اگر خواهان «تغییر» هستیم، سنگ‌اندازی نکنیم

استراتژی اعتدال یکی از نکات محوری مورد توجه حسن روحانی است. محوری که نه‌تنها با استقبال سیاسیون مواجه شد بلکه مطالبه مردمی بود که درگذشته از تندروی‌ها و مشکلات خسته شده بودند. واژه اعتدال هرچند به تازگی وارد ادبیات سیاسی کشور نشده است اما به نظر می‌رسد کاربرد پررنگ این واژه در دولت یازدهم، طیفی از سیاسیون با عنوان «اعتدال‌گرایان» را فعال کرده و برخی هم در صدد تاسیس احزابی با همین عناوین هستند. اما صرف نظر از بدیهی‌بودن ماهیت و مفهوم مقوله‌هایی چون عدالت و برابری و میانه‌روی در نزد مردم، باید توجه داشت که اعتدال در حوزه سیاست مستلزم روشنگری بیشتری است و باید در این رابطه اطلاع‌رسانی بیشتری هم صورت گیرد چرا که امروز برداشت‌ها و تعاریف مختلفی از اعتدال به وجود آمده و هر طیفی بنا بر اقتضائات عقیدتی این امر را تعریف می‌کند، به همین سبب اکنون «اعتدال» دارای مفاهیم و تعابیر ویژه‌ای است. اما اعتدال مد نظر حسن روحانی چیست؟ او خود در تعریف اعتدال می‌گوید: «اعتدال به هیچ‌وجه به معنی تساهل و انفعال نیست، وقتی سخن از اعتدال به میان می‌آید مقصود اعتدال منبعث از عدالت اسلامی است و در عدالت اسلامی همواره موضوع حق و حق‌مداری مطرح است در حیطه حق و حق‌خواهی نیز انفعال و تساهل جایی ندارد.» نقش احزاب در تعریف و تفسیر اعتدال در سیاست بر کسی پوشیده نیست به همین سبب با نجف‌قلی حبیبی عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات گفت‌وگو کرده‌ایم. 

‌کاربرد اعتدال در سیاست چیست؟ 

اعتدال بیشتر از آنچه مفهومی سیاسی باشد مفهومی اخلاقی دارد. اعتدال به معنای حد وسط بین دو موضوع نیست بلکه تعریف درست از آن به‌کار‌گیری راه‌حل منطقی بنا بر اقتضائات موجود است. برای مثال اگر از موضوعی بسیار هراس داشته باشید این هراس برای شما مخرب خواهد بود اگر هم بی‌باکی غیرمنطقی داشته باشید دچار تهور خواهید شد، بنابراین اگر منطقی به مساله نگاه کنید می‌توانید شجاعت را انتخاب کنید که هم ترس منطقی و هم بی‌باکی قانونمند را در خود دارد و در مواجهه با مسایل مختلف راه‌حل درست را برمی‌گزیند. 

‌تا چه اندازه در رفتار سیاسی روحانی این اعتدال را می‌بینید؟ 

آقای روحانی تاکید کرده‌اند دولت ائتلافی تشکیل نخواهند داد یعنی اینکه برای داشتن اعتدال، ایشان کابینه خود را به صورتی انتخاب نخواهند کرد که تعداد اصولگرایان و اصلاح‌طلبان در آن برابر باشد. بلکه ایشان از عقلا و نخبگانی در کابینه استفاده خواهند کرد که این افراد خط‌مشی معتدلی داشته باشند و قدرت انتخاب راه‌حل منطقی بر اساس مصالح معقول را داشته باشند این افراد می‌توانند از هر جناح یا حزبی باشند اما مهم دیدگاه آنها و قدرت مدیریت و مواجهه با مشکلات است. مردم از تندروی خسته شده‌اند و در این انتخابات نشان داده‌اند خواهان تغییر هستند بنابراین با توجه به تاکیدات روحانی می‌توان امیدوار بود مشی اعتدال را به صورت درست پیاده کنند و دولتی متشکل از عقلا و شایستگان داشته باشیم. 

‌در حال حاضر همه بر مشی اعتدال تاکید می‌کنند و معتقدند نباید از دولت سهم‌خواهی کرد اما آنطور که از اخبار بر می‌آید هنوز برخی در صدد سهم‌خواهی یا تندروی هستند. 

