"چیزی به نام کارت زرد نداریم"

«عزت‌الله یوسفیان‌ملا»، ایده‌پرداز اصلی آن چیزی است که امروز به نام «کارت‌زرد» مجلس به وزرا مطرح می‌شود. دلیل پرداختن او به این رویه، پاسخگونبودن دولتی‌‏های سابق به مجلس بوده. به‌ویژه در دولت‌های نهم و دهم.

 آنطور که او روایت می‌کند: «در هفت، هشت‌ماه پایانی کار دولت، وزرا به هیچ‌روی به مجلس پاسخگو نبودند. وقتی نماینده‌ای از وزیری سوال می‌کرد، خیلی سوال جدی گرفته نمی‌شد و وزیر الزامی به حضور در صحن نداشت، اما حالا اگر سوال از سوی کمیسیون به هیات‌رییسه ارجاع و در صحن مطرح شود، حتی اگر وزیر به جلسه نیاید هم مجلس رای‌گیری خواهد کرد.»

او می‏‌افزاید: «نمی‌دانم چرا به این اقدام مجلس «کارت‌زرد» می‌گویند، اما ما کارت رنگی‌ای نداریم، نه زرد، نه قرمز. اما سه سوال مطرح شده در صحن علنی که نمایندگان از پاسخ وزیر به آن قانع نشوند می‌تواند زمینه‌ساز استیضاح وزیر باشد.»

بر اساس آیین‌نامه داخلی، مجلس استیضاح وزیر حتی بدون دریافت «کارت‌زرد» هم امکان‌پذیر است؛ نمونه‌اش تلاش اخیر نمایندگان برای استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت است. به‌همین‌خاطر کارت‌ها با ماجرای استیضاح ارتباط خاصی ندارد و اگر امضای 10نماینده پای درخواست استیضاح بیاید، کافی است.

نیت یوسفیان در بدو امر، «خیر» بوده است: «در دولت‌های نهم و دهم که وزرا در اغلب موارد به پرسش نمایندگان توجهی نداشتند، طرح سوال در مجلس، می‌توانست بار روانی برای وزیر به‌دنبال داشته باشد و در تصحیح رفتارهای وزیر تاثیرگذار باشد.»او درباره اینکه «اگر نماینده‌ای بخواهد از این ابزار کنترلی، سوءاستفاده کند، تکلیف چه می‌شود»، نیز می‌گوید: «نمایندگان اگر بدانند، نماینده به‌خاطر منافع شخصی به‌دنبال سوال از وزیر است، حتما با سوال او همراهی نمی‌کنند.» «محمد طیب‌نیا»، «رضا فرجی‌دانا» و «علی جنتی» وزرایی هستند که تاکنون از مجلس کارت‌زرد گرفته‌اند، همان کارت‌زردی که مصداق نوشته‌شده‌ای در قوانین داخلی مجلس ندارد.

نمایندگان از سخنان جنتی راضی شدند
نکته دیگری که یوسفیان به آن اشاره دارد، بلاتکلیفی وضعیت «رای ممتنع» در مجلس است. در حال حاضر بر اساس رویه‌ای نادرست، هر رای ممتنع، یک رای منفی تلقی می‌شود اما کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس، طرحی پیشنهاد کرده که به‌زودی در صحن علنی مجلس به رای گذاشته خواهد شد. بر این اساس پیشنهاد شده که رای ممتنع، نه مثبت تلقی شود و نه منفی. در رای‌گیری اخیر درباره سوال حمید رسایی از علی جنتی، آرا نشان از رضایت نمایندگان داشت. 105نفر از پاسخ‌های او راضی شده بودند، 97نفر ناراضی و 15نفر هم رای ممتنع داشتند اما هر 15رای ممتنع رای منفی خوانده شده.

 یوسفیان تاکید دارد که تصحیح بخشی از بندهای آیین‌نامه داخلی مجلس به‌نفع وزراست و اگر ممتنع، منفی تلقی نمی‌شد، نتیجه سوال از جنتی در نهایت به موافقت صحن از او ختم می‌شد.

«کارت‌زرد» به وزیر اقتصاد وارد نبود
اما نکته دیگری که رییس کمیسیون «تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس» به آن اشاره دارد، مرتبط‌بودن سوال از وزیر مربوطه است. نکته‌ای که دست‌کم در سوال از محمد طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت روحانی رعایت نشد. چنانچه سوال مرتبط با گفته‌های رییس بانک‌مرکزی بود و در نهایت اخطار مجلس و عدم موافقت از پاسخ او به سوالی مورد قضاوت قرار گرفت، که اصولا در حیطه مدیریتی او نبود.

یوسفیان می‌گوید: «کمیسیون تدوین آیین‌نامه در طرح پیشنهادی همچنین بندی آورده که از این پس کمیسیون‌های تخصصی ملزم به تشخیص ارتباط سوال مطرح‌شده از نماینده با حیطه وظایف وزیر مربوطه هستند. علاوه بر آن کمیسیون تخصصی که سوال به آن ارجاع شده باید اطلاعاتی درباره صحت‌وسقم سوال تهیه کرده و آن را به هیات‌رییسه تقدیم کنند.»گفته‌های رییس کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس نشان از آن دارد که آیین‌نامه داخلی مجلس نیازمند بازنگری‌های جدی است و اگر طرح پیشنهادی کمیسیون در صحن رای بیاورد، دو «کارت‌زرد» از سه کارت دولت نهم اصولا بی‌معنا بوده. هرچند قانون عطف به ماسبق نمی‌شود.
منبع: روزنامه شرق