یک پایگاه خبری آمریکایی در گزارشی نوشت: زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش خود درباره محتوای فعالیتهای پیشین هستهای ایران را ارائه کند، توافق هستهای ایران در 15 دسامبر نقطه عطف مهمی را پشت سر خواهد گذاشت.
در گزارش پایگاه خبری بیزینس اینسایدر آمده است: تکمیل تحقیقات دربارهی ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران یکی از پیش شرطهای اساسی اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) است. توافق هستهای تاریخی که ایران و شش کشور در ماه ژوئیه به آن دست یافتند.
در اصل تا زمانی که ایران توافق نقشه راه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را برآورد نسازد، برجام اجرا نخواهد شد. این تواق که هم زمان با برجام به امضا رسید، پارامترهای تحقیقاتی تسلیحات هستهای آژانس بینالمللی انژی اتمی را طرحریزی میکند. تا زمانی که دو طرف به طور کامل توافق نقشه راه را اجرا نکنند، قرار نیست که برجام به ثمر برسد.
با این حال اجرای کامل مواد درون برجام به طور واقعی دارای معنی ثابتی نیست. برجام توافقی است اختیاری و الزام آور نیست و بر اساس تحلیل خبرگزاری آسوشیتدپرس که در روز دوشنبه منتشر شد، تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی احتمالا نتایج روشنی در بر نخواهد داشت.
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که سعی دارد تا انتظارات را از این گزارش کاهش دهد در هفته گذشته گفت: گزارش آتی آژانس نتیجه گیری دقیقی نخواهد داشت.
مقامات ایرانی نیز درباره تحقیقات آژانس با همان لحن به سخن پرداختند و گفتند میدانند که نتایج آژانس منفی نخواهد بود.
ایران در حال حاضر تهدید کرده که اگر گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی راضی کننده نباشد از اجرای برجام خودداری خواهد کرد.
آسوشیتدپرس گزارش داد که دو دیپلمات غربی آشنا به این مساله اعلام کردند چنین تهدیدهایی در مذاکرات با مقامات آژانس قبلا مطرح شده بود.
این پایگاه خبری مدعی شد در خلال بازنگری کنگره درباره برجام در ماه ژوئیه سندی از وزارت خارجه ایالات متحده که برای مقامات کنگره ارسال شده بود را به دست آورده است.
در این سند 18 صفحهای گزارش ارزیابی تحقیقات به بررسی ابعاد احتمالی نظامی و تفسیر ایالات متحده از نقشه راه آژانس میپردازد.
در این سند آمده است: اجرای تعهدات از سوی ایران طبق نقشه راه به سالها تعلل آژانس در توجه به مساله PMD خاتمه می دهد.
این گزارش میافزاید: اعتراف ایران به برنامه سلاح هستهای گذشتهاش محتمل نیست و این اعتراف برای تحقیق پیشبرد تعهدات برجام ضروری به نظر نمیرسد. اطمینان ایالات متحده در این زمینه بر اساس آن چیزی است که باور داریم که در حال حاضر درباره فعالیتهای گذشته ایران میدانیم.
این گزارش ادامه میدهد: ایالات متحده اطلاعات مربوط را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در میان گذاشته است اقدامات مشخصی را در برجام ایجاد کرده تا بازرسان را قادر سازد اطمینان خاطر ایجاد کنند که فعالیتهای PMDگزارش شده درباره ایران ادامه نیابد .
این گزارش اندکی پس از انجام توافق هستهای در کنگره منتشر شد. وزارت خارجه معتقد است که آژانس حتی بدون افشای کامل فعالیتهای گذشته از سوی ایران توانایی نظارت بر برنامه هستهای ایران را دارد.
این امر به دلیل اعتماد ایالات متحده به ایران نیست بلکه به دلیل اطمینان وزارت خارجه است که سرویسهای اطلاعاتی آمریکا در حال حاضر دربارهی میزان برنامه سلاح هسته ای ایران به اندازه کافی اطلاع دارند که اعتراف به فعالیتهای پیشین را غیر ضروری میسازد.
با این حال وزارت خارجه در ظاهر انتظار شفاف سازی کامل از سوی ایران را ندارد و کابینه اوباما اعتقاد دارد که ایران مسئولیتی در پذیرش برنامه سلاح هستهای گذشتهاش بر اساس برجام را ندارد.