سرویس بین الملل «انتخاب»: سید حمزه صالحی: دور اول انتخابات ترکیه در ۲۴ اردیبهشت (۱۴ می) برگزار شد و هیچ‌کدام از نامزد‌ها حائز اکثریت آرا نشدند. در دور دوم رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور فعلی و کمال قلیچدار اوغلو نامزد اپوزیسیون از حزب جمهوری‌خواه خلق باید در ۷ خرداد (۲۸ می) با هم رقابت کنند، تا رئیس‌جمهور ترکیه برای یک دوره پنج‌ساله تعیین شود. قبل از هر چیز باید پذیرفت که انتخابات ترکیه در دور اول بسیار خوب و قابل‌تحسین برگزار شد. اگرچه مقامات اروپایی که از طرف سازمان امنیت و همکاری اروپا بر این انتخابات نظارت داشتند از امتیازات ناعادلانه اردوغان، عدم رعایت بی‌طرفی رسانه‌های دولتی و عدم شفافیت‌های خاص در روند شمارش آرا و.. انتقاد کردند؛ ولی آنچه در دور اول انتخابات در یک رقابت نزدیک و با مشارکت تاریخی بیش از ۸۸ درصدی مردم این کشور انجام شد قابل درس‌گرفتن بود. اگر تا پایان انتخابات دور دوم فضا همین‌گونه ادامه پیدا کند، فارغ از اینکه چه کسی پیروز انتخابات شود، می‌تواند به‌عنوان یک‌لحظه باشکوه در تاریخ این کشور ثبت شود.
باتوجه‌به دو دهه حکومت‌داری اردوغان یک شناخت نسبی همگانی از او و سیاست‌های احتمالی که در پیش خواهد گرفت وجود دارد. هم اکنون سؤال این است درصورتی‌که قلیچدار اوغلو پیروز این نبرد سخت شود، وضعیت چکونه خواهد بود؟ پیروزی قلیچداراوغلو و اپوزیسیون پیامد‌های مهمی برای سیاست داخلی و خارجی ترکیه خواهد داشت. اتحاد ملت یک نقشه راه برای مقابله با بسیاری از مسائل کلیدی پیش روی کشور آماده کرده است، اما واقعیت این است یک چشم انداز روشن، پایدار و بلندمدت برای سیاست خارجی ترکیه در صورت پیروزی ارائه نداده‌اند. خود قلیچدار اوغلو تاکنون در مورد تعامل ترکیه با منطقه و جهان موضع‌گیری‌هایی کرده است که می‌توان تا حدودی نوع نگاه دولت احتمالی او را به سیاست خارجی درک کرد.
اگر قلیچدار اوغلو در دور دوم برنده انتخابات شود، بر اساس سیستم «ریاست اجرایی» که از اردوغان به ارث خواهد برد، او را تصمیم‌گیرنده مسلط در سیاست خارجی خواهد کرد. بااین‌حال باتوجه‌به وعده‌های او پیش‌بینی می‌شود تمرکز او هم به دلیل منافع ملی و هم ترجیحات شخصی بیشتر روی مسائل داخلی، به‌ویژه اقتصاد و مسائل مربوط به دموکراسی و آزادی‌های شخصی باشد. او برخلاف اردوغان که نگاه تقابلی در سیاست داخلی دارد، تأکید کرده که «روحیه با هم بودن» را در ترکیه تقویت خواهد کرد. در مورد سیاست خارجی هم گفته است که باید دقیقاً بر اساس محاسبه‌ای روشن و شفاف از منافع ملی دنبال شود، این به معنی این است که قصد دارد، از رویکرد‌های ایدئولوژیک در سیاست خارجی کشورش که در زمان اردوغان حاکم شده است فاصله بگیرد.
