تفاوت تیر آهن و هاش چیست؟

تیرهای فولادی در شکل و اندازه‌های بی‌شماری که هر کدام کاربردها و مزایای خاصی دارند به کار می‌روند. به طور کلی تیرهای فولادی در دو مقطع مختلف I و H و یا تیرآهن هاش تولید می‌شوند که به ترتیب به تیرهای بال باریک و عریض معروف هستند. این دو در ابعاد مختلف ساخته می‌شوند و قدرت و کاربردهای متفاوتی نیز دارند.

از نظر هندسی، تیر از دو عنصر افقی (بال) و عمودی (فک) تشکیل شده‌است. تیرهای قالب در برابر تنش برشی و بال‌ها در برابر لنگرهای خمشی مقاومت می‌کنند. با توجه به این مقاومت بالا در برابر انواع تنش‌ها، تیرهای I و H  بیشترین کاربرد را در ساخت ساختمان‌های فولادی، پل‌ها و پروژه‌های عمرانی دارند.

تفاوت‌های تیرآهن معمولی و تیرآهن هاش

در یک تعریف ساده، H، هاش یا تیر فولادی HEA/HEB یک نوع پروفیل فولادی است که کاربرد گسترده‌ای در عمران دارد. تیرآهن های هاش یا "H"، تیرهای قاره ای یا HEA/HEB نیز نامیده می‌شوند و در چندین درجه مقاومتی موجود هستند که رایج‌ترین آن‌ها EN 10025 S275 و S355 است. تفاوت اصلی اینجاست که مقاطع H شباهت زیادی به تیرآهن I دارد، اما بال آن پهن‌تر است.

با اینحال مقاطع IPN و IPE باید به طور جداگانه در نظر گرفته شود. همانطور که گفته شد فرق تیرآهن و هاش در درجه اول در پهنای بال تیرآهن است. به این معنی که هاش بال بلند‌تری نسبت به تیر معمولی یا I دارد. به‌علاوه، ضخامت بال مقاطع IPN ثابت نیست.. مقاطع IPE بال‌هایی دارند که ضخامت آن‌ها ثابت بوده و گوشه‌های بال مقاطع IPE تیز است.

تفاوت دیگر در قیمت این دو است. به طور مثال قیمت تیرآهن 16 با معادلش در کلاس هاش همواره اندکی متغیر است. در یک توضیح دقیق‌تر اگر قیمت تیرآهن 18 A ریال باشد، همین مقاومت برای تیرآهن هاش با محاسبه وزن بال‌ اندازه گیری می‌شود.

به عنوان تحلیل آخر، تیرهای H به دلیل شکل مقطع کمی متفاوت، جان مرکزی ضخیم‌تر و بال پهن، می‌توانند بارهای بیشتری را نسبت به تیرهای I تحمل کنند.

مزیت‌های تیرآهن هاش HEB

از آنجایی که HEB نسبت به تیرآهن I وزن بیشتر و بال پهن‌تری نسبت به سایر نمونه‌های IPE دارد و بال‌های آن ضخیم‌تر است، عمر مفید طولانی‌تری هم دارد. علاوه‌براین، می‌توان آن را در اندازه‌های مختلف تولید کرد. صفحاتی از HEB برای طول تا 100 متر استفاده می‌شود، اما تیرآهن نوع I برای کاربردهای تا طول 30 متر استفاده می‌شود. به دلیل مقاومت بالای آن در برابر نیروهای برشی و استحکام بال ها در برابر خمش، ظرفیت خوبی برای برس زدن دارد. روی‌هم‌رفته، این نوع تیرها نسبت به هم نیروهای خمشی و برشی مؤثرتر هستند به این دلیل که نسبت به I عرض بال کمتر از عمق یا ارتفاع تیر دارند؛ اما در خصوص بال‌ها، عرض برابر با ارتفاع تیر است.

