۵ اتفاق بد برای دانش آموزانی که صبحانه نمی‌خورند/ از بی‌حوصلگی تا کمبود ویتامین

شایع‌ترین کمبودهای ویتامینی در کودکان مدرسه‌ ای، کمبود ویتامین A و D و شایع‌ترین کمبودها املاح، کمبود ید، آهن و کلسیم است.

محمد کاظم زاده با اشاره به اینکه سال‌هایی که کودک در مدرسه ابتدایی می‌گذراند، از نظر تغذیه دوره مهمی است، اظهار داشت: رشد کودک در این سنین ادامه دارد، اگرچه سرعت رشد او کمتر از سال‌های اول زندگی است، ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد، وابسته به مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی با اشاره به مهم بودن تعادل و تنوع غذایی در این سنین افزود: اصولا دانش‌آموزان به سه وعده غذایی اصلی و دو میان‌ وعده در طول روز نیاز دارند و باید از همه گروه‌های غذایی شامل شیر، لبنیات، گوشت، حبوبات، سبزیجات، میوه ‌جات و گروه نان و غلات مصرف کنند.

کاظم زاده با تاکید بر نقش موثر وعده صبحانه در سلامت جسمی و فکری دانش‌آموزان اظهار کرد: به دنبال نخوردن غذا در طی خواب شب، اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری مطالب در مدرسه نخواهد داشت.

وی افزود: دانش‌آموزانی که صبحانه نمی‌خورند، کم ‌دقت، خسته و بی‌حوصله هستند و نمی‌توانند کمبود انرژی، ویتامین‌ها و املاح معدنی را با خوردن وعده‌های غذایی دیگر جبران کنند. بنابراین مادران باید هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از این‌که به مدرسه برود، آماده کنند.

وی با اشاره به اهمیت تهیه میان ‌وعده‌های مناسب و مغذی گفت: در ساعات نزدیک ظهر، کودک ممکن است گرسنه شود و این گرسنگی، نشستن سر کلاس را برای او غیر قابل تحمل‌ می ‌کند.

غذاهای مضر

مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه همدان، افراط در مصرف شکلات و شیرینی را موجب بی ‌اشتهایی و سیری کاذب در کودکان برشمرد و اظهار کرد: استفاده از موارد یاد شده دانش آموز را از مصرف غذاهای اصلی بازداشته و موجب اختلال رشد در آنها خواهد شد.

وی توصیه کرد: بهتر است در منزل، شکلات و شیرینی نگه ندارید تا به این ترتیب، دسترسی دائمی کودکان به این نوع مواد کاهش یابد. از دادن شکلات و شیرینی به عنوان جایزه یا تغذیه به کودکان خودداری کنید.

کاظم زاده، مصرف بی ‌رویه تنقلات کم ‌ارزش را یکی دیگر از مشکلات دانش‌آموزان بیان کرد و افزود: متاسفانه بعضی از تنقلات تجارتی مانند انواع پفک و چیپس به ‌طور بی‌رویه از سوی کودکان و دانش‌آموزان مصرف می‌شوند.

کاظم زاده یاد آور شد: مصرف پفک به ویژه قبل از وعده‌های غذایی به دلیل ایجاد سیری کاذب، کودکان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد کودک تامین کنند، باز می‌دارد. از سوی دیگر نمک، ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد.

وی افزود: همواره به والدین توصیه می‌کنیم که کودکان را به مصرف تنقلات سنتی مثل نخودچی و کشمش، گردو، بادام،‌پسته، گندم برشته، برنجک، عدس برشته شده، توت خشک، انجیر خشک و برگه‌ها تشویق کنند و سر سفره به جای نوشابه، برای افراد خانواده از دوغ استفاده کنند.

مواد غذایی لازم‌

کاظم زاده، میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسه‌ ای را به علت تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد، متفاوت برشمرد و اظهار کرد: اگر انرژی مورد نیاز کودکان از طریق کربوهیدرات و چربی تامین نشود، پروتئینی که باید صرف رشد و ترمیم بافت ‌های بدن ‌شود، برای تامین انرژی به مصرف می‌رسد.

وی شایع‌ترین کمبودهای ویتامینی در این دوران را کمبود ویتامین A و D و شایع‌ترین کمبودهای املاح، کمبود ید، آهن و کلسیم بیان و تاکید کرد: هویج، منبع ارزانی از ویتامین A است و والدین می‌توانند از آن در برنامه غذایی روزانه کودک شان استفاده کنند.

کاظم زاده به اهمیت دریافت مقادیر کافی کلسیم از طریق برنامه غذایی روزانه در سنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراکم طبیعی استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی اشاره کرد و افزود: بستنی و شیر پاستوریزه، منبع خوبی از کلسیم هستند و مصرف آنها در میان‌ وعده کودکان در تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز کودکان موثر است.

این مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی، نان و پنیر را میان ‌وعده مناسب دیگری برای تامین کلسیم برشمرد که همراه سبزی، گوجه ‌فرنگی، خیار یا گردو، یک میان‌وعده سالم و مغذی برای دانش ‌آموزان به شمار می‌رود.

کاظم زاده با اشاره به نقش پر اهمیت خانواده‌ها در تامین تغذیه دانش آموزان اظهار کرد: تغذیه دانش‌آموز از هر جا که تهیه شود، نوع و کیفیت آن مهم است. این کیفیت تنها مربوط به مدرسه نیست. تغذیه چه در خانه، چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد و این مسئله تنها از طریق آموزش صحیح به خانواده‌ها امکان ‌پذیر است.

توجه به تغذیه فرزندان از مهم‌ترین وظایف والدین است، زیرا فرهنگ و عادات غذایی در خانه شکل می ‌گیرد و در مدرسه تثبیت می ‌شود.

مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی تاکید کرد: نمی‌توان کودکان را از خرید مواد خوراکی در راه مدرسه منع کرد، ولی می‌توان آنها را متقاعد کرد تا از مصرف مواد مضر برای بدن شان خودداری کنند که این امر می‌تواند با عرضه غذاهای مناسب بر سر سفره در خانه آغاز شود و در مدرسه ادامه یابد.

بوفه مدرسه مهم است

کاظم زاده در ادامه به بوفه مدارس اشاره کرد و گفت: بهداشت بوفه مدارس، سلامت فروشندگان بوفه و مواد غذایی موجود در آن موضوعی است که در سلامت دانش‌آموزان که در واقع مشتریان بوفه‌ها هستند، تاثیر زیادی دارد و توجه به آن، در واقع توجه به سلامت نسل جوان و آینده ی کشور است.

وی با بیان اینکه متاسفانه والدین از خصوصیات بوفه استاندارد، ویژگی‌های خوراکی‌ هایی که در آن عرضه می‌شود و یا اینکه بوفه‌ها چه باید داشته باشند اطلاعی ندارند، افزود: بوفه قسمتی از تشکیلات یک مدرسه است، پس نظارت مدیر مدرسه روی این بخش ضروری است. همچنین وزارت بهداشت با فرستادن ماموران بهداشت به مدارس می‌تواند از بسیاری از بیماری‌هایی که ممکن است از طریق مواد غذایی ناسالم به دانش‌آموزان سرایت کند، جلوگیری به عمل آورد.