رابطه با غرب
پیروزی قلیچدار اوغلو احتمالاً با استقبال گرم غرب مواجه خواهد شد؛ زیرا غرب مدت‌هاست که اردوغان را یک دردسر تلقی می‌کند. تمایلات لحظه‌ای و غیرقابل‌پیش‌بینی اردوغان که به‌عنوان یک عضو ناتو گاهی رویکردی تقابلی با غرب پیدا می‌کند و در سیاست داخلی نیز هر روز بیشتر به سمت اقتدارگرایی حرکت می‌کند، باعث شده غرب قلیچدار اوغلو را به او ترجیح دهد. انتظار می‌رود چندین موضوع کلیدی شامل به‌روزرسانی اتحادیه گمرکی بین ترکیه و اتحادیه اروپا که از سال ۱۹۹۵ برقرار است. ایجاد سفر بدون ویزا برای شهروندان ترکیه به اتحادیه اروپا؛ و حمایت از پناهندگان سوری در ترکیه به روابط آینده آنکارا و بروکسل شکل بدهند. این سه موضوع بخشی از سند سیاست‌های مشترک اتحاد ملت است و قلیچداراوغلو قصد خود را برای عادی‌سازی روابط با اتحادیه اروپا اعلام کرده است. قلیچدار اوغلو گفته شرایط را به‌گونه‌ای ارتقا خواهد داد که معیار‌های لازم برای عضویت در اتحادیه اروپا به دست آید. او همچنین در عرض سه ماه شرایطی فراهم خواهد کرد شهروندان ترکیه‌ای بدون ویزا به اروپا سفر کنند.
یکی از مسائلی که برای غرب مهم است این است که نزدیکان قلیچدار اوغلو گفته‌اند در صورت پیروزی آن‌ها ترکیه گفتگو‌های «نتیجه محور» را با آتن برای مناقشه‌های ارضی را از سر خواهند گرفت. آن‌ها در مورد قبرس هم گفته‌اند مذاکرات مستمر با میانجیگری سازمان ملل را با جمهوری قبرس در جنوب آغاز خواهند کرد. شورای اروپا دستور کار مثبتی را برای بهبود روابط با ترکیه از جمله نوسازی اتحادیه گمرکی در سال ۲۰۲۰ تصویب کرد، اما این امر منوط به حفظ روابط حسن هم‌جواری ترکیه با یونان و قبرس بود که به نظر می‌رسد قلیچدار اوغلو مایل است در این مسیر حرکت کند. همچنین قلیچداراوغلو قول داده است که این کشور بار دیگر به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا احترام بگذارد. در مجموع، صرفاً تغییر دولت به بهبود روابط بسیار پرتنش ترکیه با اتحادیه اروپا و ایالات متحده کمک زیادی خواهد کرد. این تمام موضوعاتی است که می‌توانند بر بهبود روابط آمریکا و ترکیه هم تأثیر بگذارد؛ مخصوصاً اینکه قلیچدار اوغلو به‌صراحت گفته است روابط با آمریکا را احیا خواهد کرد.
اسرائیل، مصر و کشورهای عربی خلیج‌فارس
قلیچداراوغلو یک سال پیش‌گفته بود که اسرائیل و عربستان سعودی را در قبال اقداماتی که در سال‌های اخیر علیه ترکیه انجام داده‌اند پاسخگو خواهد دانست و درعین‌حال تأکید کرده است، آنکارا سیاست خارجی تندروانه در خاورمیانه را اجرا نخواهد کرد و سعی خواهد کرد هم با اسرائیل و هم با فلسطین گفتگو کند. در مورد کشورهای عربی خلیج‌فارس هم مشاوران قلیچدار اوغلو گفته‌اند که ترکیه در عین حفظ روابط با این کشور، ولی در روابطش بازنگری خواهد کرد این می‌تواند اشاره بیشتری به قطر داشته باشد که با کمک نظامی ترکیه توانست استقلال خود را در مقابل چهار کشور عربی حفظ کند. آن‌ها گفته‌اند که ما دوست داریم با همه در منطقه روابط برابر داشته باشیم، ولی برای مثال نسبت به قرارداد‌هایی که دولت اردوغان با امارات و قطر بسته است شبهه دارند. در مورد روابط با مصر و اسرائیل هم گفته‌اند ما برای عادی‌سازی روابط خود با همسایگانی مانند اسرائیل و مصر آماده هستیم تا همه چیز را مذاکره کنیم. ممکن است مجبور شویم در مورد حضور حماس و اخوان‌المسلمین در ترکیه با آن‌ها گفتگو کنیم.
