سیاست آمریکا در ائتلاف بزرگ!

از سال 1990 میلادی برای سومین بار دولت آمریکا طرح ائتلاف بین المللی برای نجات عراق را پیش کشیده است! هدف این ائتلاف که آمریکایی ها آنرا «جهانی» تبلیغ می کنند، گروه تروریستی «داعش» است که اکنون از مرزهای شرقی سوریه تا داخل کشور عراق عملیات نظامی انجام می دهد.

در ادامه یادداشت اطلاعات آمده است : می گویند بیش از 35 درصد از خاک عراق در اشغال داعش است و خشونت لجام گسیخته آن، همه اقوام عراقی، از کردستان عراق تا نزدیکی بغداد را فرا گرفته است. سر بریدن دو خبرنگار آمریکایی در چند هفته گذشته و امروز تکرار آن در بریدن سر یک خبرنگار انگلیسی موضوع روز خبرگزاری ها در جهان شده است. پخش نوار صوتی ـ تصویری از فرمانده القاعده «ایمن الظواهری» که در آن داعش را بخشی از القاعده نامیده و فرمان حضور و حمله القاعده به هند و در سراسر «شبه قاره» را داده است، زنگ خطر تروریسم فراگیر برای غرب را به صدا درآورد. علاوه بر آن، دستگاه های امنیتی در آمریکا و انگلیس اطلاع داده اند که ارتش مخفی داعش با عضوگیری از شهروندان اروپایی و آمریکایی منتظرند تا فرمان انجام عملیات نظامی و تروریستی در داخل شهرهای کشورهای اروپایی و آمریکا را انجام دهند.

بعد از سخنرانی اوباما رئیس جمهوری آمریکا که طرح عملیات هوایی گسترده از سوریه تا عراق علیه داعش را ارائه داد، جان کری وزیر خارجه او به منطقه خاورمیانه آمد، از عراق، اردن، عربستان و مصر دیدار کرد و در نهایت با تشکیل جلسه ای در ریاض متشکل از 10 کشور عربی، اعلام کرد که ائتلاف جهانی با شرکت این کشورها و پیوستن کشورهای اروپایی علیه داعش شکل گرفته است. قرار است تا در پاریس نشست بزرگی برای تصویب و اجرای این طرح برگزار شود. آمریکا می گوید، 40 کشور در جهان در این ائتلاف حضور خواهند داشت. واکنش دو قدرت بین المللی روسیه و چین نسبت به سیاست ائتلاف از سوی دولت آمریکا بسیار محتاطانه و پرسشی است. این هر دو کشور خواهان هستند تا چنین طرحی ابتدا در سازمان ملل و در شورای امنیت این سازمان مطرح شود و از این شورا مجوز قانونی دریافت کند. از سال 1990 دولت آمریکا در عراق و سوریه برای دو بار اعلام ائتلافی کرد که پس از آغاز عملیات نظامی برای کسب مجوز از شورای امنیت سازمان ملل، اقدام کرد.



مانوری که دولت آمریکا با سیاست «ائتلاف» می دهد، از نظر بسیاری از کارشناسان بین المللی، دور زدن نهاد سازمان ملل است تا فرماندهی جهانی خود را تثبیت کند. بهانه چنین «ائتلافی» دعوت دولت ها از آمریکا برای اقدام نظامی است. در خاورمیانه مجموعه دولت های عربی به استثناء سوریه این امکان قدرت نمایی برای آمریکا و بسترسازی برای سیاست ائتلاف نظامی به واشنگتن را می دهند. این دولت ها در سیطره حاکمیت آمریکا بر منطقه خاورمیانه از خود تعریف دارند و ادامه حکومت خود را در بسترسازی نفوذ و سلطه آمریکا بر منطقه خاورمیانه می دانند. از خود به صورت مستقل تعریف «امنیت ملی» ندارند و بقاء امنیت حکومتی خود را در سیطره و حضور نظامی آمریکا می بینند. در دایره این واقعیت، اعلام ائتلاف 10 کشور عربی در منطقه خاورمیانه با آمریکا چندان غیرعادی نیست.



از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که خاورمیانه دچار خلاء قدرت شده است. دولت های عربی و غیرعربی در این منطقه به جای تعامل با یکدیگر، از هم تنافر دارند. در این خلاء قدرت به سردی روابط تهران ـ ریاض تأکید دارند که آمریکا باید با قدرت نظامی خود آن را پُرکند و شعار تثبیت امنیت برای خاورمیانه بدهد. این تحلیلگران سیاسی می گویند، اگر روابط ایران و عربستان مطلوب بود، ظهور و بروز داعش امکان پذیر نبود. حال که دولت «اوباما» با طرح ائتلاف جهانی به صحنه آمده است اگرچه می خواهد تا خلاء قدرت را در خاورمیانه پر کند، مشکلاتی نیز در این طرح دیده می شود که عبارتند از:



1ـ اوباما می گوید اجرای این طرح حداقل سه سال طول خواهد کشید و زمان پذیر خواهد بود! تردید بسیار در این است که سیاست نظامی گری آمریکا بعد از سال ها در افغانستان و پاکستان برای پایان دادن به قدرت طالبان تا امروز جواب نداده است و همچنان این دو کشور و مردم آن هزینه پرداز نظامی گری آمریکایند. چه ضمانتی وجود دارد که طرح جدید ائتلاف از سوی آمریکا، کپی سازی نظامی گری آمریکا در افغانستان و پاکستان نباشد، اما اینبار بدون ورود سربازان آمریکایی به صحنه و به بهانه بمباران مراکز تجمع تروریست ها از داعش و دیگر گروه ها، کشورهای دیگر منطقه مورد تجاوز هوایی قرار نگیرند، آنچنان که امروز پاکستان گرفتار است؟!



