مجلسی که نتواند وظایف خود را انجام دهد، باید با آرای عمومی منحل گردد

سرویس تاریخ «انتخاب»: ساعت ۹ شامگاه پنجشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۳۲ اعلامیه وزارت کشور درباره نتیجه قطعی و نهایی رفراندوم ابقا یا انحلال مجلس هفدهم از طریق رادیو به اطلاع مردم رسید، بر اساس این اعلامیه، از مجموع ۲۰.۴۴.۵۹۶ رای، ۲.۰۴۳.۳۸۹ نفر رای موافق با انحلال مجلس هفدهم و ۱۲۰۷ رای مخالف در صندوق‌ها انداخته بودند. به مناسبت این پیروزی ساعت دو بعدازظهر فردای آن روز دکتر مصدق نطقی را خطاب به ملت ایران از رادیو ایراد کرد. متن نطق به این شرح بود:

هموطنان عزیزم

به مناسبت خاتمه کار رفراندوم و علاقه‌مندی توام با متانت و استقامتی که در ادای این وظیفه ملی از خود نشان داده‌اید سپاسگزاری قلبی خود را به شما هموطنان عزیز تقدیم می‌دارم.

این پیش‌آمد یک بار دیگر ثابت کرد که ملت ایران هرگز از هدف اصلی خود روگردان نیست و به هر قیمت که باشد و با هر مشکلی که پیش بیاید از نیمه راه مبارزه برنخواهد گشت.

کسانی که تصور می‌کردند با سخت‌گیری و فشار می‌توان در مقابل اراده ملت ایران ایستادگی کرد و این ملت را از ادامه طریقی که برای نجات خود در پیش گرفته است بازداشت با این رفراندوم و نتیجه‌ای که از آن به دست آمد به اشتباه خود پی بردند.

در این رفراندوم ملت ایران به انحلال مجلس هفدهم رای داد و دولت را تایید و تقویت کرد. البته مجلسی که نتواند وظایف خود را انجام دهد و به جای پیروی از اراده ملت سدی در راه پیشرفت آمال او باشد نماینده ملت نیست و باید با آرای عمومی منحل گردد تا راه برای مجلسی که بتواند با آمال ملی هم‌آهنگی و همکاری کند باز شود.

بیگانگان هرچه می‌خواهند بگویند، ولی در نظر کسانی که از نزدیک شاهد قضایا بودند و شور جنبش مشتاقانه شما هموطنان عزیز را در این رفراندوم به چشم دیدند گفته‌های اجانب جز سعی باطلی در مبارزه با اراده ملت به چیزی تعبیر نخواهد شد.
عده‌ای از بیگانگان می‌کوشند تا هر قدمی که ملت ایران در راه وصول به آمال خویش برمی‌دارد آن را سوءتعبیر کنند و به صورتی غیر از آن‌چه هست جلوه دهند، زیرا خوب می‌دانند که اگر بر ملل عالم معلوم شود که مردم ایران عموما دست به دست هم داده یک‌دل و یک‌زبان مصمم‌اند که دست سیاست اجنبی را از کشور خود قطع و کوتاه نمایند یقینا همگی اهل جهان با ملت ایران در این مبارزه هم‌آهنگ و هم‌قسم خواهند شد و این همان است که عده معینی از آن بیمناک‌اند و، چون خواه‌ناخواه می‌بینند که افکار عمومی دنیا با ما همراهی می‌کنند می‌کوشند تا به هر طریقی که هست این نیروی معنوی را از کمک و پشتیبانی ما بازدارند رویه‌ای که اخیرا بعضی از سیاستمداران جهان در پیش گرفته‌اند تا قیام ملی ما را نتیجه علل و عوامل دیگری غیر از آن‌چه هست در انظار جهانیان جلوه‌گر سازند بهترین شاهد این مدعاست.

ملت ایران می‌گوید سالیان دراز در قید اسارت اجانب گرفتار بودم و حاصل دست‌رنج ما را غارتگران بیگانه به تاراج می‌بردند.

پس از تحمل این همه ظلم و تعدی اکنون به نوید آن‌چه در منشور ملل متحد راجع به حقوق و حدود ملل عنوان شده به امید وعده‌هایی که دول بزرگ نسبت به رعایت حقوق ملل تعهد داده‌اند در صدد برآمده‌ام از ثروت طبیعی خود استفاده کرده ریشه فقر و بی‌عدالتی‌های اجتماعی را از سرزمین وطن خود براندازم و با سایر ملل آزاد جهان در راه حفظ صلح همدوش و هم‌قدم وظایف خود را انجام دهم؛ ولی بعضی از اجانب که بر خلاف انصاف نمی‌خواهند گوش خود را با این صدای ملت محزوم ایران آشنا کنند هنگامی که می‌بینند نه تنها بدون کمک و مساعدت آن‌ها بلکه در مقابل فشار و تعدی بی‌حد بعضی از آن‌ها باز هم ملت ایران ایستادگی می‌کند، چون نمی‌خواهند باور کنند که اکنون یک حکومت ملی زمام امور کشور را به دست دارد همان‌طور که عرض کردم می‌کوشند تا دست عوامل دیگری را در این نهضت مقدس دخیل نشان دهند شاید بدین طریق اراده عمومی دنیا را که همیشه پشتیبان ما بوده است از هدف واقعی نهضت ملی ایران منصرف نمایند.

ولی اطمینان دارم که مردم آزاد جهان پس از آن همه مصائب که در جنگ اخیر بر اثر اشتباهات سیاستمداران خود دیده‌اند دیگر حاضر نخواهند شد به سهولت نظیر همان‌گونه اشتباهات را تحمل کنند بلکه با عاقبت‌اندیشی و علاقه‌مندی به حفظ صلح جهان بی‌شک مساعی ملت ایران را در این راه از نظر دور نخواهند داشت و از مساعدت معنوی نسبت به این ملت برای خاتمه دادن به محرومیت‌های اجتماعی خود که نتیجه مستقیم سوءسیاست اجانب است دریغ نخواهند نمود.

در خاتمه امیدوارم اتحاد کلمه و اتفاق عموم افراد ملت مشکلاتی را که در پیش داریم از میان بردارد و مجلسی که بتواند در این قیام مقدس با ملت ایران همراه و هم‌قدم باشد با کمال آزادی از طرف ملت انتخاب گردد و زمام امور را در دست بگیرد و نهال نهضت ملی ما را به ثمر برساند و آرزوی ما در احیای استقلال و عظمت دیرین این کشور باستانی به دست فرزندان مبارز و مجاهد این آب و خاک به حصول پیوندد. (اطلاعات؛ شنبه ۲۴ مرداد ۱۳۳۲)