یادداشت‌های علم، چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۳۴۷: هویدا زبان به انتقاد شدید از فرهنگ گشوده بود!

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ دیشب دکتر [کریستیان] بارنارد، جراح معروف قلب که قلب مردی را با دیگری عوض کرد و دومی هنوز زنده است (یعنی سه ماه است زنده ماند)، و مهمان من است، وارد شد. امروز صبح پیش من آمد. بعد شرفیاب حضور شاهنشاه شد. من امروز خیلی به اختصار شرفیاب شدم. ظهر مهمان من بود. مهمانی مفصل به ناهار برای او دادم. امشب هم در [مهردشت]خارج شهر مهمان والاحضرت شاهدخت شمس بودیم. امروز خیلی به کوتاهی شرفیاب شدم.
عصری ساعت پنج برای هماهنگ کردن فعالیت‌های فرهنگی کشور کمیسیونی در پیشگاه علیاحضرت فرح بود که نخست‌وزیر و من هم حضور داشتیم. نخست‌وزیر زبان به انتقاد شدید از فرهنگ و نداشتن برنامه آن گشوده بود. در دلم گفتم شما سه سال است نخست‌وزیر هستید، کار حادی هم در کشور نبوده، همه این ایرادات بر شما وارد است.
امشب بعد از مراجعت از مهردشت در اتومبیل با بارنارد قصه می‌گفتیم. من مقداری از تاریخچه مملکت گفتم. او مقداری از عمل تعویض قلب گفت که حیرت‌آور است. با آن‌که در فرانسه و انگلستان و آمریکا خواستند کار او را تقلید کنند، ممکن نشد. تمام مریض‌های آن‌ها مردند. فقط بارنارد یک نفر مریض را هیجده روز زنده نگاه داشت و دیگری را که قلب یک جوان سیاه‌پوست را که در تصادف اتومبیل مرده است درآورده و در کالبدش گذاشته، اکنون سه ماه است زنده است.
بارنارد خیلی مرد شوخ خوبی‌ست. در حدود ۴۵ سال دارد و خوشگل است. زن‌ها عاشق او هستند. حق هم دارند. می‌گفت: «ضمن عمل‌هایم دو دفعه احساس عجیب به من دست داد: اول دفعه وقتی سینه یک مریض تحت عمل را بدون قلب دیدم، برای خودم هم باورکردنی نبود، و دفعه دوم هنگامی که به مریض دوم خودم قلب خودش را نشان دادم و گفتم این قلب ۵۸ سال در سینه تو تپیده است، مریض با خونسردی گفت، ولی حالا راضی هستم که در آن‌جا نیست.»