سوریه و لیبی
ائتلاف ملت که آقای قلیچدار اوغلو آن‌ها را نمایندگی می‌کند تعهد خود را به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای خاورمیانه و عدم مداخله در امور داخلی آن‌ها اعلام کرده، این موضوع می‌تواند یک ضربه شدید به سیاست‌های اردوغان در سوریه و لیبی باشد. مواضع حزب جمهوری‌خواه خلق نشان می‌دهد که از ابتدا به‌طورکلی باسیاست تغییر رژیم در سوریه مخالف بوده و از ادامه به‌رسمیت‌شناختن رژیم بشار اسد حمایت می‌کرده است. برای مثال در سال ۲۰۱۹ با اعزام نیرو‌های ترکیه به لیبی مخالفت کرد و همچنین در سال ۲۰۲۱ با تمدید حضور نیرو‌های ترکیه در سوریه مخالفت کرد. او همچنین گفته است در صورت پیروزی در یک‌روند دوساله پناهندگان سوری را به کشورشان باز خواهد گرداند. همچنین بیان می‌کند که دیپلماسی چندجانبه و دوجانبه برای پایان‌دادن به جنگ داخلی سوریه و فرایند بازسازی این کشور را با کمک‌های مالی بین‌المللی برنامه‌ریزی خواهد کرد؛ زیرا هدف در نهایت پایان‌دادن به جنگ داخلی و بهبود شرایط است. البته باید اذعان داشت اگرچه قلیچدار اوغلو تمایل چندانی به سیاست اردوغان در سوریه و لیبی ندارد؛ ولی رهاکردن این سیاست به یکباره برای او آسان نخواهد بود.
ایران و عراق
قلیچدار اوغلو در ضیافت افطاری که در ماه رمضان در حضور سفرای کشورهای اسلامی تشکیل داده بود؛ ادعا کرده بود که سازمان صلح و همکاری را ایجاد خواهد کرد تا کشورهای منطقه مانند ترکیه، ایران، عراق و سوریه مشکلات خود را در چهارچوب چنین سازمانی با گفتگو حل کنند. البته سخنان ضد مهاجر قلیچداراوغلو و وعده منع فروش املاک و مستغلات به خارجی‌ها در هفته گذشته کنجکاوی جامعه ایرانی و عراقی را برانگیخته است. ایرانی‌ها به‌عنوان یکی از سه گروه اصلی خریداران خارجی خانه و ملک در هستند به همین دلیل واکنش‌های زیادی را محافل ایران به دنبال داشته است. رویکرد قلیچدار اوغلو به ایران تعامل‌گرایانه، ولی بدون همراهی ایدئولوژیک است. اگرچه فضای رقابتی در روابط دو کشور حفظ خواهد شد. تعهد اتحاد ملت به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای منطقه می‌تواند زمینه را برای خرج نیرو‌های این کشور از عراق هم فراهم کند.
