نگاهی اجمالی به سرمقاله های روزنامه های امروز کشور

«سیدعلی خرم» سفیر و نماینده ی پیشین ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در سرمقاله ی روزنامه ی «آرمان» در مورد چشم انداز توافق در گفت و گوهای هسته یی نوشت: در وین5 یک بار دیگر کشورهای گروه 1+5 مسائل موردبحث را باز نموده و اگر بر روی آنها اتفاق نظر موجود باشد، مرحله نگارش متن برنامه جامع شروع خواهد شد وگرنه رایزنی ها و مشورت ها ادامه می یابد تا تمامی مسائل بین طرفین حل وفصل شود. این مرحله برای ایران مشکل می نماید زیرا روابط ایران با چهار کشور غربی در سه دهه اخیر عموما سرد و بعضا خصومت آمیز بوده لذا دلایل بی اعتمادی برای آنان بطور مصنوعی وجود دارد و این خود باعث می شود برخی مسائل دیرتر حل شود. با همه این اوصاف چون گروه 1+5 و به ویژه آمریکا علاقه مند به پایان یافتن این قبیل خصومت ها به ویژه در پرونده هسته ای است، پیش بینی می شود با نوعی تسامح و انعطاف، ایران و گروه 1+5 قادر خواهند بود در ظرف وین5 تا وین8 وارد مرحله نگارش برنامه جامع شوند.

«داوود هرمیداس باوند» نیز در یادداشتی در روزنامه ی «اعتماد» از افق های روشن پیش روی گفت و گوهای هسته یی گفت و نوشت: اگرچه طی این مسیر دشوار با پیچیدگی هایی همراه است اما با نگاهی به گام های برداشته شده، شاهد هستیم که امیدها برای حل و فصل آن زنده شده است. البته با توجه به مذاکرات دوجانبه یی که بین مذاکره کنندگان هسته یی ایران با نمایندگان امریکایی در دو هفته گذشته انجام شد انتظار می رود تاثیرات مثبت آن را در دور جدید مذاکرات شاهد باشیم. در واقع این دیدار که در آستانه دور پنجم مذاکرات در وین برگزار شد پیامدهای خوشی را نوید می دهد، دیداری که شاید بیانگر رسیدن به یک توافق جامع نهایی و آغاز نگارش آن در این دور از مذاکرات باشد.

باوند در ادامه با اشاره به وجود برخی اختلافات میان دو طرف نوشت: البته زمانی که مذاکره کنندگان در نشستی شرکت می کنند و با قصد تفاهم دور یک میز می نشینند، این معنا را به ذهن متبادر می سازد که طرفین دستیابی به تفاهم مطلوب را در دسترس خود دیده اند. با این شرایط قطعا در فرصت شش ماه پیش رو، این مذاکرات به نتایج خوبی منتهی خواهد شد.

این در حالی است که برخی روزنامه ها در یادداشت های خود در این ارتباط سخنان دیشب ظریف پس از دیدار با «ویلیام برنز» معاون وزیر امور خارجه ی آمریکا و «کاترین اشتون» مسوول سیاست خارجی اتحادیه ی اروپا مبنی بر اینکه مذاکرات وین فقط درباره موضوع هسته یی است و ربطی به موضوع عراق ندارد را بررسی کردند.

روزنامه ی «فرهیختگان» در گزارش خود در این ارتباط نوشت: حضور برنز در این مذاکرات ارتباطی به تحولات عراق ندارد. تحلیلگران بر این باورند کاخ سفید در سه سال اخیر به سختی تلاش کرده است که از به هم آمیختن بحران سوریه با مذاکرات هسته ای با ایران جلوگیری کند و از همین رو نمی خواهد موضوع دیگری مانند بحران عراق به پیچیدگی های مذاکرات هسته ای اضافه کند. به همین دلیل تهران و واشنگتن قویا تاکید دارند که مذاکرات هسته ای را از تحولات پیرامونی ایزوله کنند و تجربه مثبت آنها در مورد بحران اوکراین نشان می دهد که احتمالا در این مسیر موفق خواهند بود.

روزنامه ی «مردم سالاری» نیز در این ارتباط نوشت: هیات ایرانی و 1+5 پنجمین دور از مذاکرات وین را در حالی آغاز کرده اند که نتیجه آن از منظر افکار عمومی تاثیرات چشمگیری در معادلات آتی منطقه و جهان خواهد گذاشت. با توجه به اقدامات تروریستی گروه داعش و ناامن شدن خاورمیانه، آمریکا و کشورهای غربی انگار به واقع خطر افراطی گری اسلامی را احساس کرده اند و به این نتیجه رسیده اند برای ایجاد ثبات و آرامش در منطقه و جهان نیاز به توافق جامع با ایران دارند.



