عوامل مختلفی در افزایش اشتها دخیل هستند از جمله نوشابه‌های گازدار، این عوامل می‌توانند در صورت تداوم باعث افزایش وزن و بروز عوارض متعددی برای سلامت عمومی انسان شوند.
متخصص تغذیه با اشاره به مضرات نوشابه‌های رژیمی گفت: در نوشابه‌های به اصطلاح رژیمی، اسید فسفریک مانند نوشابه‌های معمولی است و برای مبتلایان به بیماری کلیوی و پوکی استخوان مضر است.
این متخصص تغذیه ادامه داد: نوشابه‌های رژیمی مانند نوشابه‌های معمولی حاوی گاز کربنیک هستند که می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و ریفلاکس شود. حس گزش خوشایندی که گاز کربنیک موجود در نوشابه در زبان فرد ایجاد می‌کند منجر به افزایش اشتها و مصرف بیشتر مواد غذایی در هر وعده غذایی می‌شود.
این متخصص تغذیه همچنین مصرف نوشابه‌های حاوی قندهای مصنوعی را منجر به برهم خوردن تعادل باکتری‌های مضر و مفید دستگاه گوارش عنوان کرد که در نهایت تمایل به مصرف شیرینی‌ها را در فرد افزایش می‌دهد.
این مکمل اشتهایتان را باز می‌کند
دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه هم درباره اشتها آور بودن نوشابه‌های گازدار و سایر عوامل مؤثر در افزایش اشتها و عوارض این پدیده گفت: گار کربنیکی گه در نوشابه‌های گازدار اضافه می‌شود، موقتا می‌تواند محرک اشتها باشد. البته اثر کوتاه مدت و موقتی دارد. عوامل افزایش اشتها کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستند.
او ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که افراد مکمل‌های «روی» می‌خورند، این‌ها بر هیپوتالاموس که مرکز تحریک اشتها است اثر می‌گذارند. نوشابه‌های گازدار نیز روی بزاق و زبان اثر موقت دارد و در آن لحظه اشتها را زیاد می‌کند. مراکز تنظیم اشتها در هیپوتالاموس است عوامل بسیار متعددی از جمله انتقال دهنده‌های عصبی (نوروترانسمیترها) می‌تواند اشتها را زیاد کند.
رضایی درباره سایر عوامل موثر در افزایش اشتها عنوان کرد: عوامل محیطی و گرما و سرما نیز در افزایش و کاهش اشتها نقش دارند، اتاق سرد و خنک می‌تواند در افزایش اشتها مؤثر باشند، اما اگر اتاق گرم باشد یا شما به عنوان مثال در کنار تنور نانوایی یا زیر آفتابی یا جایی بسیار گرم حضور داشته و خیس عرق شوید، گرمای محیط می‌تواند در کاهش اشتهای شما تاثیر بگذارد.
این متخصص تغذیه به عوارض اضافه وزن اشاره کرد و ضمن بیان اینکه هرنوع چاقی نمی‌تواند باعث افزایش وزن شود،گفت: مازاد کالری دریافتی ناشی از افزایش اشتها می‌تواند باعث ترشح برخی از هورمون‌ها مانند انسولین و چاقی و بروز بیماری کبد چرب شود. اضافه وزن نیز می‌تواند روی مفاصل اثر بگذارد. وزن زیاد یقینا با افزایش دردهای ناحیه مفاصل کمر و ستون فقرات همراه است.
بالا رفتن میزان اشتها در کل باعث افزایش وزن و چاقی می‌شود و این چاقی نیز می‌تواند زمینه برای ابتلا به بیماری‌هایی نظیر سرطان را ایجاد کند اما نه هر چاقی. به عنوان مثال یک تا دو کیلو اضافه وزن را نمی‌توان چاقی تلقی کرد. اگر در دراز مدت عادت کنیم به خوردن نوشابه‌های گازدار و یا غذاهای چرب و شور این‌ها می‌تواند باعث بروز عوارض و بیماری‌های زیادی شود. فردی با یکبارسیگار کشیدن یا یکبار پیتزا خوردن سرطان نمی‌گیرد.
