مذاکرات هسته ای ایران قربانی کریمه می شود؟

دولت باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده ادعا می کند که از اینکه افزایش تنش با کرملین بر سر کریمه همکاری این دو کشور در سایر نقاط جهان را متاثر کند نگران نیست. اما با این حال در حال حاضر نشانه هایی وجود دارد که به جهت دیگری اشاره می کند و می تواند برای تلاش ها جهت حل جنگ داخلی در سوریه و مساله هسته ای ایران بسیار مضر باشد.

مقامات امریکایی که در مذاکرات هفته گذشته با ایرانی ها  در وین حضور داشتند اعتراف کردند که نگران بودند فرایند مذاکرات که اکنون دور دوم خود را سپری می کند قربانی اختلافات بزرگتری شود که بر سر آنچه در اوکراین می گذرد به وجود آمده است.

یکی از مقامات حاضر در وین می گوید: «می خواهم امید داشته باشم که وقایع در جریان اوکراین و اقداماتی که احتمالا انجام می شود مذاکرات را تغییر ندهد اما اکنون نمی توانم با قطعیت به شما می گویم این اتفاق رخ می دهد چرا که همه آنچه در دنیا در جریان است تحت کنترل ما قرار ندارد.»

درست پیش از اینکه باراک اوباما روز پنجشنبه تحریم های جدید و بیشتری را علیه 20 تن از مقامات سیاسی و اقتصادی روسی اعلام کند و فرمان اجرایی را برای هموار کردن راه تحریم های بیشتر صادر کند، مقامات بلندپایه روس متعهد شدند در صورتی که اوباما این روند را تشدید کند آنها هم در مقابل همکاری با غرب در مذاکرات برای دستیابی به یک راه حل جامع درباره برنامه هسته ای ایران را به حالت تعلیق در خواهند آورد.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه روز پنجشنبه در گفتگو با اینترفکس گفت: « ما نمی خواهیم که از این مذاکرات به عنوان عاملی برای امتیازگیری استفاده کنیم اما درصورتی که مجبور شویم به اقدامات تلافی جویانه متوسل خواهیم شد چون ارزش تاریخی آنچه که در ماه ها و روزهای اخیر به لحاظ برقراری عدالت تاریخی و اتحاد کریمه و روسیه صورت گرفته است با آنچه که ما درباره ایران انجام دادیم، قابل مقایسه نیست.»

همچنین روسیه روز پنجشنبه ورود 11 سناتور، عضو کنگره و مقامات امریکایی را به این کشور ممنوع اعلام کرد.

یکی از مقامات پنتاگون می گوید که جامعه اطلاعاتی درباره واکنش پوتین زمانی که موضوع به ایران و سوریه برسد تقسیم بندی شده است. «ما نوعی رضایت را در آنها می بینیم که مایل هستند مسئله اوکراین را از خاورمیانه جدا کنند. اما برخی از ما هم هستند که معتقدند پوتین هر کاری انجام می دهد تا امریکا را خشمگین کند.»

اما چهار مقام ارشد دولت اوباما روز پنجشنبه اعلام کردند که به روسیه اجازه نخواهند داد که مذاکرات با ایران را تضعیف کند. آنها معتقدند که روس ها باید به اندازه ای که غرب نگران برنامه هسته ای ایران است نگران باشد...

یکی از این مقامات می گوید: « اگر ایران نزدیک به توسعه یک سلاح هسته ای باشد، آن سلاح به مراتب به روسیه نزدیک تر است تا خیلی از ما.»

یکی دیگر از این مقامات می افزاید: «روس ها بر روی دیپلماسی با ایران سرمایه گذاری کرده اند به خاطر اینکه به نفع آنهاست، این کار لطفی به ما نیست. آنها در صورتی که وضعیت خود را اصلاح نمی کردند بیشتر منزوی می شدند.»

این مقام مسئول می گوید حتی اگر روسیه دست از همکاری بردارد دولت ایران از سوی غرب تحت فشار باقی خواهد ماند.

هیچ کس نمی داند روسیه چرا و چگونه تهدید به قربانی کردن مذاکرات هسته ای با ایران را به عنوان بزرگترین دستاورد دیپلماتیک دور دوم ریاست جمهوری باراک اوباما دنبال خواهد کرد. در صورتی که روسیه از گروه 1+5 خارج شود هم دیگر قدرت ها مذاکره با ایران را ادامه خواهند داد. یا مسکو می تواند همکاری بر سر تحریم های بین المللی ایران را متوقف کند و با این کار فشارها بر تهران را کاسته و به تجار روسی کمک کند.

جیمز لیندسی، معاون اول ارشد شورای روابط خارجی می گوید: «دولت باید محاسبه کند که روسیه احتمالا چگونه این تهدید را پی می گیرد و محاسبه کند که در صورت رخ دادن این اتفاق آثارش تا چه حد مخرب خواهد بود.»

وی می افزاید: « تاریخ درباره دولت اوباما قضاوت خواهد کرد. موضوع کریمه دیگر فقط درباره کریمه نیست؛ این موضوع پایه و اساس منافع و اصول ایالات متحده را درگیر کرده است.»

لیندسی اضافه می کند که دولت اوباما باید در هفته های پیش رو بسیار با دقت عمل کند. آنها باید به صورت همزمان درباره اثرات ممکن بحران کریمه واقع بین باشند اما نباید برای مقابله با تهدید پوتین خجالت بکشند.

وی می افزاید: «الحاق کریمه به روسیه نمی تواند بدون پاسخ بماند. کاخ سفید متوجه شده است که روس ها راه های زیادی برای تلافی دارند. در برخوردهای بسیار بالای دیپلماتیک شما هرگز در همان ابتدای کار چشمک نمی زنید. ما هرگز نمی دانیم که این وضع چگونه قرار است به پایان برسد.»

علاوه بر ایران، روسیه می تواند به دنبال این باشد که بسیاری از دستاوردهای سیاست خارجی اوباما در دور اول که مسکو در آن زمان در انها دخیل بود را بی نتیجه کند. دولت اوباما در سالهای ابتدایی فعالیتش امضای پیمان "استارت" جدید با روسیه را به عنوان یکی از موفقیت های اصولی سیاست خارجی خود می دانست. برخی مقامات امریکایی هم درباره راه هایی صحبت می کنند که روسیه برای ارسال پشتیبانی به افغانستان در اختیار امریکایی ها قرار داده است؛ راه هایی که روسیه می تواند حالا موقع خروج نیروهای امریکایی است انها را ببندد.

روسیه همچنین یکی از بازیگران اصلی در سوریه است؛ کمک به برگزاری مذاکرات سیاسی بین مخالفان و جکومت بشار اسد در ژنو و کمک به امحای تسلیحات شیمیایی این کشور. مذاکرات ژنو حتی با دخالت روسیه هم دچار مشکل شده است. اما در صورتی که مسکو فشار بر اسد را کاهش دهد، وی به راحتی از تعهدی که درباره امحای ذخایر شیمایی خود داده است باز می گردد.

هتر هرلبرت، عضو ارشد «Human Rights First» و کارشناس مسائل امنیتی اروپا می گوید: «به نفع روس هاست که این تسلیحات را از دست کسی که می تواند آنها را به چچن برساند بیشتر دور کنند. به عبارت دیگر، تاریخ روسی سرشار از رهبرانی است که از روی عصبانیت کارهایی انجام داده اند که حتی به ضرر آنها بوده است.»

منبع: دیلی بیست/ دیپلماسی ایرانی