماهنگی با دولت مرکزی آن کشور ممکن دانست و گفت: چه دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، واقعیت را نمی‌توان تغییر داد و بر مبنای واقعیت باید برای اهداف مشروع برنامه‌ریزی کنیم. نمی‌توان در یک کشور هم بر علیه گروه‌های تروریستی اقدام کرد و هم مرکزیت آن کشور را نپذیرفت؛ چون این می‌شود هرج و مرج.

وی افزود: همه کشورهایی که با دولت سوریه حرف می‌زنند و همه آنها که در سوریه سفارتخانه دارند، دولت سوریه را به رسمیت می‌شناسند. مگر مشروعیت دولت سوریه از بین رفته که کسی بخواهد آن را درست کند. مشروعیت هر دولت بر عهده آراء مردم آن کشور است، اگر روزی مشروعیت دولتی بخواهد سلب شود باید به واسطه آراء مردم آن کشور صورت گیرد.

رییس‌جمهوری درباره موضع جمهوری اسلامی ایران برای کمک به کشورها در زمینه مقابله با تروریسم، اظهار داشت: هر کشوری که یک گروه تروریستی در آن فعال است، در صورتی که دولت آن کشور از جمهوری اسلامی ایران درخواست کمک کند، علیه تروریست‌ها به آن دولت کمک می‌کنیم.

رییس‌جمهوری، تروریسم را خطری جدی برای همه کشورها دانست و اظهارداشت: تروریسم در یک منطقه ثابت باقی نمی‌ماند بلکه در حال حرکت است و مانند میکروب از یک جا به جای دیگر می‌رود. تا زمانی که یک میکروب در منطقه‌ای فعال است باید احتمال دهیم که این میکروب نقل مکان می‌کند.

دکتر روحانی افزود: زمانی می‌توانیم بگوییم که از شر تروریسم در امان هستیم که تروریست‌ها فضا را برای فعالیت خود مناسب نبینند؛ همچنین تا زمانی که فضا برای آنها مناسب است، می‌توانند برای همه کشورها به طور بالقوه خطرناک باشند.

رییس‌جمهوری درباره افراطی‌گری و خشونت در پوشش اسلام نیز هشدار داد و گفت: اسلام در منطقه بسیار پر جاذبه است و افرادی ممکن است از این جاذبه سوء استفاده کرده و از این طریق برای پوشاندن واقعیت خود استفاده کنند. در منطقه خاورمیانه بخاطر هژمونی و سلطه قدرت‌های بزرگ، جنگ‌ها و معضلاتی برای مردم ایجاد شده که منجر به ناامیدی بسیاری از جوانان نیز شده است و این ناامیدی مسیری است که ممکن است آنها را به سمت هر شعاری بکشاند. همیشه این طور است که از شعارهای خوب و سخنان حق، عده‌ای سوء استفاده می‌کنند؛ عده‌ای هم از نام اسلام دارند سوء استفاده می‌کنند.

دکتر روحانی با بیان اینکه باید ریشه‌های تروریسم را در مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی کرد، یادآور شد: تروریسم را تنها نمی‌توان با سلاح یا بمب از بین برد؛ بلکه باید فکر خشونت را از ذهن جوانان از بین ببریم. برای مقابله با خشونت باید از مسائل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی شروع کرد چراکه گاهی عوامل اقتصادی ممکن است عامل مهمی برای دست زدن به خشونت باشد.

رییس‌جمهوری با تأکید بر اینکه مقابله با تروریسم نیازمند برنامه جامع است، گفت: اگر در مقابله با تروریسم به شاخ و برگ‎‌ها بپردازیم و به ریشه‌ها توجه نکنیم، اگرچه شاخ و برگ را بچینیم اما رویش دوباره اتفاق می‌افتد.

دکتر روحانی در ادامه و در پاسخ به سوالی، تفرقه بین مذاهب را یکی از زمینه‌های توجیه نمودن ایجاد درگیری و خشونت قلمداد کرد و گفت: تفرقه بین مذاهب مختلف، یکی از وسایلی است که می‌تواند گروه‌های مختلف را به جان هم اندازد و روبروی هم قرار دهد. در منطقه خاورمیانه از قدیم معروف بوده که وقتی استعمار قصد ورود به یک کشور را داشته است، یکی از راه‌هایش تفرقه بین مذاهب و گروه‌های مذهبی بوده است.

رییس‌جمهوری تصریح کرد: آنها که به فکر تفرقه شیعه و سنی هستند، هم با شیعه و هم با اهل سنت و هم با حضور یک فرهنگ دینی در جوامع مخالف هستند، در حالی که واقعیت این است که شیعه و سنی هر دو به یک کتاب آسمانی (قرآن) معتقد هستند.

رییس‌جمهوری همچنین در پاسخ به سوالی درباره رابطه ایران و عربستان، گفت: عربستان ممکن است یک قدرت منطقه‌ای باشد و ایران هم یک قدرت بزرگ منطقه‌ای است، البته قدرت‌های دیگر منطقه‌ای مانند ترکیه نیز وجود دارند و در آینده عراق نیز یک قدرت بزرگ منطقه‌ای خواهد بود که همه این قدرت‌ها باید در کنار هم زندگی کنیم. آمریکا و اتحادیه اروپا نیز قدرت هستند؛ این به آن معنا نیست که وقتی دو قدرت وجود داشته باشد، یکی پیشرفت خود را در گرو ضربه زدن به دیگری ببیند، بلکه دو قدرت باید برای پیشرفت به همدیگر کمک کنند.

دکتر روحانی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هرگز به دنبال هژمونی در منطقه نبوده و نیست، خاطرنشان کرد: همه کشورها و بخصوص کشورهای همسایه باید همزیستی مسالمت‌آمیز را تمرین کنند. عربستان نیز همسایه ایران است و در گذشته روابط بسیار خوبی با یکدیگر داشته‌ایم و الآن نیز در مسائل دو جانبه مشکل خاصی نداریم و رفت‌وآمد هم داریم. اما ممکن است درباره برخی مسائل منطقه بین دو کشور اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد که باید با گفت‌وگو، مسائل را حل کنیم.