رضایی عادت را در افزایش اشتها مؤثر دانست و گفت: عادت به هر روز نوشابه گذاشتن سر سفره غذا و افزایش مصرف نوشابه‌ها به طوری که در این مسیر دچار نوعی مداومت شویم می‌تواند ما را دچار اضافه وزن و عوارض زیادی کند. نوشابه مخاط دهان را به نحوی تحریک می‌کند که تمایل به خوردن بیشتر می‌شود.
در افزایش اشتها عوامل دیگری نیز مانند بو و رایحه و طعم خوب و دمای محیط و حتی دیدن مناظر دخیل هستند، به عنوان مثال رنگ قرمز در کنار سبز به شدت اشتها را تحریک می‌کند. گوجه فرنگی در کنار سبزی خوردن به شدت اشتها را تحریک می‌کند. عوامل متعددی در افزایش اشتها موثر هستند که نوشابه یکی از آن‌هاست.
او درباره عوامل موثر در افزایش و کاهش اشتهای کودکان هم توضیح داد: کودک یا بیماری که بی اشتها است کافی است بوی لیموترش، نارنج و سبزی خوردن و سبزی‌های معطر به وی بخورد تا اشتهایش باز شود. کودک یا بیماری که بی تحرک است و مدام در خانه یا بیمارستان است بی اشتها است، اما همین که فعالیت وی زیاد می‌شود یقینا میل به غذا در وی بیشتر می‌شود. مقایسه کنید و ببنید کارگر ساختمانی و کارمند پشت میز نشین با دو شکل متفاوت از اشتها غذا می‌خورند.
البته به تاکید این متخصص تغذیه عوامل مؤثر بر اشتها بسیار متعدد هستند که اثرات کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارند. زمانی که شما در یک منطقه سردسیر مانند استان‌های اردبیل و آذربایجان زندگی می‌کنید، به تدریج برای اینکه بتوانید سرمای محیط را تحمل کنید. غذای بیشتری می‌خورید و اشتهایتان بیشتر می‌شود. اما زمانی که در ناحیه بندر عباس یا سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنید آنقدر هوا گرم و شرجی است که میل به غذا خوردن در شما کاهش می‌یابد.
رضایی درباره چرایی این مساله هم بیان کرد: شما در مناطق سرد غذا می‌خورید که بتوانید سرمای محیط را بهتر تحمل کنید. آن غذا باید صرف سوخت و ساز شود تا بتوانید در برابر سرما تاب بیاورید. اما در مناطق گرم‌تر شما نیاز به کالری ندارید، زمانی که این نیاز وجود ندارد اشتها هم پائین می‌آید.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه در شرایط عادی نگرانی از سوءتغذیه کودک بی مورد است، تاکید کرد: دلایل اشتها در کودکان نیز به این صورت است که بچه زمانی که سال اول پس از تولد را رد می‌کند سرعت وزن گیری‌اش کم می‌شود، در نتیجه اشتهایش به شدت کاهش می‌یابد. اما چرا اشتهای کودک کم می‌شود؟ به دلیل اینکه نیاز وی به خوردن کاهش می‌یابد، وزن کودک از بدو تولد تا یک سالگی سه برابر می‌شود.
از سه کیلوگرم به ۹ کیلوگرم می‌رسد. اما سال دوم و سوم و چهارم پس از تولد مگر چقدر وزن اضافه می‌کند؟ هر سال ۲ تا ۳ کیلوگرم، بنابراین به دلیل نیاز کم به کالری اشتهای وی نیز کاهش می‌یابد. در این مقطع بسیاری از مادران نگران بی اشتهایی فرزند خود می‌شوند و تصور می‌کنند که وی دچار سوتغذیه شده است. اما کودک سوءتغذیه نگرفته بلکه شتاب رشد وی کم می‌شود و به طور طبیعی اشتهای وی نیز کاهش می‌یابد
همشهری آنلاین
