ایلنا: فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور گفت: متاسفانه در استان‌های مختلف شاهد هستیم که به دلیل کمبود شدید نیروهای محیط‌بان، گشت‌زنی‌ها و نگهبانی‌های شبانه تک نفره انجام می‌شود که نه از نظر قانون درست است و نه در عمل می‌تواند پیشگیری مدنظر ما را داشته باشد.
سرهنگ جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور به مشکلات حوزه محیط بانی پرداخت و گفت: محیط بانان با تعداد نزدیک به ۴۰۰۰ هزار نفر به طور شبانه روزی و شیفت ۲۴ ساعت در ۶۳۰ پایگاه محیط بانی، در سراسر کشور مشغول خدمت، حراست، حفاظت و پاسداری از مناطق حفاظت شده کشور، پارک‌های ملی، پناهگاه‌های حیات وحش و... هستند. محیط بانان خط مقدم سازمان محیط زیست کشور درمبارزه با مجرمان و متخلفانی هستند که به حیات وحش و محیط زیست آسیب و صدمه وارد می‌کنند و در این راستا نزدیک به ۱۲۱ محیط بان را از دست داده‌ایم که نزدیک به ۳۹ نفر آن‌ها در بنیاد شهید ثبت شده اند و مابقی شهدای خدمت هستند که جان خودشان را در راستای حفاظت و پاسداری از محیط زیست و حیات وحش از دست داده اند.
وی افزود: نزدیک به ۳۷۹ نفر از محیط بان های کشور نیز جانباز هستند که این عزیزان سلامت خود در راه خدمت‌گذاری از دست داده اند و با توجه به شرایط فیزیکی خود، هنوز مشغول انجام وظیفه هستند.
او در ادامه با توجه به وسعت محل ماموریت محیط‌بانان که حدود ۱۹ میلیون هکتار و تقریباً ۱۲ درصد مساحت کل کشور را شامل می‌شود، بیان کرد: چارت سازمانی محیط بانی کشور نزدیک به هشت هزار نفر است که اکنون تقریبا ۵۰ درصد چارت سازمانی نیرو داریم. یکی از مشکلات عمده و اصلی محیط بانی کشور کماکان کمبود نیروی انسانی است. بر اساس استاندارد جهانی در هر هزار متر یک محیط بان باید وجود داشته باشد. بر این مبنا در مناطق چهارگانه با ۱۹ میلیون هکتار و ۶۳۰ پاسگاه محیط بانی، به ۱۹ میلیون محیط بان ما نیازمند هستیم.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست با اشاره به کمبود نیروی انسانی تاکید کرد: ما با کمبود شدید نیرو روبرو هستیم، برابر چارت سازمانی ما باید نزدیک به ۸۰۰۰ محیط‌بان داشته باشیم، اما اکنون تقریباً ۴۰۰۰ نیرو در کل کشور داریم. ما برای جذب محیط‌بان یک سهمیه ۱۰ساله و سالانه ۲۵۰ نیرو داریم که اگر بتوانیم هر سال ۲۵۰ محیط بان را جذب کنیم، باز هم در یک بازه ۱۰ ساله همین تعداد از محیط‌بانان‌های ما بازنشسته می‌شوند و عملاً از نظر کمیتی اتفاق خاصی در این حوزه نخواهد افتاد.
