سرویس تاریخ «انتخاب»: در اوایل شهریور ماه ۱۳۵۷ امام موسی صدر توسط معمر قذافی، رئیس وقت شورای انقلاب لیبی به این کشور دعوت شد. در پی این دعوت هواپیمای حامل ایشان و هیات همراهشان روز جمعه سوم شهریور ۱۳۵۷ برابر با ۲۵ آگوست ۱۹۷۸ در خاک لیبی فرود آمد. شش روز بعد یعنی پنجشنبه ۹ شهریور برابر با ۳۱ آگوست دولت لیبی اعلام کرد «امام موسی صدر» خاک این کشور را به مقصد ایتالیا با پرواز ۸۸۱ هواپیمایی آلیتالیا ترک کردهاند. از این لحظه به بعد دیگر اثری از امام موسی صدر دیده نشد و تا به امروز اطلاعی از سرنوشت ایشان در دست نیست.
در تیرماه ۱۳۵۸ صادق طباطبایی، معاون وقت نخستوزیر و خواهرزاده امام موسی صدر، در گفتوگویی با مجله اطلاعات هفتگی (۲۹ تیر ۵۸، شماره ۱۹۴۶) برای نخستین بار حقایقی را درباره ناپدید شدن امام موسی صدر فاش کرد. مشروح سخنان وی را در ادامه میخوانید:
ما مطمئن هستیم که امام موسی صدر در لیبی هستند و از این کشور خارج نشدهاند و این ادعا را با مدارک و دلایل مستند ثابت خواهیم کرد. اگرچه محدودیت اطلاعات ما اجازه نمیدهد فعلا اقدام موثری بنماییم، اما قرائن استنباطات و مدارکی را که به دست آوردهایم همه حکایت از عدم خروج امام موسی از لیبی دارند و به تحقیقات بیشتر همچنان ادامه خواهیم داد. دولت لیبی به لطایفالحیل سعی میکند ثابت کند امام موسی صدر از لیبی بیرون رفته است، اما حقیقت عکس این است. معمر القذافی به یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین، گفته است که در قبال دریافت ده میلیون دلار اعلام کند امام موسی صدر از لیبی خارج شده، اما یاسر عرفات این پیشنهاد قذافی را قبول نکرده است. یاسر عرفات در ملاقاتی که با من داشت پرده از ماجرای این پیشنهاد سرهنگ قذافی برداشت. ما بر اساس تحقیقاتی که انجام دادهایم، رد پاهایی پیدا کردهایم و افرادی را که در این ماجرا دخیل بودهاند شناسایی کردهایم. مرکز این توطئه ننگین نیز لبنان بوده است.
در این ماجرا ردپای آمریکا و عوامل آن به خوبی دیده میشود.
سرهنگ قذافی چندی پیش در محفلی اظهار داشته بود که باید جنوب لبنان را به فلسطینیها داد. عوامل امپریالیست و صهیونیسم طرح توطئهای را از مدتها قبل پایهریزی کرده بودند تا بر مبنای آن برای اسکان دادن ملت فلسطینی جنوب لبنان را که مسکن و ماوای بیش از یک میلیون شیعه است در اختیار فلسطینیها قرار دهند، گویا گروههای چپی فلسطینی نیز با این طرح موافقت کردهاند. یعنی بلایی که اسرائیل به سر فلسطینیها آورد و با غصب میهن آنها ایشان را آواره نمود بر سر شیعیان بیاورند و با راندن آنها از خانه و موطن خود آوارهشان نموده و فلسطینیها را در جنوب لبنان اسکان دهند. امام موسی صدر شدیدا با این طرح ضدانسانی مبارزه نمودند و، چون طراحان این نقشه امام موسی صدر را که رهبری شیعیان لبنان را به عهده دارند سر راه خود میدیدند توطئه ربودن ایشان را به مرحله اجرا گذاشتند. قرائن و شواهد موجود حکایت از آن دارد که عوامل طراح این نقشه از سرهنگ قذافی برای انجام این توطئه یاری خواستهاند، حتی اطلاع داریم که سرهنگ قذافی چندی قبل در جایی از گروههای چپ فلسطینی گلایه کرده و گفته است آنها از من درخواستی داشتند و حال که خواستهشان را انجام دادهاند مرا تنها گذاشتهاند. منظور قذافی این بوده است که رهبران فلسطینی حاضر شدهاند خروج امام موسی صدر از لیبی را تایید نمایند! یاسفر عرفات با اجرای این نقشه موافقت نداشته است، زیرا فلسطینیها در لبنان بقایشان به بقای شیعه پیوسته است. در ضمن در صورت ایجاد یک مسکن فلسطینی در جنبو لبنان از نقطه نظر استراتژیکی این منطقه در محاصره اسرائیل قرار میگیرد و دیگر فرصتی برای عملیات علیه اسرائیل نخواهد بود.
امید ما این است که ایشان زنده باشند. در مورد زنده بودن ایشان استنباطات متناقض است، اما منطق سیاسی حکم میکند که ایشان زنده نباشند لکن از سوی دیگر قرائنی نیز وجود دارد که دال بر زنده بودن ایشان است. دشمنان امام موسی صدر در لبنان «چپ افراطی...» بودند.
در این نکته که آمریکا میتواند در این توطئه نقشی داشته باشد کوچکترین شکی نیست، ضمنا تقارن مفقود شدن امام موسی صدر با انقلاب ایران که مصادف با ایجاد تضییعاتی برای رهبر انقلاب اسلامی ایران [بود]نشان میدهد که این یک توطئهچینی بینالمللی بوده است به این دلیل که امام موسی صدر میتوانست بازوی انقلاب اسلامی ایران از جهان عرب باشد.
دولت ایران تاکنون اقداماتی انجام داده است و نیز در صدد انجام اقدامات دیگری هستیم. عمده مشکلات داخلی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران دولت موقت با آن مواجه بود اجازه پیگیری به مسئله امام موسی صدر را در سطحی که لازم و بایسته است نداد. البته یک سلسله اقدامات دیگری نیز دولت انجام داده است که تاکنون فاش نشده و ما در نظر داریم به زودی سرهنگ معمر القذافی را به محاکمه بکشانیم. ما در صدد تشکیل کنگرهای هستیم و در آن کنگره مدارک و مستندات خود را ارائه خواهیم کرد و آن را به معرض افکار عمومی جهان قرار میدهیم تا جهان قضاوت کند آیا ما محق هستیم یا سرهنگ قذافی.
در نهایت آرزو میکنم ایشان زنده باشد. آنچه مرا به امام موسی صدر پیوند میدهد نسبت فامیلیام نیست بلکه اعتقادات امام موسی صدر علت دلبستگی من به اوست. امام موسی صدر یکی از شخصیتهای بزرگ جهان اسلام و تشیع است و فقدان وی ضایعه بزرگی برای بیش از یک میلیون شیعه لبنانی است که نگران سرنوشت رهبر خود هستند.