روسیه و قفقاز
کمال قلیچداراوغلو قبلاً اعلام کرده بود که در صورت پیروزی در انتخابات به تحریم‌ها علیه روسیه نخواهد پیوست. او روسیه را همسایه قدرتمندی می‌داند که نباید با آن وارد تنش شد؛ این تا حدودی ادامه همان سیاست اردوغان است. اما درعین‌حال او اخیراً در گفتگو با بی‌بی‌سی آشکارا اعلام کرده بود که روابط با غرب را بر روابط با روسیه اولویت خواهد داد. همچنین او تعهد خودش را به حمایت از ناتو اعلام کرده و گفته ناتو نقش حیاتی در امنیت ملی ترکیه دارد. از شمت دیگر در صورت پیروزی احتمالاً سنگ‌اندازی که اردوغان علیه عضویت سوئد در ناتو داشت از ین خواهد رفت. او همچنین مذاکرات برای تحویل‌گرفتن اف-۳۵ را دنبال خواهد کرد. این موضوعی است که باعث شده غرب از پیروزی احتمالی او استقبال کند. باید پذیرفت که دولت قیلیچداراوغلو باتوجه‌به عضویت در ناتو و روابط گسترده اقتصادی با روسیه که برای ترکیه بسیار حیاتی است راهی جز حفظ تعادل پیچیده بین عضویت در ناتو و تعامل با روسیه نخواهد داشت. او در مورد روسیه خواستار گفتگوی متوازن و سازنده است؛ ولی این به معنی اتحاد و یا حتی مشارکت با روسیه نخواهد بود. کمپین او روسیه را متهم کرد در انتخابات ترکیه دخالت می‌کند همان‌طور که اردوغان آمریکا به همین کار متهم کرد. اگرچه در مورد بحران اوکراین اظهارنظر چندانی مطرح نشده است؛ ولی انتظار می‌رود دولت قلیچدار اوغلو همراهی بیشتری با غرب نشان دهد و توانایی مسکو برای استفاده از ترکیه در دورزدن تحریم‌ها را محدود کند.
در حوزه قفقاز هم او به‌نوعی با چشم‌پوشی از کریدور زنگزور گفته است، در صورت پیروزی احیای جاده ابریشم را از طریق ایران به آسیای میانه پیگیری خواهد کرد. اگرچه این اقدام را در راستای متحدشدن جهان ترک می‌داند؛ ولی ابراز این ایده، چون منجر به‌دور زدن جمهوری باکو می‌شود خشم علی‌اف را برانگیخته است. علی‌اف که وابستگی عمیقی به اردوغان دارد در کمپین او شرکت کرد و در صورت پیروزی قلیچدار اوغلو احتمالاً باید در بعضی رفتار‌های خود در قبال همسایگان تجدیدنظر کند. پیروزی قلیچدار امید به حل عقلانی مسائل قفقاز را بیشتر از پیروزی اردوغان افزایش خواهد داد.
در پایان باید گفت قلیچدار اوغلو هم یک شخصیت سیاسی است که دارای نقاط قوت و ضعف فراوانی است و در صورت پیروزی او نباید انتظار داشت سیاست خارجی ترکیه به‌طورکلی عوض شود. ولی درهرصورت پیروزی او اثرات مهمی بر ترکیه و منطقه خواهد داشت. طبیعتاً عده‌ای از پیروزی او خوشحال و عده‌ای ناخرسند خواهند بود؛ اما در مجموع رویکرد‌های اعلامی او نشان می‌دهد اگر در انتخابات پیروز شود بیشتر به نفع دمکراسی و ثبات منطقه‌ای خواهد بود؛ زیرا در پی احترام به آزادی و حقوق شهروندی و پذیرش تکثر در داخل است و در سطح منطقه‌ای بدون یک نگاه ایدئولوژیک در پی دوری از تنش و ارتقا جایگاه اقتصادی ترکیه است. پیروزی او برای ایران اگرچه ممکن است از لحاظ ایدئولوژیک باعث نزدیکی ترکیه به غرب شود و مواضع آنکارا در قبال ایران تا حدودی تغییر کند؛ ولی رویکرد او به بحران‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد که می‌تواند فرصت‌هایی برای حل بحران‌های قفقاز و سوریه فراهم خواهد کرد.
