در پی بروز حادثه برای دو نفتکش در دریای عمان، ایران این سانحه را که در هنگام سفر نخست وزیر ژاپن به تهران رخ داده، «مشکوک» خواند. دبیرکل سازمان ملل، اتحادیه اروپا و چندین کشور نیز نسبت به افزایش تنش در منطقه خلیج فارس هشدار دادند.
به گزارش «انتخاب»؛ صبح پنجشنبه ۲۳ خرداد در حالیکه نخستوزیر ژاپن برای مذاکره با مقامهای ایرانی بهمنظور کاهش تنش بین ایران و آمریکا در تهران بهسر میبرد، دو نفتکش فرانت آلتر (Front Altair) با پرچم جزایر مارشال، و کوکوکا کوریجوس (Kokuka Courageous) با پرچم پاناما در دریای عمان دچار سانحه شدند. نفتکش آلتر فرانت متعلق به نروژ است که در ابوظبی بارگیری شده بود. کشتی کوکوکا کاریجوس را هم یک شرکت سنگاپوری اجاره کرده بود و از یکی از بنادر عربستان سعودی عازم تایوان بود.
این حادثه در ۳۰ کیلومتری جنوب بندر جاسک در شرق استان هرمزگان رخ داد و ایران اعلام کرد که ۴۴ ملوان این دو نفتکش را نجات داده و به بندر جاسک منتقل کرده است.
برخی گزارشها حاکی از آن است که در این کشتیها انفجار رخ داده و دلیل انفجار نیز حمله از خارج بوده است. اما هنوز علت اصلی این حادثه بهشکل رسمی اعلام نشده است.
ساعتی پس از این سانحه، ژاپن اعلام کرد که این کشتیها محمولههایی را برای این کشور حمل میکردند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه این سانحه را «مشکوک» خواندند.
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز به همه کشورهای منطقه هشدار داد که مراقب باشند «تا در تله فریب کسانی که از بیثباتی در منطقه سود می برند نیفتند». او گفت: «دولت ایران آماده همکاریهای امنیتی، منطقهای برای تضمین امنیت از جمله در آبراههای استراتژیک است.»
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز در آستانه سفر به اجلاس کشورهای عضو سازمان شانگهای اعلام کرد که ایران در پی صلح و امنیت در منطقه است و تروریسم را محکوم میکند. او گفت: «مسئله امنیت چه در منطقه بسیار حساس خلیج فارس، چه در خاورمیانه و چه در کل آسیا و جهان برای ما اهمیت خاص و ویژهای دارد و تلاش ایران همواره در راستای حراست و حفاظت از صلح و امنیت منطقه بوده است و در طول سالهای گذشته در عمل نشان دادهایم که نسبت به کشورهای همسایه و امنیت کشورهای منطقه تا چه حد حساس هستیم.»
در پی این رویداد آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل روز پنجشنبه در نشست شورای امنیت در نیویورک، «هرگونه حمله به حمل و نقل غیرنظامی دریایی را محکوم کرد» و خواهان روشن شدن علت حادثه و شناسایی عوامل اصلی آن شد.
دبیرکل سازمان ملل ضمن تأکید بر حساس بودن منطقه خلیج فارس یادآور شد که جهان به رویارویی و تنش بزرگ در این منطقه اجازه نخواهد داد.
اتحادیه عرب نیز ضمن محکوم کردن این حادثه خواهان واکنش شورای امنیت سازمان ملل در این زمینه شد.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب در جمع اعضای شورای امنیت این رویدادها را «تحولی خطرناک» در خاورمیانه توصیف کرد و گفت: «برخی طرفها میخواهند منطقه را به آتش بکشند».
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز نسبت به هرگونه اقدام تحریکآمیز در منطقه هشدار داد و خواستار «خویشتنداری حداکثری» شد.
مایا کوچیانچیک، سخنگوی کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد که اتحادیه اروپا این رویدادها را زیر نظر دارد.
از سوی دیگر، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه درباره این حادثه گفت: «باید با آرامش و بیطرفانه شرایط موجود را زیر نظر داشت و از نتیجهگیریهای سریع و شتابزده که تنها به تنشها میافزایند بهشدت پرهیز کرد.»
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اطلاعات در این زمینه را ناکافی دانست و گفت هنوز برای دانستن اینکه چه کسی عامل حمله به نفتکشها بوده، زود است. شبکه سعودی العربیه نیز به نقل از وزارت خارجه روسیه گزارش داد که مسکو خواسته است که «حادثه» دریای عمان به ایران ربط داده نشود.
پمپئو در یک نشست خبری، بدون آنکه شواهدی ارائه کند، مدعی شد که ایران مسئول حمله به دو نفتکش است: «ارزیابی دولت ایالات متحده این است که ایران مسئول حملات امروز در خلیج عمان است. این حملات تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی و تجاوزی شدید به آزادی حرکت ناوگان و افزایش غیر قابل قبول تنشها توسط ایران هستند.» وی افزود: «پرونده نقش ایران در حمله به نفتکشها را به شورای امنیت میبریم.» ترامپ نیز این اظهارات را تکرار کرد.
عربستان سعودی نیز در واکنش به این انفجارها، ایران را مقصر خوانده است. عادل الجبیر، مقام ارشد سعودی در گفتگو با شبکه خبری سیانان گفته است ریاض دلیلی برای مخالفت با ارزیابی مایک پومپئو ندارد و با او موافق است. او افزود "ایران سابقه چنین رفتاری را دارد."
سفیر کویت در سازمان ملل پس از اظهار نظر پومپئو گفت «ما فعلا این حادثه را به گردن کسی نمی اندازیم» و «هنوز تحقیقات در حال انجام است».
دولت بریتانیا نسبت به این حادثه اظهار نگرانی کرد و گفت در اینباره با مقامهای محلی و دولتهای منطقه در تماس است و تحقیقاتی در این زمینه انجام خواهد شد.
هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان که بهتازگی از ایران دیدار کرده بود نیز این حادثه را نگرانکننده خواند و گفت: «بالاگرفتن تنش در شرایط کنونی خطرناک است». ماس گفت آلمان خواهان کاهش تنش است و همه طرفها در این زمینه باید مشارکت داشته باشند.
در جلسه شورای امنیت چه گذشت؟
تمامی ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، به اتفاق آرا حملات روز پنجشنبه به دو نفتکش در دریای عمان را محکوم کردند. اعضای شورای امنیت خواهان انجام تحقیقاتی مستقل و بیطرف در این زمینه شدند.
منصور العطیبی، سفیر کویت در سازمان ملل که ریاست دورهای نشستهای شورای امنیت را برعهده دارد، عصر پنجشنبه ۲۳ خرداد گفت خیلی خوشحال است که تمامی اعضای شورای امنیت حملههای اخیر به نفتکشها در تنگه هرمز را محکوم کردهاند و خواستار انجام یک تحقیق کامل در این زمینه شدهاند.
به گفته رییس دورهای شورای امنیت، حملات روز پنجشنبه نقض حقوق بینالملل و یک اقدام مجرمانه است.
نشست عصر پنجشنبه شورای امنیت، به درخواست نماینده ایالات متحده و در پشت درهای بسته برگزار شد.
سانحه دریای عمان بر بازار جهانی نفت تأثیر مستقیم گذاشت و روز پنجشنبه بهای نفت برنت شمال با ۴،۳ درصد رشد به ۶۳،۵۳ دلار برای هر بشکه رسید.