بحران‌های شهر تهران روز به روز بیشتر می‌شود اما مدیریت شهری بدون توجه به تجارب گذشته و حتی تجربیات کشورهای روز جهان که این مسیرها را پشت سر گذاشته‌اند، بر ساز تخریب بیشتر شهر تهران از جمله در حوزه باغ ها می‌کوبد. آلودگی هوا، بحران آب، ترافیک، تخریب باغ‌ها و... بخشی از مشکلات همیشگی تهران بوده‌اند که اکنون شدت بیشتری پیدا کرده‌اند.
در ادامه مشروح گفت و گوی «انتخاب» با محمود میرلوحی، عضو سابق شورای شهر تهران را می‌خوانیم:
• به عنوان یک شهروند و به عنوان یک عضو سابق شورای شهر؛ سه چالش اساسی پیش روی تهران در چه مواردی ارزیابی می‌کنید؟
گرچه درسال‌های اخیر آلودگی هوا، فصول دیگر حتی بهار و تابستان را نیز دربرگرفته، ولی درکلانشهر تهران وارونگی هوا بیشتر متوجه فصل پاییز است. وضعیت اقلیمی تهران و اطراف شهر با رشته کوه البرز و وجود یازده رودخانه دائمی و فصلی جذاب مغلوب تراکم جمعیت و ساخت و ساز و انبوهی صنایع و ترافیک شده وسال‌هاست امکان حل بحران واصلاح را ازحکومت ومردم دریغ کرده است. 4میلیون واحدمسکونی، هشت میلیون خودرو و موتور، مصرف یک چهارم بنزین (مصرف روزانه بیست میلیون لیتر بنزین و همین مقدار گازوئیل) و نفت گاز و گاز کشور در تهران، ضعف و عقب ماندگی درصنعت خودرووحمل ونقل عمومی، محصول دهه ها تاخیردرسیاست گذاری و برنامه ریزی و اقدام متناسب در زمینه مدیریت شهری است. چرا یک چهارم جمعیت کشور از مناطق غربی و زاگرس و کویر به منطقه محدوده پایتخت و اطراف آن گسیل شدند و۴۰درصد دانشگاه، صنعت و اقتصاد کشور نیز دراین جغرافیا خانه گزید؟ مجموع این اتفاقات، عوامل شرایط امروز در تهران هستند.
• با توجه به تجربه کشورهای پیشرفته الگوبرداری از کلانشهر‌های مهم دنیا، راه حل عبور تهران از بحران‌های فعلی چیست؟
وسعت شهر تهران۷۳۰کیلومترمربع وسکونت روزانه ده میلیون یعنی برابرجمعیت لندن که دو برابر تهران یعنی ۱۵۰۰کیلومترمربع وسعت دارد. توسعه اقتصادی متوازن مناطق دیگر کشور و شکل گیری مهاجرت معکوس راه حل نهایی و پایدار خواهد بود لکن انتظار چنین روزی بسیار بعید بنظر می‌رسد.
• آلودگی هوا در کنار ترافیک به عنوان دو عنصر همیشگی تهران؛ گسترش بسیاری یافته است. علت این وضعیت بی توجهی مدیریت شهری تهران است یا عوامل تشدید کننده‌ای شکل گرفته‌اند؟
تاخیر در یافتن راه‌های کوتاه مدت بسیار پرهزینه است، تحقیقات انجام شده و منتشره درمجله پزشکی لنست وکارشناسان بهداشت و درمان ومحیط زیست خطر آلودگی هوا را در سلامت وکیفیت زندگی شهروندان بالاتر از جنگ می‌دانند. کافی است در روز‌های هوای ناسالم و خطرناک سری به مراکز اورژانس و قلب و ریه بزنیم وآمار بهشت زهرا را بررسی کنیم تا بهتر متوجه آثار و هزینه این پدیده دیرپا بشویم. تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که آلودگی هوا راه حل دارد. گسترش حمل و نقل عمومی به‌ویژه مترو (حمل ونقل سبزوانبوه بر) در تهران وگسترش اتوبوس تا ده میلیون سفر از بیست میلیون سفر روزانه تهران، (پانزده سال قوانین مختلف حمل ونقل ریلی ویارانه‌های سوخت در نوسازی و تامین واگن و اتوبوس جدید و استاندارد به نتیجه نرسید) تحول درصنعت خودرو (کامیون‌های پسماندشهرداری وخصوصی بسیارفرسوده شده) واستفاده از اتوموبیل هیبریدی و اتوبوس شارژی وکم مصرف وکاهش و حذف مصرف انرژی‌های فسیلی، اعمال مقررات بازدارنده در استفاده ازخودرو شخصی، افزایش سهم انرژی‌های تجدید پذیر و سبز درگرمایش منازل و حمل ونقل و مهمتر از همه حفظ فضای سبز و باغات محدود باقیمانده شهروتوسعه فضای سبزعمومی. بخشی از راه حل هاست.
• باغ برج‌ها یکی از موارد مسئله برانگیز تهران است؛ این طرح از کجا شروع شد و چرا تا این حد به خطا رفت؟
متاسفانه درموضوع حفظ باغات آخرین تلاش‌ها مورد بی مهری قرار گرفته است. از۹۸۰هزارپلاک ثبتی تهران حدودپنج هزار باغ و باغچه باقیمانده (۵درصد) و یک پنجم نیاز شهرسال‌هاست به بهانه‌های مختلف درحال تخریب و انهدام است. عنوان «برج باغ» دردوره سوم و چهارم مدیریت شهری ۱۲۸هکتار از باغ‌ها را به برج‌های بلندتبدیل کرده و مجددا شورای ششم قصد لغو سیاست‌های شورای پنجم و بازگشت به عقب را دارد.
گفته می‌شود سیاست‌های دوره پنجم سختگیرانه بوده ومانع توسعه فضای سبز توسط مردم می‌شود، ولی پاسخ نمی‌دهند که اجرای هشتاد درصد طرح تفصیلی شهر تهران و نهصد هزار آپارتمان موجود در تهران چطور می‌توانند در ایجاد فضای سبز و باغات مشارکت کنند، الی اینکه باغات محدود موجود نیز قلع و قمع شوند! اگرمالکین باغات موجود به‌هر دلیل قصد رعایت قوانین موجود و حفظ باغات را ازدست داده‌اند، بهتر است بعنوان یک حق عمومی شهرداری درجهت تملک و عمومی سازی آن‌ها قدم بردارد، کسب درآمد از محل عوارض پروانه برج باغ‌ها نیز به تحقیق معلوم شد خلاف واقع بوده و تبلیغ شده است .تهران و سایرکلانشهر‌های ایران به هردلیل به وضعیت بحرانی امروز رسیده‌اند، تاخیر بیشتر در تصمیم گیری‌های ضروری درحوزه آب، محیط زیست و فضای سبز زندگی در آینده را دشوارتر خواهد کرد.