***عراق قربانی خشونت های داعش

انتشار تصاویر صحنه های وحشیگری های گروه تروریستی موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) در عراق در رسانه های جهان، در میان مردم موجی از حس وحشت و تنفر را برانگیخته است؛ موضوعی که روزنامه های امروز از زاویه های مختلفی به آن پرداختند.

«صادق زیباکلام» استاد دانشگاه تهران در سرمقاله ی روزنامه ی «شرق» با عنوان «جامعه شناسی خشونت جمعی» در واکاوی ریشه های جامعه شناختی شکل گیری گروه های تروریستی در منطقه ی خاورمیانه نوشت: درک «داعش»، درک القاعده، درک طالبان خیلی پیچیدگی ندارد. خاستگاه آنها جوامع عقب افتاده و محروم از توسعه سیاسی و اجتماعی بوده است. نه در ترکیه، نه در مالزی، نه در اندونزی، نه در بنگلادش و نه در هیچ کشور اسلامی دیگری که یک درجه ای از توسعه سیاسی و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی صورت گرفته، «داعش» و گرایشات «داعش» وجود ندارد. اما در عراق که طی نیم قرنی که از استقلالش می گذرد، کمتر روی توسعه سیاسی و پیشرفت را به خود دیده، یا در عربستان که اساسا چیزی به نام جامعه مدنی در آن به چشم نمی خورد، یا در اردوگاه های فلاکت زده آوارگان افغانی در وزیرستان و لاهور پاکستان که به جز فقر و عقب ماندگی و محرومیت و به جز تعلیم و تربیت دینی اسلام رادیکال سلفی آموزش دیگری وجود ندارد، خیلی تصادفی نیست که ملامحمد عمر و «داعش» ظهور کنند. در عین حال «داعش» فقط محصول جهل، عقب ماندگی، محرومیت، فقر و توسعه نیافتگی سیاسی و اجتماعی نیست. «داعش» در عین حال محصول خشونت سیاسی حاکم در خاورمیانه هم هست.

زیباکلام در پایان نوشت: اگر جنایات «داعش» را محصول عقب ماندگی سیاسی، توسعه نیافتگی اجتماعی، اقتصادی، فکری و فرهنگی بدانیم، جنایات اروپایی های پیشرفته در طول جنگ جهانی دوم را به کدام دلیل و انگیزه ای باید نسبت دهیم؟

روزنامه ی «جهان صنعت» نیز در یادداشتی در ارتباط با اهداف وحشت آفرینی این گروه تروریستی نوشت: به نظر می رسد این گروه تصمیم دارد تجسم عینی معنای کلمه ترور باشد. انتشار این تصاویر مشمئزکننده جز آنکه هدف تبلیغاتی و ایجاد ترس داشته باشد چه می تواند باشد؟ مردم ما هم این روزها خیلی درگیر این خبرها و عکس ها شدند، درباره قدرت واقعی این گروه بحث های کارشناسی زیادی شده است که ماحصل آنها این است که این گروه توان نظامی، در حدی که بتواند به کشوری با ثبات حمله کند را ندارد اما توییت ها و خبرهای مشمئزکننده آنها خیلی کاربرد دارند.

این گزارش در ادامه در مورد تاثیر انتشار این تصاویر بر افکار عمومی نوشت: به ماهیگیران آب های گل آلود نگاه کنید که هر یک دنبال گرفتن ماهی خود از این آب گل آلود است، این آب هم گل آلود نشده مگر به کمک همین عکس ها و توییت ها که اگرچه نمی توانند در بلندمدت تاثیر واقعی (شبیه تغییر حاکمیت و...) داشته باشند اما آب را که گل آلود کردند. همچنین همزمانی برگزاری بازی های جام جهانی 2014 و وحشی گری تروریست ها در عراق نکته یی بود که از نگاه روزنامه ها دور نماند.

روزنامه ی «ابتکار» در سرمقاله ی خود در این ارتباط نوشت: اهالی دهکده جهانی این روزها به مدد رقابت های جام جهانی فوتبال، شاداب ترین و هیجان انگیزترین روزها را تجربه می کنند و شادی و هیجان خود را در شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارند. ساکنان بخش وسیعی از خاورمیانه اما در تناقضی آشکار با این شادی فراگیر، گاهی غمگین ترین مردمان جهانند و گاهی غم خود را با تلاش برای سهیم شدن در شادی دیگر ساکنان زمین فراموش می کنند... مرد و زن خاورمیانه ای ساعاتی از روز را نگران آخرین تحرکات و پیشروی ها و خون ریزی های تروریست های داعشی است و ساعتی دیگر جادوگری لیونل مسی و فان پرسی و گوچی ایرانی را نظاره می کند. او متناقض ترین بشر روی زمین است. به مدد فوتبالیست ها امیدوار و خندان است و همزمان در هراس از تروریست ها گریان است و نگران.

