پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : انتخابات هند بهعنوان بزرگترین روند انتخاباتی در جهان، با شرکت 800 میلیون رایدهنده آغاز شده است و در طول ششهفته، نخستوزیر جدید انتخاب خواهد شد. انتظار میرود حزب راست ملیگرای «بهاراتیا جاناتا» به رهبری «ناریندرا مودی» در این انتخابات پیروز شود و به یک 10حکومت حزب چپمیانه «کنگره» پایان دهد. «مودی» همواره بهعنوان شخصیتی بحثبرانگیز مطرح بوده که دیدگاه تندی نسبت به مسلمانان دارد. با این وجود انتظار میرود حزب «بهاراتیا» برای کسب 543کرسی مجلس و پیروزی در انتخابات، از نگاههای تندروانه گذشته خود فاصله بگیرد.
به گفته تحلیلگران «مودی» در مصاحبههای خود بهطور واضح، جزییات اهداف خود در سیاست خارجه را آشکار نکرده است ولی تحلیلگران معتقدند رهبر حزب بهاراتیا، سیاست خارجه حزب کنگره را ادامه خواهد داد و سیاست خارجی او درصورت رسیدن به قدرت، رویکردی عملگرایانه و واقعبینانه خواهد داشت که با رویکرد کنونی حزب حاکم کنگره در سیاست خارجی تفاوتی نخواهد داشت. رویکرد سیاست خارجی هند شامل برقراری روابط تجاری مفید با قدرتهای بزرگ جهان- در عین حفظ مناسبات با کشورهای منطقه- است.
در حوزه خاورمیانه، هند، بهطور گسترده وابسته به واردات نفت از ایران و عربستانسعودی است که نقطه تعادلی بر نیازهای اقتصادی هند و تمایل به حفظ روابط خوب با کشورهایی است که نسبت به یکدیگر رویکردی سرد دارند. ایالاتمتحده برای مدتی زیاد منتقد همکاریهای نزدیک ایران و هند بود ولی دستیابی به توافق هستهای میان تهران و غرب، مساله را تا حدی برای هند حل کرد. یکی دیگر از مسایل تاثیرگذار بر روابط هند با کشورهای منطقه، تنش موجود در روابط این کشور با پاکستان است که با بیشتر کشورهای خاورمیانه رابطه دارد. به گفته یک تحلیلگر در مرکز مطالعات سیاسی هندو، دولت آینده «مودی» ضمن تعمیق آرامش، تلاش میکند همکاریهای اقتصادی خود را با عربستانسعودی متعادل نگه دارد ولی باید هوشمندانه نسبت به طبیعت سیاست در خاورمیانه رفتار کند. این تحلیلگر معتقد است هند دیگر نمیتواند به ایران یا عربستان بیتوجه باشد و اجازه دهد تمرکز سیاستخارجیاش تنها روی پاکستان باشد.
یکی دیگر از موضوعات بحثبرانگیز، دیدگاه خشن «مودی» نسبت به مسلمانان هند و جهان است که احتمالا بر تصمیمگیری مقامات تهران، ریاض و آنکارا در گسترش روابط با دولت آینده دهلی تاثیر منفی خواهد گذاشت. احتمالا مقامات ایران، عربستانسعودی و دیگرکشورهای مسلمان خاورمیانه، «مودی» را فردی ناخوشایند تلقی میکنند ولی تجارت، تجارت است و روابط با هند محکم باقی خواهد ماند. رویای هند برای وصلشدن به افغانستان از طریق ایران بهزودی در صورت امضای توافق همکاری کابل- تهران به واقعیت خواهد پیوست. از آنجا که پاکستان مانع دسترسی هند به افغانستان از طریق خاک خود است، دهلی مدت زمان زیادی است که در انتظار جایگزینی ایران برای دستیابی به این هدف است. این ایده اولینبار در زمان سفر «محمد خاتمی» رییسجمهوری پیشین ایران به دهلی در سال 2003 به میان آمد و هند پذیرفت تا در توسعه چابهار بهعنوان مرکز تجارت با افغانستان و آسیای مرکزی همکاری کند.
پروژه چابهار برای سه کشور سودمند بود و بنبست جادهای و وابستگی افغانستان به پاکستان برای دستیابی به دریا را کاهش میداد. این بندر همچنین قدرت پاکستان در افغانستان را تحتالشعاع قرار میداد و ایران را به چهارراهی در آسیای مرکزی تبدیل میکرد ولی موانع مختلف سیاسی، اقتصادی اجرای این پروژه را به تاخیر انداخت. در سال 2012 بار دیگر مقامات ارشد هند، ایران و افغانستان در تهران دیدار و درباره توسعه چابهار به توافق رسیدند. به گفته تحلیلگر ایندیااکسپرس این امر باید در اولویت سیاست خارجی دولت آینده دهلی قرار گیرد. حزب بهاراتیا که به پیروزی در انتخابات جاری هند امید بسیاری دارد پیش از این از تلاش برای حضور فعال هند در منطقه و اتصال زیرساختهای دریایی صحبت کرده و باید از این فرصت استفاده کند.
*شرق