همچنین به دلیل بزرگتر بودن سطح مقطع تیرهای باند پهن آن‌ها می‌توان از آن‌ها به عنوان ستون یا تکیه‌گاه عمودی استفاده کرد. هنگامی که جان فولادی تحت فشار قرار می‌گیرد، کشش آن نسبت به سطح مقطع آن کاهش می‌یابد. بنابراین با سطح مقطع بزرگتر از تیر I تنش کمتری را تحمل می‌کند و گزینه ایده‎آلی برای ستون‌ها خواهد بود.

فراتر از این حتی به دلیل مقاومت جان تیر در برابر نیروهای برشی و استحکام بال‌ها در برابر خمش آنی، موارد کاربرد آن از نوع I بسیار بیشتر است. هرچند این نوع تیرها یعنی تیرآهن I هم نسبت به نیروهای خمشی و برشی مشابه مؤثرتر هستند؛ زیرا عرض بال‌ها در تیر نوع I کمتر از عمق یا ارتفاع تیر است اما در نمونه‌های سوراخ‌دار عرض بال برابر با ارتفاع تیر است. همچنین به دلیل سطح مقطع بزرگ‌تر تیرهای پهن‌ می‌توانند به عنوان ستون یا تکیه گاه عمودی به کار بروند.

تفاوت هاش HEB با HEA

در مقایسه با تیر HEA، تیر HEB ظرفیت بار بیشتری دارد و بال تا حدودی سنگین‌تر و عریض‌تر از تیر HEA است. عرض بال برابر با ارتفاع تا 300 میلی متر است. بعلاوه، عرض بال در 300 میلی متر ثابت شده است.

تفاوت تیرآهن HEM  و HEA

تیرآهن HEM بزرگ‌تر و سنگین‌تر از HEA است.

تفاوت HEB  و HEA

نوع متوسط فولاد تیر  H یا تیرآهن هاش در مقایسه با تیرآهن HEA، تیر HEB است و ظرفیت بار بیشتری دارد و بال تا حدودی سنگین‌تر و عریض‌تر از تیر HEA است. 

موارد استفاده تیرآهن معمولی I و هاش

تیرهای I برای ساخت قاب‌ها و ستون‌های نگهدارنده آسانسور، پله برقی، بالابرها، ساختمان‌های فولادی و پل‌ها مناسب هستند. تیرهای H یا هاش، به عنوان ستون‌های باربر برای ساختمان‌های تجاری، برای سکوها، پل ها و غیره استفاده می‌شود. در یک اظهار نظر تخصصی‌تر، تیرهایی که بال طویل‌تری دارند معمولا برای پروژه‌های مسکونی استفاده می‌شوند.

نگاهی به بازار تیرآهن I و تیر آهن H

از آنجایی که تولید تیرآهن I در ایران محدود است، همین موضوع روی ارزش پولی تیرآهن، مثلا قیمت تیرآهن 14 از نوع  Iدر قیاس با نوع H  تاثیر دارد. در کنار ذوب آهن اصفهان، فولاد کرمانشاه، تیراهن فولاد اهواز ، فولاد آرین، ناب تبریز و فولاد یزد از جمله مهم‌ترین تولید‌ کنندگان تیرآهن هستند که روند کاری‌شان تاثیر مستقیمی روی قیمت تیرآهن و IPE دارد.

کلام آخر

در این مطلب سعی شد تا به شکل جامعی به تفاوت‌های انواع تیرآهن و هاش بپردازیم. آیرومات علاوه‌بر ارائه سفارشات با سرتیفیکیت معتبر یکی از اصلی‌ترین مراکز تولید محتوا در حوزه عمران و صنعت است. اگر می‌خواهید سفارش خودتان را فقط با چند کلیک ثبت کنید، سایت ما به نشانی iromart.com این امکان را برای شما فراهم آورده است. درغیر اینصورت، کارشناسان آیرومات منتظر تماس تلفنی شما از طریق شماره تلفن 02145306 هستند.