حذف روز جهاني ايدز از تقويم رسمي كشور با تایید احمدی نژاد

با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي و با تاييد رييس‌جمهوري، «روز جهاني ايدز» از متن تقويم رسمي كشور حذف شد. بنا بر مفاد «آيين‌نامه نحوه نامگذاري روزها و مناسبت‌هاي خاص» كه در جلسه 648 شوراي عالي انقلاب فرهنگي و در تاريخ 24 شهريورماه سال 88 با امضاي محمود احمدي‌نژاد، رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي ابلاغ و اجرايي شده، از اين پس، مناسبت‌هايي در متن تقويم درج مي‌شود كه كل جمعيت كشور را تحت تاثير قرار داده و در راستاي تبليغ و ترويج فرهنگ ملي اسلامي باشد و مناسبت‌هايي كه با اين آيين‌نامه همخواني نداشته باشند، به ضميمه تقويم منتقل مي‌شوند. در اصلاحيه آيين‌نامه نحوه نامگذاري روزها و مناسبت‌هاي خاص آمده است: «هدف از نامگذاري روزها و مناسبت‌هاي خاص، تقويت مولفه‌هاي هويت ملي ايرانيان و بزرگداشت شخصيت‌ها، ارزش‌ها و تحكيم پيوندهاي ديني، فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و علمي در جامعه است.»

بنا بر تاكيد ماده 3 اين آيين‌نامه، روزها و مناسبت‌هاي مندرج در متن تقويم بايد «براي قشرهاي مختلف ملت مهم و تاثيرگذار بوده و از ديدگاه همه ملت ارزشمند و معتبر باشد. همه مناطق كشور، آن مناسبت را مرتبط با خود بدانند و اهميت آن منحصر به يك منطقه جغرافيايي خاص نباشد؛ تقويت‌كننده حداقل يكي از «مولفه‌هاي هويت ملي ايرانيان» باشد.»

ماده 4 آيين‌نامه هم اشاره مي‌كند كه «روزها و مناسبت‌هايي كه داراي ويژگي‌هاي فوق نباشند، در ضميمه تقويم آورده مي‌شود».

حذف روز جهاني ايدز از متن تقويم رسمي كشور در حالي صورت گرفته كه بنا بر اعلام وزارت بهداشت، هم‌اكنون بيش از 23 هزار نفر مبتلا به ايدز در ايران شناسايي شده‌اند اما حدود پنج برابر اين تعداد، ناشناخته باقي مانده‌اند و در حالي كه وزارت بهداشت طي روزهاي گذشته نسبت به بازگشت موج دوم ايدز، انتقال بيماري از راه تزريق مشترك مواد مخدر هشدار داده و خطر اين بيماري را براي همه جمعيت كشور جدي دانسته است .از سوي ديگر عمر درج اين مناسبت در متن تقويم رسمي ايران، كمتر از پنج سال بوده كه پس از برگزاري جلسه 544 شوراي عالي انقلاب فرهنگي در 20 مردادماه سال 1383، روز جهاني ايدز (10 آذرماه – اول دسامبر) با پيشنهاد وزارت بهداشت، از سال 84 در متن تقويم رسمي كشور درج شده اما در مراجعه به فهرست مناسبت‌هاي رسمي ثبت شده در شوراي فرهنگ عمومي كشور، در صفحه مربوط به تقويم رسمي سال 1388 هجري شمسي، دو جدول مشاهده مي‌شود كه يك جدول مربوط به مناسبت‌هاي مندرج در متن و جدول دوم شامل مناسبت‌هايي است كه از متن تقويم خارج و به ضميمه منتقل شده و درج آنها در ضميمه تقويم «بلامانع» اعلام شده است. انتقال اين مناسبت به ضميمه تقويم در حالي صورت مي‌گيرد كه به گفته رضا يعقوبي، معاون شوراي فرهنگ عمومي كشور، درج مناسبت‌ها در ضمايم تقويم براي ناشران تقويم الزام‌آور نبوده و اختياري است اما بسياري از تقويم‌هاي منتشره در هر سال، فاقد ضميمه هستند. يعقوبي به «اعتماد» مي‌گويد: «شوراي فرهنگ عمومي كشور براي انتقال يا حتي حذف مناسبت، از نهاد متولي نظرخواهي نمي‌كند زيرا تمام نهادها مايل هستند كه ايام مرتبط با فعاليت آنها در متن تقويم درج شود اما محدوديت صفحات تقويم چنين اجازه‌يي نمي‌دهد و بايد مهم‌ترين مناسبت‌ها را براي درج در متن در نظر گرفت علاوه بر آنكه آيين‌نامه جديد هم شرايطي براي درج مناسبت‌ها در متن تقويم‌ها قائل شده و تاكيد بر اولويت درج مناسبت‌هاي ملي اسلامي در متن تقويم متمركز است كه چنانچه ساير مناسبت‌ها مغايرتي با تاكيدات اين آيين‌نامه داشته باشد، به ضميمه منتقل مي‌شود. روز جهاني ايدز هم احتمالا مشمول اين شرايط بوده زيرا در كل كشور حداكثر 20 هزار بيمار مبتلا به ايدز داريم كه شامل تاكيد آيين‌نامه مبني بر شمول كشوري نمي‌شود.»