در ادامه این گزارش آمده است: مردمان عراق، سوریه، افغانستان و شاید همه خاورمیانه در هرحال غم انگیزترین بخش از تاریخ سرزمین خود را سپری می کنند وجامعه جهانی چه بخواهد و چه نخواهد به روزهای پر تناقض و غم بار این سرزمین ها مدیون و بدهکار است.

این روزنامه در یادداشت دیگری با عنوان «کدام صلح جهانی؟» به تناقض شعار جام بیستم با آنچه در دنیای واقعی در جریان است، اشاره کرد و نوشت: با کدام منطق می شود شعار «جام جهانی، صلح جهانی» را پذیرفت یا بر زبان آورد؟ برابری انسانها و تساوی نژادها در کدام نقطه از کره خاکی قابل ردیابی بوده و خواهد بود که این بار در قلب برزیل خسته و بیمار رویت شود؟ هزاران کودک و نوجوان در سراسر دنیا از تماشای فوتبال محروم هستند، بی آنکه حتی خود آنها این محرومیت را تضییع حق خود بدانند، هزاران کودک فقیر، آواره و تنها در سراسر جهان به تنها چیزی که در دل گرسنگی و غربت فکر نمی کنند، جام جهانی است.



***نخستین امتیاز آسیایی جام بیستم به کام ایران

تیم ملی فوتبال ایران دیشب در نخستین بازی خود در جام جهانی 2014 به مصاف تیم نیجریه رفت و توانست با تساوی، یک امتیاز کسب کند؛ این نخستین امتیاز تیم های آسیایی در این دور از جام جهانی بود.

این خبر و تحلیل های مرتبط با آن در روزنامه های امروز به طور گسترده به چشم می خورد.

روزنامه ی «جام جم» در گزارش خود در این ارتباط با عنوان «یک امتیاز شیرین» نوشت: آنچه در نیمه اول بیشتر به چشم آمد میزان دوندگی سفید پوشان کشورمان بود. شاگردان کرش 5/4 کیلومتر بیشتر از نیجریه ای ها که به دوندگی معروف هستند، دویدند. البته در نقطه مقابل تعداد کم پاس های ملی پوشان کشورمان در مقابل نیجریه باعث شد بیشتر، توپ در اختیار حریف باشد.

جام جم در مورد نیمه ی دوم بازی نیز نوشت: با آغاز نیمه دوم، دیگر خبری از استرس در ساق پای بازیکنان کشورمان نبود. همین موضوع باعث شد رقابت یوزپلنگ های ایرانی با عقاب ها به رقابتی نسبتا پایاپای بدل شود. هرچند دروازه بانان در این نیمه واکنش های چندانی نداشتند، اما جنگ واقعی در مرکز میدان بود؛ جایی که جنگ های تن به تن در روند بازی تاثیرگذار بود.

روزنامه شرق نیز در گزارشی با عنوان «شکار یک امتیازی یوزها» نوشت: ایران با کسب یک امتیاز ارزشمند در بازی اول خود در جام جهانی 2014 برای اولین بار در تاریخ جام جهانی، بازی های خود را با امتیاز شروع کرد. ایران در هر سه جام جهانی 1978،1998و 2006 بازی اول خود را باخته بود اما بامداد امروز؛ شاگردان «کی روش» با ارایه یک بازی منطقی، کار خود را در برزیل با تساوی بدون گل برابر نیجریه شروع کردند. این تساوی اولین مساوی جام بیستم هم بود.

اما روزنامه ی اعتماد در یادداشتی با نگاهی عمقی بازی دیشب تیم ملی را انعکاسی از واقعیت فوتبال کشورمان ندانست و از مشکلات ساختاری آن گفت.

در این یادداشت آمده است: جام جهانی و کارلوس کی روش اجازه نمی دهند واقعیت فوتبال ایران –آنگونه که هست- مشخص شود. مدیران ایرانی تلاش می کنند پشت این «صحنه آرایی خطرناک» فوتبال پنهان شوند و ضعف های همیشگی سیستم شان را از دید عمومی خارج کنند. بازی اول تمام شد. صرف نظر از نتیجه، باید به فردا فکر کرد. «آینده» همان کلیدواژه یی است که فوتبال ایران از آن غافل است و این در حالی است که دنیا در حال برنامه ریزی برای آینده است...