سرویس بین الملل «انتخاب»: سید حمزه صالحی: دور اول انتخابات ترکیه در ۲۴ اردیبهشت (۱۴ می) برگزار شد و هیچ‌کدام از نامزد‌ها حائز اکثریت آرا نشدند. در دور دوم رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور فعلی و کمال قلیچدار اوغلو نامزد اپوزیسیون از حزب جمهوری‌خواه خلق باید در ۷ خرداد (۲۸ می) با هم رقابت کنند، تا رئیس‌جمهور ترکیه برای یک دوره پنج‌ساله تعیین شود. قبل از هر چیز باید پذیرفت که انتخابات ترکیه در دور اول بسیار خوب و قابل‌تحسین برگزار شد. اگرچه مقامات اروپایی که از طرف سازمان امنیت و همکاری اروپا بر این انتخابات نظارت داشتند از امتیازات ناعادلانه اردوغان، عدم رعایت بی‌طرفی رسانه‌های دولتی و عدم شفافیت‌های خاص در روند شمارش آرا و.. انتقاد کردند؛ ولی آنچه در دور اول انتخابات در یک رقابت نزدیک و با مشارکت تاریخی بیش از ۸۸ درصدی مردم این کشور انجام شد قابل درس‌گرفتن بود. اگر تا پایان انتخابات دور دوم فضا همین‌گونه ادامه پیدا کند، فارغ از اینکه چه کسی پیروز انتخابات شود، می‌تواند به‌عنوان یک‌لحظه باشکوه در تاریخ این کشور ثبت شود.
باتوجه‌به دو دهه حکومت‌داری اردوغان یک شناخت نسبی همگانی از او و سیاست‌های احتمالی که در پیش خواهد گرفت وجود دارد. هم اکنون سؤال این است درصورتی‌که قلیچدار اوغلو پیروز این نبرد سخت شود، وضعیت چکونه خواهد بود؟ پیروزی قلیچداراوغلو و اپوزیسیون پیامد‌های مهمی برای سیاست داخلی و خارجی ترکیه خواهد داشت. اتحاد ملت یک نقشه راه برای مقابله با بسیاری از مسائل کلیدی پیش روی کشور آماده کرده است، اما واقعیت این است یک چشم انداز روشن، پایدار و بلندمدت برای سیاست خارجی ترکیه در صورت پیروزی ارائه نداده‌اند. خود قلیچدار اوغلو تاکنون در مورد تعامل ترکیه با منطقه و جهان موضع‌گیری‌هایی کرده است که می‌توان تا حدودی نوع نگاه دولت احتمالی او را به سیاست خارجی درک کرد.
اگر قلیچدار اوغلو در دور دوم برنده انتخابات شود، بر اساس سیستم «ریاست اجرایی» که از اردوغان به ارث خواهد برد، او را تصمیم‌گیرنده مسلط در سیاست خارجی خواهد کرد. بااین‌حال باتوجه‌به وعده‌های او پیش‌بینی می‌شود تمرکز او هم به دلیل منافع ملی و هم ترجیحات شخصی بیشتر روی مسائل داخلی، به‌ویژه اقتصاد و مسائل مربوط به دموکراسی و آزادی‌های شخصی باشد. او برخلاف اردوغان که نگاه تقابلی در سیاست داخلی دارد، تأکید کرده که «روحیه با هم بودن» را در ترکیه تقویت خواهد کرد. در مورد سیاست خارجی هم گفته است که باید دقیقاً بر اساس محاسبه‌ای روشن و شفاف از منافع ملی دنبال شود، این به معنی این است که قصد دارد، از رویکرد‌های ایدئولوژیک در سیاست خارجی کشورش که در زمان اردوغان حاکم شده است فاصله بگیرد.