به گفته يعقوبي درج مناسبت‌ها در متن يا ضميمه تقويم، مجوزي براي تبليغ و برگزاري مراسم مرتبط با روز نامگذاري شده و مندرج در تقويم است و چنانچه مناسبتي در تقويم درج نشود، نهاد متولي، اجازه تبليغ براي آن روز را ندارد.



متوليان فرهنگي كشور با حذف روز جهاني ايدز موافق بودند

در آيين‌نامه شوراي فرهنگ عمومي كه 20 خردادماه سال 76 به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيده، تشكيل اين نهاد زير نظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي مجاز بوده و يكي از وظايف دبيرخانه شوراي فرهنگ عمومي، «بررسي مناسبت‌هاي خاص و جديد جهت درج در تقويم رسمي جمهوري اسلامي ايران» است. بنا بر آخرين تغييرات اعلام‌شده در سال 88، اعضاي شوراي عالي فرهنگ عمومي كشور متشكل از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان رييس شورا و نمايندگاني از سازمان تبليغات اسلامي، صدا و سيما، كميسيون فرهنگي مجلس، وزارت آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان، شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، مركز رسيدگي به امور مساجد، نهاد نمايندگي ولي‌فقيه در دانشگاه‌ها، وزارت كشور، وزارت اطلاعات، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، دانشگاه آزاد اسلامي، جهاد دانشگاهي، ستاد عالي نظارت بر كانون‌هاي فرهنگي هنري مساجد، حوزه علميه قم، شوراي عالي حوزه‌هاي علميه، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، شهرداري، شهرداري تهران، شوراي سياستگذاري ائمه جمعه، سازمان بسيج مستضعفين، سه شخصيت فرهنگي، دبير شوراي فرهنگ عمومي كشور، شوراي عالي استان‌ها، شوراي عالي انقلاب فرهنگي، نيروي انتظامي و بنياد شهيد و امور ايثارگران است. در حالي كه در ميان تركيب اعضاي شوراي فرهنگ عمومي كشور، جاي نمايندگان سياستگذار براي سلامت و بهداشت جامعه خالي است، ماده 5 آيين‌نامه «نحوه نامگذاري روزها و مناسبت‌هاي خاص» مصوب سال 88 تاكيد مي‌كند: «پيشنهاد نامگذاري، كاهش، افزايش يا هرگونه تغيير و اصلاح روزها و مناسبت‌هاي خاص از سوي اشخاص مختلف (اعم از حقيقي و حقوقي) به شوراي فرهنگ عمومي ارائه مي‌شود و پس از بررسي و تصويب در آن شورا به تاييد شوراي فرهنگ عالي انقلاب فرهنگي رسيده و به عنوان روز و مناسبت خاص، حسب مورد در متن يا ضميمه تقويم درج مي‌شود.»



