پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : تمام کسانی که روزهای اول مادر یا پدر شدن را تجربه میکنند، در کنار شیرینی این حس، با مشکلات دیگری روبه رو میشوند که جنس آن با دیگر اتفاقات رخ داده در طول زندگی بسیار متفاوت است، آنها در کنار خوشحالی اطرافیان به دلیل ورود یک عضو جدید به خانواده، با گریه، اضطراب یا عصبانیتهای مادر روبه رو شده و نمیدانند که این حالتها نشانههایی از افسردگی پس از زایمان است.
همسرانی که در این زمینه آگاهی کافی دارند، کمک روحی و روانی زیادی به همسر خود میکنند تا بتوانند شرایط جدید را تجربه کنند اما در این میان خانواده و همسران زیادی نیز با نداشتن آگاهی کافی دراین زمینه، همسر خود را در این مسیر تازه تنها میگذارند؛ حدود 10درصد از تازه مادران شکل شدیدتری از افسردگی به نام افسردگی پس از زایمان را تجربهمیکنند.
احساسی همراه غم، اضطراب وبی قراری میتواند آنقدر شدید باشد که با وظایف روزانه تداخل کند. افسردگی پس از زایمان میتواند در هر زمانی طی 6 ماه اول پس از زایمان بروز کند.دکتر پروانه صفایی مقدم، روانشناس در گفتوگو با خبرنگار قانون با اشاره به افسردگی پس از زایمان تاکید میکند: این نوع از افسردگی از نظرعلمیبه دلیل کاهش میزان و سطح استروژن و پروژسترون خون است که میزان آن در زمان بارداری به بیشترین سطح رسیده و میزان این هورمون در عرض دو هفته بعد از زایمان کاهش یافته یا به حد طبیعی میرسد. به همین دلیل مشکل افسردگی در زنانی که زایمان طبیعی یا سزارین داشته اند در مدت زمان حد فاصل این تغییرات هورمونی بروز میکند.
وی ادامه میدهد: این نوع از افسردگی در زنانی که زایمان اول یا زایمانهای متعدد داشته اند رخ میدهد و زنان با هر بار زایمان ممکن است این نوع از افسردگی را تجربه کنند در واقع این مشکل و عارضه در بیشتر زنان رخ میدهد و تنها قشر خاصی را در بر نمیگیرد اما خیلی از افراد این شرایط را در مدت زمان کوتاهی سپری کرده و با مسئولیتهای مربوط به مادر شدن کنار میآیند اما برخی دیگر از زنان، با مسئولیتهای مادر شدن به سختی روبه رو میشوند و تواناییهای لازم را در خود نمیبینند.
مردان از همسران خود بیشتر حمایت کنند
این روان شناس با اشاره به علائم این نوع از افسردگی یادآور میشود: زنانی که این نوع از افسردگی را پس از زایمان تجربه میکنند، دیگر همچون گذشته احساس خوشحالی نمیکنند،همچون گذشته به بعضی از کارها یا وسایل علا قه ندارند، در هر زمان ممکن است که احساس کسالت داشته باشند، حوصله قرار گرفتن درجمع را ندارند، احساس خستگی، کسالت و کم انرژی بودن داشته و کم اشتها میشوند، لحظهای احساس آرامش و شادی دارند و لحظه دیگر بیقرار، خشمگین یا ناراحت هستند، در واقع در احساسات این فرد نوسانات زیادی وجود دارد.
صفایی مقدم با بیان اینکه ورود یک فرزند جدید به خانواده سرگرمی، مشغله و نگرانیهای زنان را بیشتر کرده و همین مسائل باعث بروز افسردگی یا تشدید نگرانیها میشود، تصریح میکند: افسردگی پس از زایمان، تغییر و تحولاتی است که در شرایط تکراری یک فرد ایجاد میشود، درست مثل زمانی که فردی از یک خانه قدیمیبه یک خانه جدید اثاث کشی میکند اگرچه ممکن است خانه جدید بسیار راحت تر باشد اما فرد به خانه قدیمیعادت بیشتری داشته و در واقع افسردگی پس از زایمان به خاطر انس و الفت به یک شرایط خاص و تکراری اتفاق میافتد که تغییر و تحول در آن فرد را دچار افسردگی میکند؛ خانوادهها نیزاگرچه با وجود تولد یک نوزاد بسیار خوشحال میشوند اما در واقع مسئولیت آنان و زوجهای جوان، پس از به دنیا آمدن فرزند جدید تغییر کرده است به همین دلیل تجربه این شرایط جدید و مسئولیتهای متفاوت میتواند فرد را دچار افسردگی سازد.
وی با ارائه راهکار و پیشنهاداتی میافزاید: اطرافیان این فرد به خصوص همسران باید در این شرایط حمایتهای عاطفی خود را از همسرانشان بیشتر کرده و آرامش بیشتری به آنها بدهند، چرا که حمایت عاطفی از جانب همسر در چنین شرایطی بسیارمناسب و ضروری است تا زنان این دوران را با عارضه کمتری سپری کنند؛ زنانیکه به تازگی با تجربه مادر شدن روبه رو شدهاند باید از کمکهای اطرافیان برای پختن غذا، نظافت منزل، خواباندن کودک و دیگر کارها بهره ببرند تا بتوانند زمان بیشتری برای استراحت، آرامش و تغذیه خود به دست آوردند.