رابطه با غرب
پیروزی قلیچدار اوغلو احتمالاً با استقبال گرم غرب مواجه خواهد شد؛ زیرا غرب مدت‌هاست که اردوغان را یک دردسر تلقی می‌کند. تمایلات لحظه‌ای و غیرقابل‌پیش‌بینی اردوغان که به‌عنوان یک عضو ناتو گاهی رویکردی تقابلی با غرب پیدا می‌کند و در سیاست داخلی نیز هر روز بیشتر به سمت اقتدارگرایی حرکت می‌کند، باعث شده غرب قلیچدار اوغلو را به او ترجیح دهد. انتظار می‌رود چندین موضوع کلیدی شامل به‌روزرسانی اتحادیه گمرکی بین ترکیه و اتحادیه اروپا که از سال ۱۹۹۵ برقرار است. ایجاد سفر بدون ویزا برای شهروندان ترکیه به اتحادیه اروپا؛ و حمایت از پناهندگان سوری در ترکیه به روابط آینده آنکارا و بروکسل شکل بدهند. این سه موضوع بخشی از سند سیاست‌های مشترک اتحاد ملت است و قلیچداراوغلو قصد خود را برای عادی‌سازی روابط با اتحادیه اروپا اعلام کرده است. قلیچدار اوغلو گفته شرایط را به‌گونه‌ای ارتقا خواهد داد که معیار‌های لازم برای عضویت در اتحادیه اروپا به دست آید. او همچنین در عرض سه ماه شرایطی فراهم خواهد کرد شهروندان ترکیه‌ای بدون ویزا به اروپا سفر کنند.
یکی از مسائلی که برای غرب مهم است این است که نزدیکان قلیچدار اوغلو گفته‌اند در صورت پیروزی آن‌ها ترکیه گفتگو‌های «نتیجه محور» را با آتن برای مناقشه‌های ارضی را از سر خواهند گرفت. آن‌ها در مورد قبرس هم گفته‌اند مذاکرات مستمر با میانجیگری سازمان ملل را با جمهوری قبرس در جنوب آغاز خواهند کرد. شورای اروپا دستور کار مثبتی را برای بهبود روابط با ترکیه از جمله نوسازی اتحادیه گمرکی در سال ۲۰۲۰ تصویب کرد، اما این امر منوط به حفظ روابط حسن هم‌جواری ترکیه با یونان و قبرس بود که به نظر می‌رسد قلیچدار اوغلو مایل است در این مسیر حرکت کند. همچنین قلیچداراوغلو قول داده است که این کشور بار دیگر به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا احترام بگذارد. در مجموع، صرفاً تغییر دولت به بهبود روابط بسیار پرتنش ترکیه با اتحادیه اروپا و ایالات متحده کمک زیادی خواهد کرد. این تمام موضوعاتی است که می‌توانند بر بهبود روابط آمریکا و ترکیه هم تأثیر بگذارد؛ مخصوصاً اینکه قلیچدار اوغلو به‌صراحت گفته است روابط با آمریکا را احیا خواهد کرد.
اسرائیل، مصر و کشورهای عربی خلیج‌فارس
قلیچداراوغلو یک سال پیش‌گفته بود که اسرائیل و عربستان سعودی را در قبال اقداماتی که در سال‌های اخیر علیه ترکیه انجام داده‌اند پاسخگو خواهد دانست و درعین‌حال تأکید کرده است، آنکارا سیاست خارجی تندروانه در خاورمیانه را اجرا نخواهد کرد و سعی خواهد کرد هم با اسرائیل و هم با فلسطین گفتگو کند. در مورد کشورهای عربی خلیج‌فارس هم مشاوران قلیچدار اوغلو گفته‌اند که ترکیه در عین حفظ روابط با این کشور، ولی در روابطش بازنگری خواهد کرد این می‌تواند اشاره بیشتری به قطر داشته باشد که با کمک نظامی ترکیه توانست استقلال خود را در مقابل چهار کشور عربی حفظ کند. آن‌ها گفته‌اند که ما دوست داریم با همه در منطقه روابط برابر داشته باشیم، ولی برای مثال نسبت به قرارداد‌هایی که دولت اردوغان با امارات و قطر بسته است شبهه دارند. در مورد روابط با مصر و اسرائیل هم گفته‌اند ما برای عادی‌سازی روابط خود با همسایگانی مانند اسرائیل و مصر آماده هستیم تا همه چیز را مذاکره کنیم. ممکن است مجبور شویم در مورد حضور حماس و اخوان‌المسلمین در ترکیه با آن‌ها گفتگو کنیم.