رييس قوه مجريه با حذف روز جهاني ايدز موافق بود

موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران هر سال تقويم خام را استخراج كرده و در اختيار شوراي فرهنگ عمومي كشور قرار مي‌دهد تا براي مناسبت‌هاي تقويم جانمايي كند. پس از استخراج اين تقويم، دبير خانه شوراي فرهنگ عمومي كشور، مناسبت‌هاي هر سال را در كميسيون نامگذاري روزهاي خاص مطرح كرده و نظر نهايي كميسيون در قالب مصوبه‌يي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارسال مي‌شود تا نظر نهايي شورا براي درج مناسبت‌ها اتخاذ شود. به گفته يعقوبي «براي تقويم سال 89، شوراي فرهنگ عمومي كشور و شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مناسبت‌هاي متني و ضميمه‌يي را بررسي كردند و آن دسته از مناسبت‌هايي كه كار زيادي براي آنها صورت نمي‌گرفت، از متن تقويم حذف و به ضميمه منتقل شد.» بنا بر تاكيد قانون، تمام مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي، با امضاي رييس‌جمهوري رسميت و قابليت اجرا پيدا مي‌كند.



وزارت بهداشت از علت حذف بي‌اطلاع است

وزارت بهداشت متولي سياستگذاري بهداشت، درمان و سلامت كشور است. تمام امور مرتبط با سلامت، بهداشت و درمان 74 ميليون ايراني بايد با استعلام و نظرخواهي اين وزارتخانه صورت بگيرد. نامگذاري روزهاي مرتبط با بهداشت و درمان و سلامت آحاد جامعه هم از مواردي است كه وزارت بهداشت نسبت به آن سهيم و صاحبنظر بوده چنان كه سال 1383 هم براي نامگذاري روز 10 آذرماه و همگام با سازمان جهاني بهداشت كه از سال 1988، اول دسامبر را به عنوان روز جهاني ايدز نامگذاري كرده، پيشنهاد خود را به شوراي فرهنگ عمومي كشور ارائه داده است. اما حذف اين مناسبت از متن تقويم بدون نظرخواهي از اين وزارتخانه صورت گرفته، در عين حال كه مسوولان وزارت بهداشت هم از اين تغيير كه اكنون سومين سال خود را سپري مي‌كند بي‌خبر هستند. دكتر سيدحميد حسيني، مدير روابط عمومي وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «اعتماد» اذعان مي‌دارد كه شخص وزير و معاونان وزارتخانه هم از اين تصميم مشترك شوراي فرهنگ عمومي كشور و شوراي عالي انقلاب فرهنگي بي‌خبر بوده‌اند و مي‌گويد: «موضوع را با واسطه از طريق شما شنيدم و در اولين جلسه شوراي معاونان وزارتخانه با وزير بهداشت، به عنوان يكي از نكات مهم مطرح كردم. خانم وزير و تمام اعضا از جمله آقاي دكتر مصداقي‌نيا، معاون بهداشت وزارتخانه هم از اين موضوع بي‌اطلاع بودند و خبر نداشتند زيرا تا امروز اقتضايي وجود نداشت كه اين موضوع را در تقويم بررسي كنيم. در همان جلسه اين بحث مطرح شد كه چرا و از طرف كدام نهاد چنين حذفي صورت گرفته زيرا نامگذاري روزها به عهده شوراي فرهنگ عمومي است و اعضاي شورا در اين زمينه و بر اساس اساسنامه و شاخص‌هاي مربوط، تصميم‌گيرنده هستند. تاكيد وزارت بهداشت براي نامگذاري روز جهاني ايدز در تقويم هم به علت اهميت مقابله با ايدز و ضرورت فرهنگ‌سازي براي پيشگيري از اين بيماري است علاوه بر آنكه روز جهاني ايدز، يك مناسبت جهاني است و اكثر كشورها از جمله ايران، تعهد داده‌اند كه بستري براي آگاه‌سازي و فرهنگ‌سازي بيشتر ايجاد كنند. ما هم كشور جواني هستيم كه خطر بيماري ما را تهديد مي‌كند زيرا به هر حال راه‌هاي سرايت متفاوت است.»

