سرویس تاریخ «انتخاب»: «کوچه ملی» کوچه تفریح ارزان است، کوچه دو فیلم در یک شب با قیمت 15 ریال است، کوچه ساندویچ سه ریالی است، کوچه تخمه آفتابگردان سیری دو ریال است و خلاصه کوچه همه چیز با ارزان‌ترین قیمت است.
48 سال پیش در چنین روزی [سه‌شنبه 7 دی 1350]، روزنامه کیهان در یکی از صفحات داخلی خود، گزارشی از «کوچه ملی» منتشر کرد. خبرنگار خوش‌ذوق کیهان در این گزارش به آسیب‌شناسی کوچه ملی می‌پردازد و مقایسه‌اش می‌کند با سال‌هایی که تهران هنوز خاکی بود و این کوچه محلی برای تفریح خانواده‌ها، جایی که دیگر در آن 48 سال پیش نشانی از خانواده‌ها نداشت و جوانان و نوجوانان قرقش کرده بودند. در این کوچه معروف همه‌جور تفریحات آن هم خیلی ارزان در دسترس جوانان و نوجوانان قرار داشت. این گزارش را در پی می‌خوانید:
تابلوی شهرداری نام کوچه را «باربد» می‌داند و مردم آن را «کوچه ملی». در سرتاسر لاله‌زار از هرکسی بپرسید «کوچه باربد» آن را نمی‌شناسد و با این اسم غریبه است. اما نام «کوچه ملی» برای هرکس که یک بار هم از لاله‌زار گذشته باشد آشناست.
«باربد» یا «ملی» به هر حال این کوچه که این روزها باعث شکایت خانواده‌ها شده شکل قیفی را دارد که سر گشادش در شکم پرهیاهوی لاله‌زار قرار دارد و سر تنگش در خیابان فردوسی. والدین می‌گویند: «نوجوانی که از یک سر این کوچه وارد شود در معرض خطر افتادن به دام‌های مختلفی است.»
چرا مردم این کوچه را چون مردابی می‌شناسند؟ به گذشته برمی‌گردیم، آن وقتی که هنوز نبض تهران بیرون از دروازه شمیران نمی‌زد و بیش‌تر تهران خاکی بود، لاله‌زار بزرگ‌ترین گردشگاه تهران بود و «کوچه ملی» بهترین سینماهای شهر را داشت و خانواده‌های تهران برای گردش به آن‌جا می‌آمدند.
با گسترش روزافزون تهران چهره‌هایی که به کوچه ملی می‌آمدند رنگ باختند، خانواده‌ها رفتند، جوان‌ها و نوجوان‌ها جایگزین آن‌ها شدند. هر وقتِ روز و مخصوصا ظهرها اگر به این کوچه بروید انبوهی «نوجوان» را خواهید دید که در پشت تابلوی ...، مقابل باجه فروش بلیط سینماها، کنار پیرزنی که تخمه آفتابگردان می‌فروشد، پشت صندلی‌های لهستانی رنگ‌باخته قهوه‌خانه‌ها، در مغازه‌ای که همه چیز را از لبو گرفته تا همبرگر می‌شود در آن پیدا کرد و یا در پیچ و خم پاساژهای قدیمی این کوچه تخمه آفتابگردان می‌شکنند و از آرتیست فیلم‌های «هرکولی» حرف می‌زنند. «کوچه ملی» کوچه تفریح ارزان است، کوچه دو فیلم در یک شب با قیمت 15 ریال است، کوچه ساندویچ سه ریالی است، کوچه تخمه آفتابگردان سیری دو ریال است و خلاصه کوچه همه چیز با ارزان‌ترین قیمت است.
اگر چند بار از کوچه گذر کنید و با دقت به چهره‌ها بنگرید، می‌بینید در میان گذر بی‌امان چهره‌ها که می‌آیند و می‌گذرند، چهره‌هایی دیده می‌شوند که عوض‌نشدنی هستند. این‌ها به «آس»های «کوچه ملی» معروف شده‌اند. کسبه می‌گویند این‌ها ساعات بیکاری را در کنار کوچه طاس می‌ریزند و در ساعات کارشان به دنبال فریب نوجوان‌ها می‌روند و آن‌ها را نیز به پای قمار می‌کشانند. پلیس باید این «آس»ها را که در سرکیسه کردن نوجوان‌ها تخصص کامل دارند دستگیر کند.
اقدامات پلیس
چندی قبل با شکایت خانواده‌های تهران پلیس مبارزه شدیدی را علیه ولگردان این کوچه آغاز کرد و تاکنون عده‌ای از آن‌ها را دستگیر کرده و پلیس مرتب در این کوچه مراقبت شدید به عمل می‌آورد تا این کوچه گذرگاه افراد بیکاره که پیوسته مزاحمت کسبه و مردم را فراهم می‌آورند، نشود.