سوریه و لیبی
ائتلاف ملت که آقای قلیچدار اوغلو آن‌ها را نمایندگی می‌کند تعهد خود را به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای خاورمیانه و عدم مداخله در امور داخلی آن‌ها اعلام کرده، این موضوع می‌تواند یک ضربه شدید به سیاست‌های اردوغان در سوریه و لیبی باشد. مواضع حزب جمهوری‌خواه خلق نشان می‌دهد که از ابتدا به‌طورکلی باسیاست تغییر رژیم در سوریه مخالف بوده و از ادامه به‌رسمیت‌شناختن رژیم بشار اسد حمایت می‌کرده است. برای مثال در سال ۲۰۱۹ با اعزام نیرو‌های ترکیه به لیبی مخالفت کرد و همچنین در سال ۲۰۲۱ با تمدید حضور نیرو‌های ترکیه در سوریه مخالفت کرد. او همچنین گفته است در صورت پیروزی در یک‌روند دوساله پناهندگان سوری را به کشورشان باز خواهد گرداند. همچنین بیان می‌کند که دیپلماسی چندجانبه و دوجانبه برای پایان‌دادن به جنگ داخلی سوریه و فرایند بازسازی این کشور را با کمک‌های مالی بین‌المللی برنامه‌ریزی خواهد کرد؛ زیرا هدف در نهایت پایان‌دادن به جنگ داخلی و بهبود شرایط است. البته باید اذعان داشت اگرچه قلیچدار اوغلو تمایل چندانی به سیاست اردوغان در سوریه و لیبی ندارد؛ ولی رهاکردن این سیاست به یکباره برای او آسان نخواهد بود.
ایران و عراق
قلیچدار اوغلو در ضیافت افطاری که در ماه رمضان در حضور سفرای کشورهای اسلامی تشکیل داده بود؛ ادعا کرده بود که سازمان صلح و همکاری را ایجاد خواهد کرد تا کشورهای منطقه مانند ترکیه، ایران، عراق و سوریه مشکلات خود را در چهارچوب چنین سازمانی با گفتگو حل کنند. البته سخنان ضد مهاجر قلیچداراوغلو و وعده منع فروش املاک و مستغلات به خارجی‌ها در هفته گذشته کنجکاوی جامعه ایرانی و عراقی را برانگیخته است. ایرانی‌ها به‌عنوان یکی از سه گروه اصلی خریداران خارجی خانه و ملک در هستند به همین دلیل واکنش‌های زیادی را محافل ایران به دنبال داشته است. رویکرد قلیچدار اوغلو به ایران تعامل‌گرایانه، ولی بدون همراهی ایدئولوژیک است. اگرچه فضای رقابتی در روابط دو کشور حفظ خواهد شد. تعهد اتحاد ملت به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای منطقه می‌تواند زمینه را برای خرج نیرو‌های این کشور از عراق هم فراهم کند.