از کمک روان شناسان استفاده کنید
این روانشناس ادامه میدهد: بسیار مشاهده شده است، زنانی که بعد از زایمان از کمکهای دیگران بی بهره هستند و از جانب همسر نیز حمایت عاطفی نمیشوند، به دلیل نداشتن خواب و تغذیه کافی و مناسب، اضطراب و نگرانیهای زیادی را تحمل کرده و دچار افسردگیهای شدیدی پس از زایمان شده اند.
وی با اشاره به نقش مهم حمایت و محبتهای همسر در دادن روحیه به زنانی که به تازگی مادر شدهاند میگوید: گاهی افسردگی پس از زایمان با حمایتهای اطرافیان، در عرض یک یا دو هفته به شرایط عادی بر میگردد و گاهی اوقات نیز مدت زمان افسردگی طولانی شده و یک یا دو ماه فرد را درگیر میسازد، که تمام این عوامل به نوع حمایتهای عاطفی از این شخص و کمکهای مالی از آنها بستگی دارد اما بسیار مشاهده شده است که طول دوران افسردگی به دلیل همراه شدن با مسائل و مشکلات دیگر مثل از دست دادن شغل همسر، بیکاری، شکست اقتصادی همسر، نداشتن ارتباط عاطفی عمیق با او آزار و اذیتهای اطرافیان به ویژه خانواده همسر، مشکلات آنها تشدید و مدت زمان بیماری طولانی تر شده است.صفایی مقدم تاکید میکند: در صورت حاد شدن مشکلات مربوط به افسردگی پس از زایمان، فرد ممکن است دچار توهم و هذیانهایی شده و چنین احساس کند که صدایی میشنود یا چیزی را میبیند که دیگران قدرت دیدنش را ندارند؛ در این صورت ممکن است علاقه و احساس خوبی نسبت به فرزند نداشته باشد و خواهان دوری از کودک خود باشد که در این شرایط لازم است از کمک روان شناسان و روانپزشکان استفاده شده و از او مراقبت بیشتری شود.
زنان تازه زایمان کرده بیشتر حمایت شوند
در عین حال، دکتر حسین ابراهیمیمقدم، روانشناس نیز در گفتوگو با «قانون» با اشاره به مشکلات مربوط به افسردگی پس از زایمان که در 90 درصد از زنانی که به تازگی مادر شدهاند، رخ میدهد تاکید میکند:در حالت کلی، افسردگی مشکلی است که با پایین آمدن انگیزه و کاهش شدید خلق و خو در ارتباط است؛ علت افسردگی، به دلایلی مختلفی بستگی دارد مثل مشکلات انتقال دهندههای عصبی به خصوص (سروتونین) یا علتهای شناختی مثل تفکرات مایوس کننده و نداشتن امیدواری نسبت به زندگی و از سوی دیگر میزان کمبود یا خلأهایی در حمایتهای روانی اجتماعی نیز میتوانند روی این مشکل اثر گذار باشد؛ به همین خاطر است که یکی از انواع افسردگی یعنی افسردگی پس از زایمان عمدتا با تغییرات شدید خلق و خو، کاهش انگیزهها، تمایل به گریستن و احساس ناتوانی در زندگی نمود و ظهور پیدا میکند.
وی ادامه میدهد: عمدتا مشکلات مربوط به افسردگی پس از زایمان در خانوادههایی که همسران بیتوجه، فقدان ارتباطهای اجتماعی یا جمعیت زیاد دارند، بیشتر دیده میشودو این امر نشان دهنده این است که فارغ از مسائل هورمونی و انتقال دهندههای عصبی، مسائل دیگر از قبیل حمایتهای اجتماعی و خانوادگی و تمایل داشتن یا نداشتن به فرزند، تاثیرات زیادی در افسردگی پس از زایمان دارد.
زنان پس از زایمان تفریح را فراموش نکنند
این روانشناس با ارائه چند توصیه به افراد مبتلا به افسردگی پس از زایمان تاکید میکند: از جمله توصیههایی که برای افراد مبتلا خواهیم داشت این است که ارتباط خود را با دوستانی که با آنها ارتباط بهتری دارند گسترده تر کرده و فعالیت خود را با مراکزی که از انجام کار گروهی در آنها لذت میبرند افزایش دهند، تفکرات مثبت و خوشایند نسبت به گذشته و پیامدهای خوشایند، انجام و شرکت در مراسم و مناسک شادی بخش مثل حضور در مراسم جشن شادی و رفتن به مسافرت و دیگر فعالیتهایی که از آن لذت میبرند میتواند در بهبود حال آنها بسیار موثر باشد.
ابراهیمیمقدم تصریح میکند: همسران و مردان باید اطلاعات دقیقی در مورد عارضه افسردگی پس از زایمان به دست آورند و نقش خود را نادیده نگیرند، کتاب و مقالات عمومیزیادی در این زمینه و جود دارد که میتواند همسران را با این مشکل و راههای درک بیشتر طرف مقابل کند.وی خطاب به خانوادهها نیز ادامه میدهد: عمدتا از اعضای خانواده در خواست میشود که زمان بیشتری را برای گذراندن اوقات خود در کنارزنانی که به تازگی با تجربه مادر شدن روبه رو شده اند، سپری کرده و به حرفها یا درد و دلهای آنها با جان و دل گوش دهند، به خصوص اینکه از بهوجود آوردن حساسیت و محرکهای شدید مثل صداهای بلند یا هر نوع خشونت دیگری نیز دوری شود.
قانون