سرویس تاریخ «انتخاب» / فهیمه نظری: روز سه‌شنبه هشتم خرداد ۱۳۵۸ روزنامه آیندگان به نقل از خبرگزاری فرانسه در دوبی گزارش داد که آیت‌الله خلخالی، حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب، که طی سفری سیاسی عازم دوبی شده بود، دو روز پیش از آن، یکشنبه ششم خرداد، در این کشور اظهار داشته که خلیج فارس یک خلیج اسلامی است. بر اساس این گزاش آیت‌الله خلخالی در پایان دیدار با شیخ راشد سعید آل مکتوم، نایب‌رئیس امارات متحده عربی گفته بود:
«ایران تمام نام‌گذاری‌های ساختگی را که امپریالیسم به خلیج نسبت می‌دهد رد می‌کند، زیرا این خلیج در پی موفقیت انقلاب ایران تبدیل به یک «خلیج اسلامی» شده است. رژیم سلطنتی ایران خلیج را به عنوان یک خلیج «پارسی» تلقی می‌کرد، اما اعراب که معتقد بودند این یک خلیج عربی است به این نام‌گذاری اعتراض داشتند. جدا از این کشمکش لغوی، بین ایران و امارات عرب یک دعوای ارضی نیز وجود دارد: تهران با مطرح کردن موضوع حساسیت استراتژیک راه آبی خلیج، سه جزیره کوچک «عرب» ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را در ۱۹۷۱ در پی خروج نیرو‌های انگلیسی از خلیج اشغال کرده بود.»
بیشتر بخوانید
خبرگزاری آسوشیتد پرس نیز گزارش داد: که آیت‌الله خلخالی در ادامه همان روز «یک ساعت با شیخ زاید، امیر عمارات عربی متحد در ابوظبی دیدار کرده و اظهار داشت: از اکنون خلیج فارس، به عنوان «خلیج اسلامی» معروف خواهد بود.»
خبرنگاران روزنامه آیندگان کوشیدند که بتوانند با آقای خلخالی در دوبی تماس بگیرند تا از صحت و سقم این اظهار نظر‌ها آگاه شوند، اما موفق نشدند.
خلیج‌فارس نامی است ایرانی که هیچ قدرتی توانایی دگرگونی‌اش را ندارد
در پی همین ماجرا آیندگانی‌ها با داریوش فروهر، وزیر وقت کار و دبیرکل حزب ملت ایران، تماس گرفتند و نظر او را در این باره جویا شدند. فروهر که فعالیت‌هایش در جهت منافع ملی ایران در جبهه ملی زبان‌زد بود گفت: «من کاری به گفته آقای خلخالی یا دیگران ندارم، عقیده شخص من درباره خلیج‌فارس این است که خلیج‌فارس نامی است تاریخی که هیچ قدرت بشری توانایی دگرگونی آن را ندارد.»
دکتر ابراهیم یزدی، وزیر وقت خارجه هم در این باره به آیندگان (۸ خرداد ۵۸) گفت: «نظر دولت تا وقتی که تغییر نکنیم خلیج‌فارس است.»
اطلاعیه‌هایی در پشتیبانی از نام خلیج‌فارس
در همان روز سه‌شنبه ۸ خرداد که روزنامه آیندگان به نقل از خبرگزاری فرانسه درباره اظهار نظر خلخالی درباره نام خلیج‌فارس نوشت، برخی از احزاب و گروه‌ها از جمله جبهه دموکراتیک ملی و حزب پان‌ایرانیست بلافاصله به این ماجرا واکنش نشان داده و طی اطلاعیه‌هایی از نام خلیج‌فارس پشتیبانی کردند و آن را تغییرناپذیر خواندند.
جبهه دمکراتیک ملی در اطلاعیه خود گفت:
برخی خبرگزاری‌های غربی که ملت ایران به تجربه دریافته است از نفوذ مستقیم مراکز قدرت‌های امپریالیستی و صهیونیستی برکنار نیستند از قول آقای صادق خلخالی که اینک در سفری به کشور‌های جنوبی خلیج‌فارس مشغول گفتگو با رهبران سیاسی منطقه است، نقل کرده‌اند که «ایران تمام نام‌گذاری‌های ساختگی را که امپریالیزم به خلیج نسبت می‌دهد رد می‌کند، زیرا این خلیج در پی موفقیت انقلاب ایران تبدیل به یک خلیج اسلامی شده است.» انتشار چنین خبری صرف نظر از درستی یا نادرستی آن به نحو موزیانه‌ای در جهت مخدوش کردن حقایق و تحریف واقعیت‌های تاریخی است. قرن‌ها پیش از آن‌که امپریالیزم، این مخلوق قهری تکامل نظام سرمایه‌داری، حیات نکبت‌بارش را آغاز کند، ایران و خلیج‌فارس در تاریخ و جغرافیای جهان نام و نشانی روشن داشتند.