اعتماد در ادامه نوشت: نمایش ایرانی ها مقابل نیجریه نشان از «حقیقت» فوتبال ایران نیست. حتی نمی توان حضور ایران را هم در این ردیف قرار داد ولی برای مردمی که سرگرمی هایشان، دایره محدودی را شامل می شود، این حضور برای خودش هم نعمتی است. اگرچه ایران تیم اول آسیا لقب گرفته است اما وقتی امکانات، شرایط و وضعیتش را نسبت به چهار سال پیش مقایسه می کنیم، چندان به آینده امیدوار نیستیم. انگار سوءتفاهم شده است و به نظر می رسد که مدیران فوتبال می خواهند حق طبیعی ما را به خودمان صدقه بدهند. نه آینده یی که روشن باشد و نه راهی که مشخص. حتی بعد از این بازی مهم هم معلوم نیست کارلوس کی روش بعد از جام جهانی سرمربی تیم باشد؛ تیمی که به نظر می رسد برای جام ملت های آسیا بسیار آماده است ولی شاید کی روش را نداشته باشد.



***عزم دولت برای رفع رکود و کنترل تورم

دومین روز بیست و چهارمین همایش سالانه ی سیاست های پولی و ارزی با محوریت چارچوب سیاست پولی و الزامات خروج از رکود تورمی با حضور مسوولان اقتصادی دولت و بانک مرکزی برگزار شد؛ مساله یی که برای دومین روز متوالی توجه یادداشت نویسان روزنامه ها را به تورم و رکود، این دو معضل بزرگ اقتصاد کشورمان جلب کرد.

روزنامه ی «خراسان» در یاداشتی در این ارتباط نوشت: برآیند اظهارنظر رییس کل و قائم مقام بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و مشاور اقتصادی رییس جمهور در بیست و چهارمین همایش سیاست های پولی و ارزی ایران نیز به وضوح نشان داد که دولت و بانک مرکزی اولویت را همچنان بر مهار تورم و خارج کردن تدریجی اما پایدار اقتصاد از رکود سال های اخیر گذاشتند. این مهم البته به شرطی با موفقیت همراه خواهد بود که اراده ای منسجم و واحد نه تنها در سطح دولت و بانک مرکزی که فراتر از آن همراهی مجلس و فعالان بخش خصوصی و اعتماد مردم به سیاست های اعلامی دولت شکل بگیرد و از اظهارنظرها و اقدام های بخشی گرایانه دیگر وزرای اقتصادی دولت که شائبه اختلاف نظر در تیم اقتصادی کابینه را تقویت کند، پرهیز شود.

این گزارش در ادامه نوشت: آنچه اکنون به عنوان جدی ترین نیاز در بازنگری سیاست های اقتصادی کشور ضرورت دارد، تداوم سیاست های انضباط گرایانه پولی و مالی با ویژگی انعطاف پذیری در برابر تحولات اقتصادی و چالش های احتمالی پیش رو خواهد بود... مهم این است که دولت و مجلس در یک رویکرد واحد و منسجم، الزاماتی برای تحقق واقع بینانه اقتصاد مقاومتی در تمامی بخش ها تدوین و به اجرا گذارند و در این میان مهم است که فرماندهی واحدی برای اقتصاد دچار رکود و تورم شکل بگیرد.

روزنامه ی فرهیختگان امروز در سرمقاله ی خود با عنوان «نیمه پنهان تورم» از آثار تورم در زندگی مردم عادی گفت و نوشت: آنان که اقتصاد را در سفره های خود و در هزینه مدرسه و دانشگاه و درمان و ایاب و ذهاب و حمل ونقل و چیزهایی از این دست تحلیل می کنند، به مراتب بهتر از آنان که با عدد و رقم و روی کاغذ در شعار و سخنرانی از اقتصاد سخن می رانند، معنی آن را و آثار مخرب مترتب بر آن در طبقات و اقشار ضعیف و کم درآمد یا بی درآمد را می فهمند و درک می کنند و در یک کلمه طرف حساب جامعه و توده مردم اقتصاد کلاسیک نیست.

فرهیختگان در ادامه در مورد آن روی سکه تورم نوشت: ما معمولا به روی پنهان تورم نمی پردازیم و آن خسارتی است که از ناحیه تنزل کیفیت یا کم فروشی بر مصرف کنندگان تحمیل می شود. فاجعه بزرگ و دردآور وقتی رخ می نماید که قیمت عدم کیفیت و کم فروشی نیز به تورم آشکار اضافه شود و در یک کلمه در محاسبه نرخ تورم باید فاکتورهای تعیین کننده را تماما شناسایی کرد. شاید این معادله قدری به شناساندن نرخ واقعی تورم نزدیک تر باشد.