پیشنهاد کابینه به رییس‌جمهور منتخب کاری پسندیده است. هر جریان و تشکلی می‌تواند بهترین‌ها را به ایشان پیشنهاد کند این پیشنهادها در کارگروه‌های تعیین‌شده بررسی می‌شود و در نهایت شایسته‌ترین‌ها از سوی رییس‌جمهور انتخاب خواهند شد و امید است با چالش رای اعتماد هم روبه‌رو نباشند. روحانی با فراغ بال و مطالعه باید اعضای کابینه را تعیین کند و ما باید یاور او باشیم و همه در این مهم او را یاری کنند اما اینکه برخی احساس می‌کنند باید به هر نحوی در کابینه دولت باشند یا سمتی داشته باشند امری پسندیده نیست، اینکه بر اعتدال و خط‌مشی معتدل تاکید کنیم تا به نظر برسد با رییس‌جمهور نزدیکی داریم و بعد درصدد سهم‌خواهی برآییم امری مذموم است و روحانی می‌داند به مردم چه گفته و چه وعده‌هایی داده بنابراین با هوشیاری می‌تواند بر این مسایل غلبه کند. 

‌از چینش کابینه اطلاعی دارید؟ 

با آقای روحانی دیداری نداشته‌ام اما تا جایی‌که اطلاع دارم کارگروه‌هایی برای بررسی افراد تعیین شده و در حال مطالعه هستند، مهم نیست افراد انتخاب شده از چه جناح و گروهی هستند بلکه نوع مواجهه آنها با مسایل بسیار مهم است اینکه بدانند چه باید کرد و به یاد داشته باشند مردم با رای به روحانی به تغییر در عملکرد سیاسیون رای داد‌ه‌اند و باید تلاش کرد تا مطالبه آنها محقق شود در غیر این صورت شاهد نارضایتی در مردم خواهیم بود. مهم‌ترین وجه انتخابات مشارکت مردم است و اگر به وعده‌ها عمل نشود برای آنها ثمری نداشته است. به‌طور مسلم روحانی با مشکلاتی روبه‌رو خواهد بود اما مردم به او رای داده‌اند تا مشکلات را برطرف کند، او با شعار تدبیر و امید و مشی اعتدال آمده و ما نیز همین توقع را از او داریم هرچند می‌دانیم ایجاد تغییر هزینه‌هایی در پی دارد. 

عمده‌ترین مشکلاتی که روحانی با آنها روبه‌رو است چیست؟ 

 به هر حال کشور دچار مشکلات بسیاری شده است و همه ما از تندروی‌ها و عدم مدیریت و نبود تدبیر آسیب دیده‌ایم. از طرفی هرروز هجمه‌هایی به اشخاص وارد می‌شود در حالی‌که باید تحمل کرد و دید سیاست دولت جدید چگونه است. اینکه برخی می‌گویند ما جلو روحانی می‌ایستیم یا درصدد مصادره و تخریب او بر می‌آیند نشان از چالش‌هایی دارد که روحانی باید با آنها دست‌وپنجه نرم کند اما گروه‌هایی که این مسایل را عنوان می‌کنند باید به اصل مشارکت و خواست مردم احترام بگذارند چرا که آنها هم در این انتخابات نماینده‌ای داشتند که نماینده تفکر و دیدگاه آنان بود اما مردم به آن دیدگاه و تفکر رای ندادند بنابراین آنها باید خود را با رای مردم منطبق کنند نه اینکه تبدیل به چالشی برای دولت شوند. هرچند نقد سازنده از اصول پیشرفت است اما نقد با ایجاد مشکل تفاوت دارد. 

‌این هجمه‌ها یا تخریب‌ها چه اندازه در توان کاری دولت تاثیر می‌گذارد؟ 

احتمال دارد جدال‌هایی سیاسی که امروز برخی درباره آن صحبت می‌کنند محقق شود شاید هم در حد حرف باشد. با این حال روحانی به مردم وعده اعتدال و تدبیر و امید داده و از او انتظار می‌رود این امر را محقق کند. برای هرکاری باید هزینه کرد و مطمئن هستیم روحانی هم شرایط را بررسی کرده است خوشبختانه فضا به سمتی می‌رود که عقلا و نخبگان می‌توانند نظرات خود را بیان کنند و همین بیان نظرات به تغییر درست و منطقی کمک خواهد کرد. در شرایط کنونی فقط باید منتظر بود و کمک کرد اگر خواهان تغییر هستیم نباید سنگ‌اندازی کنیم.