پاسخ امام به این پرسش مهم: چه زمانی روابط‌ ایران و امریکا به سمت عادی سازی می رود؟

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در ژانویه ۱۹۸۰ برابر با دی‌ماه ۱۳۵۸ هفته‌نامه آمریکایی تایم عکس روی جلد خود را به امام خمینی اختصاص داد و ایشان را «مرد سال» معرفی کرد. این مجله در همان شماره خلاصه‌ای از مصاحبه‌ای را هم که «برون وان وورست» خبرنگارش با امام خمینی انجام داد منتشر کرد. سه روز بعد از این مصاحبه وان وورست از ایران اخراج شد، اما مصاحبه او با امام خمینی شامل نکات بسیار مهمی بود که هرگز تا آن روز کسی جسارت مطرح کردن‌شان را با رهبر انقلاب پیدا نکرده بود؛ مثل منزوی شدن ایران پس از گروگان‌گیری یا این‌که انقلاب ایران (تا آن مقطع) موفق عمل نکرده است. یکی از پرسش‌های مطرح‌شده در این مصاحبه درباره عادی شدن روابط ایران با آمریکا پس از حل شدن بحران گروگان‌ها بود. جالب است بدانید امام خمینی در پاسخ، عادی‌سازی روابط با آمریکا را غیرممکن ندانست. خلاصه‌ای از این مصاحبه خواندنی که شنبه ۱۵ دی‌ماه ۵۸ در روزنامه کیهان منتشر شد به این شرح بود:

احساسات ضدآمریکایی در ایران وسیع است آمریکاییان هم به نوبت خود از ایران عصبانی هستند، دورنمای روابط دوجانبه را پس از قطعنامه شورای امنیت چگونه می‌بینید؟

احساسات ایرانیان علیه ملت آمریکا نبوده بلکه دولت آمریکاست. ما سال‌ها از بی‌عدالتی فریاد می‌زدیم و از اختناق شکایت داشتیم اما آمریکا شاه را بر تخت نشاند یعنی در ۱۹۴۱ متفقین او را به جای رضاخان که نوکر انگلیس بود نشاندند و دولت آمریکا هم در برابر مخالفت مردم ایران پیوسته از او حمایت کرد. شاه همه منابع ما را غارت کرد، شرف ملی ما، سرمایه‌های ما، استعدادهای جوانان ما را بر باد داد بدین ترتیب ایرانیان نمی‌توانند نظر خوبی به دولت آمریکا داشته باشند. و اخیرا ملت ما به این نتیجه رسید که دولت کارتر به اصطلاح سفارتخانه خود را به صورت پایگاهی برای جاسوسی و توطئه علیه ایران درآورده است. جاسوسان تحت عنوان ماموران سفارت فعالیت می‌کردند و اکنون که ملت ما این حقیقت را دریافته، آمریکا را دشمن شماره یک خود می‌شناسد. به عقیده ما ملت آمریکا به خاطر رفتار دولت‌شان در ایران به هیچ وجه قابل سرزنش نیستند. اگر آمریکا بخواهد از طریق دخالت نظامی یا محاصره اقتصادی و یا شیوه‌های ارعاب ما را از عدالت محروم کند، هرگز بحران حل نشده و در اندیشه مردم باقی خواهد ماند. مردم آمریکا نباید بگذارند کارتر چنین شیوه‌ای را ادامه دهد در غیر این صورت ملت ما متدرجا تصور خواهد کرد که مردم آمریکا هم در سوءنیت کارتر نسبت به ایران سهیم‌اند.

راه دیگری که در برابر دولت آمریکا وجود دارد این است که به اقدامات ناصوابی که در ایران کرده اعتراف کند. از دیدگاه ما راه‌حل بحران تحویل شاه مخلوع به ایران و اقداماتی برای جبران ضایعاتی است که دیکتاتوری او بر ملت وارد آورده است. البته ضایعاتی جبران‌ناپذیر هم وجود دارد، من‌جمله شهادت ۱۰۰ هزار نفر در مبارزه علیه شاه، نیرو و استعدادهای انسانی که در راه سرنگونی او به کار گرفته شد قابل اعاده نیست اما ما انتظار پس دادن ثروت‌هایی را داریم که از این ملت غارت کرده است. در صورتی که ملت ایران قانع شود که رئیس‌جمهور شایسته‌ای به جای کارتر مایل به انجام عمل ناروا علیه ما نیست می‌تواند رفتاری عادی با آمریکا داشته باشد – آن نوع روابطی که ما با دیگر کشورها داریم.

این‌که بیش‌تر کشورهای عالم گروگان‌گیری را محکوم کرده‌اند، تردیدی در شما در مورد موضع‌تان پدید نمی‌آورد؟

بیش‌تر کشورهایی که این کار را کرده‌اند زیر فشار آمریکا بوده است. ما می‌خواهیم به همه دنیا نشان دهیم که قدرت‌های فائقه را هم می‌توان به نیروی ایمان شکست داد، ما در برابر دولت آمریکا با همه قدرتش مقاومت می‌کنیم و از هیچ قدرتی نمی‌ترسیم.