حسيني مي‌افزايد: «به علت توجه وزير و معاونان نسبت به اين موضوع، مقرر شد معاون بهداشت، مكاتبه‌يي با شوراي فرهنگ عمومي كشور داشته و علت را جويا شود زيرا علت اين حذف هنوز براي ما معلوم نيست و اگر ضرورت تاكيد بر مبارزه با ايدز براي اعضاي شورا هنوز جا نيفتاده، بايد اين ضرورت‌ها را به آنها يادآوري كنيم تا اين مناسبت دوباره در متن تقويم قرار بگيرد.»



مجلس: ايدز در حال رشد خاموش است

رييس كميسيون بهداشت مجلس هم از اين اقدام شوراي عالي انقلاب فرهنگي و شوراي فرهنگ عمومي بي‌اطلاع است. حسينعلي شهرياري در گفت‌وگو با «اعتماد» از حذف روز جهاني ايدز از متن تقويم اظهار بي‌اطلاعي كرده و مي‌گويد: «البته درج مناسبت در تقويم چندان مهم نيست زيرا برنامه‌ريزي براي اين مناسبت و مقابله با بيماري وظيفه ذاتي وزارت بهداشت است كه اقدامات فرهنگي، آموزشي و اطلاع‌رساني خود را پيگيري كند. اما لازم بود متوليان شورا، وزير بهداشت را در جريان اين حذف قرار مي‌دادند و نظر وزارت بهداشت را جويا مي‌شدند زيرا ايدز در كشور ما متاسفانه در حال رشد خاموش است و اين اتفاق جاي نگراني دارد و بايد حساسيت‌ها را افزايش دهيم و جامعه را مطلع كنيم.»



هيچ ديدي نسبت به اهميت اين روز نداشتند

مينو محرز، عضو كميته كشوري ايدز كه از نخستين روزهاي بروز بيماري در ايران، براي مقابله و هشدار و كنترل ايدز فعال بود، با شنيدن خبر حذف اين مناسبت از تقويم رسمي كشور از اقدام اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و شوراي فرهنگ عمومي كشور انتقاد كرده و به «اعتماد» مي‌گويد: «بايد ديد كه ايده آنهايي كه چنين تصميمي گرفتند چيست. به نظر مي‌آيد هيچ ديدي نسبت به اهميت اين روز جهاني و آگاهي از اين موضوع كه تمام كشورها به سازمان ملل تعهد دادند كه اين روز را اعلام كنند نداشتند. صحيح نيست كه مناسبت با اين اهميت را در تقويم نداشته باشيم، آن هم در حالي كه مي‌خواهيم با موج‌هاي اين بيماري مبارزه كنيم. به نظر من، اين اقدام نتيجه اشتباه، بي‌توجهي، فقدان آگاهي و نگرش منفي نسبت به اهميت تبليغ براي روز جهاني ايدز بوده است.»



تبليغ، پيشگيري را تقويت مي‌كند

دكتر بهرام يگانه، معاون سابق وزارت بهداشت كه در دوره مسووليت او، شيوع بيماري در ايران اوج گرفت، امروز مديريت انجمن مقابله با بيماري‌هاي رفتاري را بر عهده دارد و از حذف روز جهاني ايدز از متن تقويم انتقاد كرده و مي‌گويد: «بهتر بود اين مناسبت در متن تقويم باقي بماند زيرا يك يادآوري براي پيشگيري محسوب مي‌شود، آن هم در حالي كه مي‌دانيم پيشگيري بهتر از درمان است. كاربرد تبليغ براي روز جهاني ايدز در متن تقويم، باعث مي‌شود افراد سالم به سلامتي خود توجه بيشتري داشته باشند. ما بايد متوجه اهميت كلمات و نوشته‌ها باشيم. درج روز جهاني ايدز در متن تقويم، منجر به تقواي رفتاري مي‌شود علاوه بر آنكه نهادهاي مسوول هم موظف به تقويت درمان براي بيماران و توسعه پيشگيري براي جامعه سالم مي‌شوند.»