پراکندن چنین نادرستی‌هایی جز به این نمی‌تواند تعبیر شود که کسانی قصد ندیده انگاشتن و بی‌اعتنایی به مصالح ایران و ملیت ایرانی را در سر دارند. ملت ایران در طول تاریخ پرماجرا پیوسته به عشق و ایثار میهن‌پرستانه‌اش به این آب و خاک سرافراز بوده است و امروز نیز حقه مهر به همان مهر و به همان نشان است که تاریخ ایران گواهی می‌دهد.
میهن‌پرستان ایرانی، هیچ درنگ و تردیدی را در حراست از حقوق مسلم ملی نمی‌بخشایند و ما انتظار داریم دولت در مقابله و پاسخ‌گویی به هرگونه عمل ضد ایرانی که پراکندن چنین اخباری نمونه‌ای از آن است، کوتاهی نکرده و به مسئولیت‌های ملی خود قاطعانه و آگاهانه عمل نماید. (آیندگان چهارشنبه ۹ خرداد ۱۳۵۸)
حزب پان‌ایرانیست هم در اطلاعیه‌ای تاکید کرد که هرگونه اقدام برای تغییر هویت تاریخی خلیج‌فارس، اقدام علیه حاکمیت ملی ایران خواهد بود. اطلاعیه به این شرح بود:
پاینده ایران
هم میهنان!
در این برهه خطیر از تاریخ، که ملت ایران برای اعاده همه حقوق غارت‌شده خود به پا خاسته است، کسانی دانسته یا ندانسته سخنانی بر زبان می‌رانند که برخی از اساسی‌ترین حقوق سیاسی، تاریخی و ارض ملت ما را، مورد مخاطره قرار می‌دهد. خلیج‌فارس، هویت خود را در درازنای تاریخ به دست آورده است و این چیزی نیست که به خواست کسانی بتوان آن را دگرگون نمود. هویت خلیج‌فارس با موجودیت ملت ایران پیوند گسست‌ناپذیر دارد.
انقلاب ملت ما، آرمان باز پس گرفتن همه حقوق تاریخی ملت ایران را دارد و ما نه تنها از دریا‌ها و جزایر این سرزمین، برابر تصورات موهوم چشم‌پوشی نمی‌کنیم، بلکه خواستار آن هستیم که کلیه حقوق غارت‌شده ملت بزرگ ایران باز پس گرفته شود. هنوز هم از توطئه شوم تجزیه بحرین دل‌های همه ایرانیان آزرده و غمگین است که نشانه‌هایی از توطئه‌های تازه تجزیه به چشم می‌خورد. در چنین شرایطی به توطئه‌گران علیه حقوق سیاسی، تاریخی و ارضی ملت ایران هشدار می‌دهیم که ملت ایران به مانند همه ادوار تاریخی خود با همه توانایی، هر توطئه تجزیه را در هم خواهد شکست.
ما با صراحت و قاطعیت اعلام می‌داریم، خلیج‌فارس همواره خلیج‌فارس خواهد بود و سرزمین‌های ایرانیان در خلیج‌فارس جزء تجزیه‌ناپذیر میهن ماست. هرگونه اقدام برای تغییر هویت تاریخی خلیج‌فارس و نفی حاکمیت ملت ایران نسبت به سرزمین‌های وابسته به ایران، اقدام علیه حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سرزمین ایرانیان میباشند. حزب پان‌ایرانیست، همه زنان و مردان، دختران و پسران میهن‌خواه و ضداستعمار را به مقاومت در برابر چنینی توطئه‌های ضدملی فرا می‌خواند. ایرانیان آگاه‌دل و متعهد برابر توطئه‌های تجزیه، سر تسلیم فرود نخواهند آورد. ما در چنین شرایطی اعلام می‌کنیم: خلیج‌فارس، همیشه خلیج‌فارس خواهد بود. هرگونه توطئه برای نقض حق حاکمیت ملت ایران را محکوم می‌کنیم. هر ایرانی، همواره آماده جانبازی در راه وحدت و سرافرازی ایران می‌باشد. (آیندگان چهارشنبه ۹ خرداد ۱۳۵۸)
هیچ فرد یا مرجعی صلاحیت تغییر نام خلیج‌فارس را ندارد
گروهی از کارمندان وزارت خارجه نیز در بیانیه‌ای هر نوع کوشش برای تغییر نام خایج‌فارس را محکوم کردند. در این بیانیه آمده بود:
اخیرا مشاهده شده که تعدادی افراد غیرمسئول اظهاراتی درباره تغییر نام تاریخی خلیج‌فارس ایراد می‌نمایند و سعی دارند دانسته یا ندانسته برای خوشایند پاره‌ای کشور‌های عربی نام اصیل خلیج‌فارس را دگرگون نمایند و از جمله خبرگزاری‌های خارجی از دوبی به نقل از آقای خلخالی گزارش داده‌اند که به جای نام خلیج‌فارس، خلیج اسلامی به کار برده شود. عموم مورخین جهان و ملت میهن‌دوست ایران آگاه‌اند که بازی با نام تاریخی و اصیل خلیج‌فارس از سال ۱۹۶۰ به بعد بر اثر تحریکات نفاق‌افکنان (استعماری _. صهیونیستی) شروع شد و پاره‌ای از کشور‌های عربی که در کتب درسی خود نیز نام اصیل خلیج‌فارس را به کار می‌بردند اقدام به تغییر نام آن نمودند، ولی با مقاومت ملت ایران تغییر این نام تاریخی در صحنه بین‌المللی عملی نشد و حتی دبیرخانه سازمان ملل متحد از تمام ارکان خود خواست که این منطقه جغرافیایی را فقط به نام اصیل «خلیج‌فارس» بشناسند. تغییر اسامی و واقعیت تاریخی و جغرافیایی حتی چنان‌چه ناشی از سوء‌نیت هم نباشد عملی دور از منطق و بر خلاف اصول جهانی است و با توجه به این‌که در سواحل جنوبی خلیج‌فارس برخی کشور‌های عربی قرار دارند که مجموع جمعیت آنان حتی از نصف جمعیت ایران کمتر است هیچ دلیلی وجود ندارد که برای خوشایند و پیش‌کشی به آنان نام خلیج‌فارس که از قرن‌ها پیش معمول بوده به هر نام دیگر و تحت هر لوای دیگر تغییر یابد. کارمندان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران معتقدند که هیچ فرد یا مرجعی به هیچ وجه و هیچ عنوان صلاحیت تغییر نام‌های تاریخی را ندارد و نمی‌تواند بر خلاف تمام اسناد تاریخی دنیا در مورد چنین تغییر نام‌هایی تصمیم بگیرد و ملت‌های آزاده نیز همواره پشتیبان نام‌های اصیل و تاریخی که طی قرون و اعصار در سینه تاریخ ثبت شده است، میباشند. (آیندگان پنجشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۵۸)
من نگفتم اسم خلیج فارس عوض شود
به دنبال واکنش‌ها به اظهار نظر خلخالی راجع به نام خلیج‌فارس در دوبی، جمعه ۱۱ خرداد ۵۸ که آیت‌الله خلخالی به اتفاق مهدی هادوی (دادستان کل انقلاب) و کریمی (رئیس انتظامات زندان قصر) به منظور رسیدگی به اوضاع جاری خوزستان وارد اهواز شدند، در اجتماع مردم خوزستان از ایشان درباره آن اظهار نظر جنجالی پرسیده شد. خلخالی، اما به طور کل چنین اظهار نظری را تکذیب کرد و گفت:
«جزایر سه‌گانه متعلق به ایران است. ما در این زمینه در رسانه‌های گروهی و در مصاحبه‌های مطبوعاتی امارات متحده عربی هیچ‌گونه گفتگویی نکردیم و در هیچ‌یک از جراید که مطالب ما را به طور مفصل نوشته‌اند از قول ما راجع به این مسئله حرفی درج نکرده‌اند. دشمنان جمهوری اسلامی به هر عنوان که باشد شایعه‌پراکنی می‌کنند در حالی که ما بیداریم و همه توطئه‌ها را خنثی می‌کنیم. در مورد خلیج‌فارس من نگفتم اسم خلیج‌فارس عوض شود، آن‌چه را که من گفتم این بود که خلیج‌فارس قبل از انقلاب اسلامی در ایران، خلیج‌فارس بود و نه خلیج عرب، بلکه خلیج آمریکا بود، زیرا همه منافع آن به جیب کارتر و تراست‌ها و امپریالیزم و صهیونیزم سرازیر می‌شد؛ ولی الان پس از استقرار جمهوری اسلامی در ایران، اسلامی می‌باشد، یعنی متعلق به کشور جمهوری اسلامی ایران است. ما که می‌گوییم ایران کشور اسلامی است و یا فلان کس مسلمان است در صدد نیستیم که اسم واقعی اشخاص و یا کشور را تغییر دهیم. قبل از من هم مسئله را بزرگان عنوان کرده‌اند. باید با تلاش همه‌جانبه توطئه‌هایی که در مورد انقلاب اسلامی می‌شود خنثی نماییم. کارمندان وزارت امور خارجه باید مسئله را دقیقا مطالعه کرده و یا با خودم تماس می‌گرفتند تا حقیقت روشن گردد.» (اطلاعات شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۵۸).
تازه غارت کردین که باید خسارتش از بیت الحال تامین بشه.