محبت‌خانی بیان کرد: ما در سازمان حفاظت محیط زیست در تلاش هستیم که سهمیه مازاد بر این سهمیه را داشته باشیم که بتوانیم در یک سال هزار تا دو هزار نیرو را با مجوز سازمان امور استخدامی در یک سال جذب کنیم. اگر سازمان اداره استخدامی برنامه‌ای برای تامین نیروی انسانی در حوزه محیط بانی در نظر بگیرند و همینطور سازمان برنامه بودجه؛ بودجه‌ای برای سازمان محیط زیست و حوزه محیط بانی در نظر بگیرند، سازمان قادر خواهد بود در یک سال حداقل ۲۰۰۰ نیرو در حوزه محیط بانی استخدام کند.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در استان‌های مختلف شاهد هستیم که به دلیل کمبود شدید نیروهای محیط‌بان، گشت‌زنی‌ها و نگهبانی‌های شبانه تک نفره انجام می‌شود که نه از نظر قانون درست است و نه در عمل می‌تواند پیشگیری مدنظر ما را داشته باشد.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور گفت: متاسفانه در حوزه خودرویی اصلاً وضعیت خوبی نداریم، محیط بان‌ها در ۱۹ میلیون هکتار به صورت شبانه روزی مشغول حراست و حفاظت از محیط زیست و گشت زنی هستند، چرا که متخلفین، مخربین و شکارچیان شبانه روز را درک نمی‌کنند و برای صدمه و آسیب به محیط زیست از هیچ زمانی درنگ نمی‌کنند؛ ساعت گشت زنی محیط بانان شبانه روزی در وسعت بسیار بالا و از مسیرهای صعب العبور است. بنابراین با توجه به این شرایط و گشت زنی‌های شبانه روز که باید انجام دهند، نیاز به خودروهای باکیفیت و بادوام دارند که در این مسیرها بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
وی در ادمه تصریح کرد: ما اکنون با کمبود خودرو روبرو‌ایم و به شدت نیازمند حداقل هزار دستگاه خودروی حرفه‌ای هستیم که بودجه سازمان محیط زیست برای تامین این خودروها کافی نیست. تقاضایی که از سازمان برنامه و بودجه داریم این است که به حوزه محیط بانی توجه کنند و بودجه‌ای برای تامین تجهیزات لازم محیط بانان در نظر بگیرند تا بتوانیم در یک سال حداقل ۵۰۰ خودرو را خریداری کنیم و از این مشکل که برای حفاظت محیط زیست و محیط بان‌ها چالش بزرگی محسوب می‌شود؛ عبور کنیم.
محبت‌خانی با تاکید بر این موضوع که هر چقدر تجهیزات محیط بانان بهتر باشد، وضعیت بهتری درحفاظت و پاسداری خواهیم داشت، توضیح داد: شکارچیان متخلف پیش از اینکه اقدامی انجام دهند، تعداد محیط‌بانان و تجهیزات آن‌ها را بررسی می‌کنند و سپس اقدام به شکار غیرمجاز می‌کنند و لذا هر چقدر تجهیزات ما بهتر باشد در بحث پیشگیری از وقوع جرم موثرتر عمل خواهیم کرد.
فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست کشور با توجه به فرسودگی ساختمان‌های محیط بانی که از دیگر معضلات محیط بانان است، چنین گفت: از ۶۳۰ پاسگاه محیط بانی در سراسر کشور، بالغ بر ۸۰ درصد از آن‌ها فرسوده شده اند؛ نخست از لحاظ بافت و عمرانی و دیگر از لحاظ تجهیزات؛ لذا با توجه به این شرایط پایگاه‌های محیط بانی نیاز به یک بازسازی، تجهیز و نوسازی اساسی دارند. باید در این بخش هم به بودجه سازمان محیط زیست اشاره کرد، بودجه‌ای که در نظر گرفته شده برای سازمان بسیار کم و قلیل است و ممکن نیست تمام مواردی که ذکر شد را پوشش دهی کنند و به یکباره ۶۳۰ پایگاه را نوسازی و به روزرسانی کرد.
او با تاکید بر معیشت و شرایط محیط بان‌ها گفت: در طی سه سال گذشته اقدامات خوبی برای محیط بان‌ها انجام شده است. اکنون برابر کارمندان سایر دستگاه‌های دولتی از حقوق و مزایا برخوردار هستند. لذا با توجه به فعالیت‌های شبانه روزی محیط بانان و همینطور مشکلی که در پرداختی محیط بان‌ها باید در نظر گرفت، زمان و سختی کار محیط بانان در برابر حقوق و دریافتی است، به طور نمونه یک کارمند موظف است در ماه ۱۷۰ ساعت خدمت کند، اما محیط بان‌ها باید ۱۵ شبانه روز به صورت مستمر نزدیک به ۳۶۰ ساعت در ماه مشغول انجام وظیفه کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: حقوق، دریافتی و جیره غذایی محیط بانان باید بر اساس نیروها و کارکنان نیروهای مسلح در نظر گرفته شود، به این دلیل که به صورت شیفتی کار می‌کنند؛ مسلح هستند و لباس خدمت بر تن دارند و همچنین به صورت لشکری خدمت می‌کنند، ولی پرداختی آن‌ها به صورت کشوری است. باید در بخش حقوق و مزایا از بخش نگاه کشوری خارج شده و به صورت لشکری در نظر گرفته شوند.
او خاطر نشان کرد: زمانی که جاذبه خدمت پایین باشد قطع به یقین استقبال کم خواهد شد. پس به طبع علاقه به ورود در حوزه محیط بانی هم کم خواهد بود.