روسیه و قفقاز
کمال قلیچداراوغلو قبلاً اعلام کرده بود که در صورت پیروزی در انتخابات به تحریم‌ها علیه روسیه نخواهد پیوست. او روسیه را همسایه قدرتمندی می‌داند که نباید با آن وارد تنش شد؛ این تا حدودی ادامه همان سیاست اردوغان است. اما درعین‌حال او اخیراً در گفتگو با بی‌بی‌سی آشکارا اعلام کرده بود که روابط با غرب را بر روابط با روسیه اولویت خواهد داد. همچنین او تعهد خودش را به حمایت از ناتو اعلام کرده و گفته ناتو نقش حیاتی در امنیت ملی ترکیه دارد. از شمت دیگر در صورت پیروزی احتمالاً سنگ‌اندازی که اردوغان علیه عضویت سوئد در ناتو داشت از ین خواهد رفت. او همچنین مذاکرات برای تحویل‌گرفتن اف-۳۵ را دنبال خواهد کرد. این موضوعی است که باعث شده غرب از پیروزی احتمالی او استقبال کند. باید پذیرفت که دولت قیلیچداراوغلو باتوجه‌به عضویت در ناتو و روابط گسترده اقتصادی با روسیه که برای ترکیه بسیار حیاتی است راهی جز حفظ تعادل پیچیده بین عضویت در ناتو و تعامل با روسیه نخواهد داشت. او در مورد روسیه خواستار گفتگوی متوازن و سازنده است؛ ولی این به معنی اتحاد و یا حتی مشارکت با روسیه نخواهد بود. کمپین او روسیه را متهم کرد در انتخابات ترکیه دخالت می‌کند همان‌طور که اردوغان آمریکا به همین کار متهم کرد. اگرچه در مورد بحران اوکراین اظهارنظر چندانی مطرح نشده است؛ ولی انتظار می‌رود دولت قلیچدار اوغلو همراهی بیشتری با غرب نشان دهد و توانایی مسکو برای استفاده از ترکیه در دورزدن تحریم‌ها را محدود کند.
در حوزه قفقاز هم او به‌نوعی با چشم‌پوشی از کریدور زنگزور گفته است، در صورت پیروزی احیای جاده ابریشم را از طریق ایران به آسیای میانه پیگیری خواهد کرد. اگرچه این اقدام را در راستای متحدشدن جهان ترک می‌داند؛ ولی ابراز این ایده، چون منجر به‌دور زدن جمهوری باکو می‌شود خشم علی‌اف را برانگیخته است. علی‌اف که وابستگی عمیقی به اردوغان دارد در کمپین او شرکت کرد و در صورت پیروزی قلیچدار اوغلو احتمالاً باید در بعضی رفتار‌های خود در قبال همسایگان تجدیدنظر کند. پیروزی قلیچدار امید به حل عقلانی مسائل قفقاز را بیشتر از پیروزی اردوغان افزایش خواهد داد.
در پایان باید گفت قلیچدار اوغلو هم یک شخصیت سیاسی است که دارای نقاط قوت و ضعف فراوانی است و در صورت پیروزی او نباید انتظار داشت سیاست خارجی ترکیه به‌طورکلی عوض شود. ولی درهرصورت پیروزی او اثرات مهمی بر ترکیه و منطقه خواهد داشت. طبیعتاً عده‌ای از پیروزی او خوشحال و عده‌ای ناخرسند خواهند بود؛ اما در مجموع رویکرد‌های اعلامی او نشان می‌دهد اگر در انتخابات پیروز شود بیشتر به نفع دمکراسی و ثبات منطقه‌ای خواهد بود؛ زیرا در پی احترام به آزادی و حقوق شهروندی و پذیرش تکثر در داخل است و در سطح منطقه‌ای بدون یک نگاه ایدئولوژیک در پی دوری از تنش و ارتقا جایگاه اقتصادی ترکیه است. پیروزی او برای ایران اگرچه ممکن است از لحاظ ایدئولوژیک باعث نزدیکی ترکیه به غرب شود و مواضع آنکارا در قبال ایران تا حدودی تغییر کند؛ ولی رویکرد او به بحران‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد که می‌تواند فرصت‌هایی برای حل بحران‌های قفقاز و سوریه فراهم خواهد کرد.