آیا می‌دانید که شما ایران را منزوی کرده‌اید؟ حتی ملت‌های اسلامی هم گروگان‌گیری را محکوم کرده‌اند. شما آمریکا را از ایران بیرون کرده‌اید ولی چه کسی می‌تواند شما را از فشار شوروی رها سازد؟

ما آمریکا را بیرون کردیم که دولتی اسلامی به وجود آوریم نه این‌که شوروی را جانشین آن کنیم. شعارهای ملت ما این حقیقت را جلوه‌گر می‌سازد. ما مرتبا گفته‌ایم نه غرب و نه شرق، اگر روزی شوروی به ما فشار آورد با همان نیرویی با آن مقابله خواهیم کرد که به ما امکان بیرون راندن آمریکا را داد؛ یعنی نیروی ایمان.

شما باید قبول کنید که آمریکا هرگز شاه را تحویل ملت ایران نخواهد داد. اگر تردیدی دارید معلوم است که آمریکا را نشناخته‌اید. اگر سازمان ملل حاضر به تحقیق در شکایات شما شود گروگان‌ها را آزاد خواهید کرد؟ در عین حال آیا همه دیکتاتورهای عالم باید مورد تحقیق سازمان ملل قرار گیرند؟

ما آمریکا را خوب می‌شناسیم و می‌دانیم که می‌توانیم در برابرش مقاومت کرده و از شرف‌مان دفاع کنیم. ما نشان داده‌ایم که در برابر بی‌عدالتی بزرگ او که پناه دادن شاه است می‌توانیم مقاومت کنیم. ما باید بر آمریکا غلبه کنیم و او را در همه منطقه شکست دهیم. خروج شاه از آمریکا معما را حل نمی‌کند، یک سازمان بین‌المللی باید تلاش‌های جدی را صورت دهد تا آمریکا را وادار به تحویل شاه خائن به ایران کند. این سازمان باید ثروتی را که شاه غارت کرده به صاحبان اصلی‌اش که ملت ایران‌اند برگرداند. چنین سازمانی همچنین باید همه دیکتاتورها را محاکمه کند. ما تسلیم بی‌عدالتی نخواهیم شد و با ستمکاران کنار نخواهیم آمد.

اگر بحران گروگان‌ها حل شود آیا پیش‌بینی عادی شدن روابط نظیر از سرگرفتن خرید اسلحه و معاملات تجارتی را از آمریکا می‌کنید؟

ما با هر نوع معامله‌ای که مصالح مسلمین را آسیب رساند مخالفیم. پیوندهای تجارتی و دیگر مبادلات مادام که به مصلحت ملت ما باشد برای ما مورد قبول است. در عین حال دولت مسئول امضای چنان موافقت‌نامه‌هایی است نه من.

اقتصاد ایران زنده نشده، فقیران جنوب تهران مثل گذشته‌اند! نیروهای مسلح احتمالا نمی‌توانند از ایران در برابر حمله دفاع کنند، فعالیت سیاسی عادی به چشم نمی‌خورد. با توجه به این خصوصیات نباید بگوییم که انقلاب موفق نشده است؟

ممکن است همه این مشاهدات درست باشد اما انقلاب موفق بوده است. حتی ارکان انقلاب محکم‌تر شده است این حقیقتی است که ملت ما به انقلاب عادت کرده‌اند و امروز همه انقلابی و آماده شهادت هستند. من جدا اعلام می‌کنم که ما می‌توانیم به آسانی در برابر تجاوز آمریکا بایستیم. آمریکا ممکن است ما را شکست دهد ولی نه انقلاب ما را و به همین دلیل است که من به پیروزی خودمان اطمینان دارم. دولت آمریکا مفهوم شهادت را نمی‌فهمد، ما با چنین روحیه‌ایست که همه مشکلات ایران را حل می‌کنیم. به شعارهای مردم نگاه کنید که می‌گویند: «کارتر نمی‌داند منطق شهادت چیست». باید به شما بگویم که ضایعاتی که با آن روبه‌رو هستیم زاییده پنجاه سال خیانت خاندان پهلوی است و حداقل بیست سال ترمیم آن طول می‌کشد. آزادی و جمهوری اسلامی برقرار شده اما استقلال کامل نیازمند قطع وابستگی به شرق و غرب است و آن هم هدفی است که ما به آن خواهیم رسید.

پاره‌ای اوقات شما با صدور اعلامیه‌هایی به مردم می‌گویید چکار بکنند و در عین حال وقتی که می‌خواهید از مسئولیت اجتناب کنید می‌گویید من نمی‌توانم کاری بکنم این در اختیار مردم یا دانشجویان است.

این حقیقتی است که من هم مثل دیگران نظرم را ابراز کرده و در مورد آن‌چه که باید انجام شود اظهارنظر می‌کنم اما شما نباید تردیدی داشته باشید که گروگان‌ها در دست دانشجویان‌اند.

آیا هرگز در مورد چیزی اشتباه کرده‌اید؟

فقط محمد رسول‌الله و دیگر پیامبران و ائمه اطهار اشتباه نمی‌کردند. هرکس دیگری اشتباه می‌کند.