2ـ اوباما در سخنرانی خود گفت، دولت بشار اسد را غیرقانونی می داند و به رسمیت نمی شناسد. در حالی که با طرح ائتلاف می خواهد به بمباران در سوریه اقدام کند! همزمان آمریکا اعلام کرد 500 میلیون دلار به مخالفان بشار اسد کمک فوری می کند تا برای شروع مجدد عملیات نظامی علیه دولت سوریه اقدام کنند! مفسران سیاسی نوشته اند که پرسش های بسیاری در محدوده این عملیات وجود دارد. اگر عملیات هوایی فشرده علیه نیروهای داعش ناگزیر از عقب نشینی آنها به سوریه گردد، عکس العمل «ائتلاف نظامی» آمریکا چه خواهد بود؟ وضعیت نظامی منطقه چگونه خواهد شد؟ شهرهای شرقی سوریه در صورت کوچ کردن داعش به این منطقه و نیز درگیری های نظامی دیگر از گروه های مسلح مخالف دولت بشار اسد با داعش چه تأثیری بر روند اوضاع سوریه برجا خواهد گذاشت؟ آیا احتمال ورود نیروهای ائتلاف بین المللی به خاک سوریه به بهانه پیگرد «داعش» با هدف سرنگونی دولت سوریه نیست؟ از یاد نباید برد که طرح «آزادسازی» بخشی از خاک سوریه و اعلام «دولت مستقل سوریه» در آن از اهداف اصلی برای براندازی دولت مستقر در دمشق بوده است. طرح بنغازی سازی (لیبی) در سوریه را بسیاری نوشته اند! این پرسش ها و ابهام های بسیار درباره اهداف حرکت جدید دولت آمریکا، چنان شده است که دیروز، «کیسنجر» نظرپرداز مشهور سیاسی آمریکا در مصاحبه با یکی از روزنامه های واشنگتن گفت: «دولت اوباما فعلاً نباید همکاری دولت بشار اسد را رد کند، اگرچه او را به رسمیت نمی شناسد.»



ولید معلم وزیر خارجه سوریه نیز گفته است اگر از دولت سوریه خواسته شود، با ائتلاف برای سرکوب تروریسم در سوریه و عراق همکاری خواهد کرد! «پوتین» رئیس جمهوری روسیه طرح ائتلاف را مبهم و البته خطرناک خوانده است. او هشدار داده است که براساس قوانین بین المللی بمباران هر کشوری بدون مجوز سازمان ملل، برهم زدن تمامی قوانین جهانی و ایجاد آشوب گسترده است.



برخی از محافل سیاسی، پیش کشیدن ائتلاف بزرگ از سوی آمریکا را چرخشی برای سرنگونی دولت در سوریه دیده اند که سرکوب داعش بهانه مناسب آن است.



3ـ اوباما در سخنرانی خود درباره ایران سکوت کامل کرد. اما وزیر خارجه او جان کری چند گفته متفاوت و متناقض داشت. او در ریاض گفت، ایران علیه داعش است و هم اکنون به نیروها در کردستان عراق و دولت مرکزی این کشور کمک می کند. اما آمریکا از جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در ائتلاف دعوت نخواهد کرد. دو روز بعد آقای جان کری در قاهره گفت، آمریکا ایران را در ائتلاف نمی پذیرد، زیرا جمهوری اسلامی ایران حامی تروریسم در سوریه است! آمریکایی ها تلاش می کنند تا وانمود سازند ایران را نادیده می گیرند و آنرا در طرح ائتلاف دور خواهند زد. اما بسیاری از سیاستمداران در آمریکا و اروپا گفته اند، ایران بزرگترین قدرت منطقه ای در خاورمیانه است، نمی توان آن را نادیده گرفت و بدون مشارکت جمهوری اسلامی ایران، اجرای طرح ائتلاف علیه داعش و استقرار امنیت در عراق و سوریه امکان پذیر نخواهد بود. برخی دیگر از محافل سیاسی غرب، نسبت به سایه انداختن طرح ائتلاف آمریکا بر مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 (اروپا و آمریکا) هشدار داده اند و ابراز نگرانی کرده اند.



اگرچه «داعش» امنیت عراق و سوریه را به هم ریخته است، آمریکا با پیشنهاد طرح ائتلاف بزرگ موجب آشفتگی مضاعف در سراسر خاورمیانه شده است که کسی نمی تواند آینده نگری روشنی از آن ارائه دهد. در این آشفتگی همچنان آوارگان عراقی افزایش می یابند، شهرها و روستاها ویران می شود و کشتارها ادامه دارد و بخش بزرگی از کشورهای مسلمانان منطقه در دایره تلاطم آن، قرار می گیرند.