سرویس تاریخ «انتخاب»: «اندیشکده وودرو ویلسون» ۳۱ سند وزارت امنیت آلمان شرقی (اشتازی) را در مورد فعالیت‌های کمونیستی و ضدکمونیستی در ایران در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ منتشر کرده است که عمدتا متمرکز بر حزب توده است. «انتخاب» به صورت روزانه این اسناد را منتشر می کند.
در ادامه ترجمه ی بخش پایانی از نهمین سند وزارت امنیت آلمان شرقی درباره ایران، آمده است:
آمادگی برای عملیات نظامی
احتمال عملیات نظامی توسط دولت حتی از 11/4/1979 بررسی شده بود.
روز 9 نوامبر کارتر به مشاور امنیت ملی خود، برژینسکی دستور داد تا براون، وزیر دفاع، جونز، رییس ستاد مشترک و ماندیل، معاون رییس جمهور همکاری کرد و پیشنهاداتی را برای یک اقدام نظامی احتمالی ارایه کند. در دوره 10 روزه، نقشه هایی ارایه شدند. در میان آنها عملیات «نور آبی» هم مطرح بود که در آن زمان همه از آن حمایت می کردند. روز 8 ژانویه 1980 کارتر آشکارا در برابر اعضای کنگره اعلام کرد «معتقدم اکثریت مردمی که موقعیت را بررسی و نقشه را مطالعه کرده اند و دیده اند که سفارت ما در کجای تهران قرار دارد، می دانند که یک نیروی عملیاتی یا یک اقدام نظامی برای آزادسازی گروگانها تقریبا به طور حتم شکست خواهد خورد و به احتمال حتم به مرگ گروگانها منجر خواهد شد.
اما از ماه ژانویه به بعد، نیروی دلتا هم برای آزادی گروگان ها از تهران شروع به تمرین کرد. در یک مکان مخفی در تهران، کل 110 هزار متر مربع سفارت آمریکا در تهران بصورت دقیق با استفاده از چوب، گج و تکه های پیش ساخته، بازسازی شد. نیروهای ویژه عملیات فرود نزدیک طبس و صحرای نمک را در اوتای آمریکا تمرین کردند که شرایطی تقریبا 20 برابر دشوارتر دارد.
برنامه رییس جمهور آمریکا برای آزاد کردن گروگان ها از ایران، در داخل واشنگتن هم آنقدر مخفی نگه داشته شده بود که تنها سربازان دخیل در برنامه، چند نفر در کاخ سفید و تنها سه نفر در وزارت دفاع از آن اطلاع داشتند. در پنتاگون کسانی که روی عملیات کار کرده بود بصورت مجزا در اتاق جنگ قرار داده شدند تا کسی نتواند مسایل پراکنده را کنار هم چیده و متوجه شود که آنها مشغول چه کاری هستند. تنها وزیر دفاع، براون، معاونش، کلیتون و رییس ستادمشترک، ژنرال جونز جزییات را می دانستند.
متحدان ناتو از عملیات نظامی آمریکا شوکه شدند
متحدان اروپایی آمریکا از عملیات نظامی برای آزادی گروگان ها از سفارت در تهران مطلع نشده بودند. یکی از سخنگویان ناتو روی 25 آوریل اعلام کرد که هیچ مشورتی با شرکا در این اتحاد نشده است.
سخنگوی دولت، بولینگ توضیح داد که دولت آلمان غربی اطلاعی از اهداف آنها نداشته و اولین جزییات را در گفتگو با رییس جمهور دریافت کرده است. صدراعظم آلمان، از طریق پیامی از سوی سازمان اطلاعات از این عملیات آگاه شد.
در سوی دیگر، بریتانیا، توسط آمریکا از احتمال یک عملیات برای آزادسازی گروگان های آمریکایی در تهران مطلع شده بود. همانطور که سر یام گلیمور، معاون وزیر امورخارجه انگلستان در روز 25 آوریل تاکید کرده بود، لندن قبل از تلاش ناکام برای آزادسازی، طرف مشورت قرار نگرفته بود. دولت بریتانیا تنها «از احتمال یک عملیات برای آزادسازی» آگاه شده بود.
وزیر امورخارجه فرانسه اعلام کرد که دولت درباره این عملیات پیش از انجام آن مطلع نشده بود. این تلاش ناکام برای اسراییل هم شوک آور بود. رابین، رییس جمهور سابق در تلویزیون اسراییل اعلام کرد که غیرقابل باور است که چنین عملیاتی به دلیل یک هلیکوپتر شکست خورده باشد. رییس جمهور آمریکا تصمیم گرفته بود که با وجود همه عواقب سیاسی و بین المللی دست به عملیات نظامی بزند. دیگر منتقدان به اعتماد بلاشرط آمریکایی ها به فناوری‌هایشان و همینطور اعتماد به آن تمرینهای پیش دستانه شان اشاره می کنند. نیروهای ویژه نقشه هایی را دریافت کردند که تمامی جزییات آن توسط کارشناسان تعیین شده بود. اگر چیزی مطابق نقشه پیش نمی رفت، نیروها دیگر هیچ برنامه ای نداشته و باید با عجله واکنش نشان می دادند.
نواقص فنی و سازمانی عملیات
جزییات بیشتری درباره نواقص اکنون مشخص شده است که قبل از آن در آماده سازی و اجرای عملیات نظامی به آنها اشاره شده بود.
وزارت دفاع تایید کرد که فیلتر شن از روی پره های هشت هلیکوپتر برداشته شده بود تا ظرفیت آنها را حدود سه درصد افزایش دهد (دو مورد از این هلیکوپترها در زمان عملیات به دلیل نقص در سیستم های هیدرولیک خود از کار افتاده و یکی هم به دلیل خراب شدن قطب نمای خود به این سرنوشت دچار شد. اما با وجود کمتر از شش هلیکوپتر دیگر امکان ادامه عملیات وجود نداشت). متخصصان معتقدند که پرواز در ارتفاع کم در یک صحرای شنی و در زمان توفان، در آن شرایط بیش از حد متهورانه بوده است. ظاهرا تیم های نگهداری هواپیمابر نیمیتز ماموریت هشت هلیکوپتر را نمی دانستند. هیچ نگهداری دقیقی برای یک پرواز 800 کیلومتری روی آنها انجام نشد.
در حالیکه نیویورک پست گزارش کرده بود که چهار مورد از هشت هلیکوپتر بصورت تصادفی قبل از پرواز مواد شیمیایی خاموش کننده آتش رویشان پاشیده شده بود که می تواند دلیل صدمه خوردن سیستم هیدرولیک آنها در طی پرواز بوده باشد. بعلاوه ثابت شده است که از میان تمامی هلیکوپترها، تنها آن هلیکوپتری که به دلیل گم کردن مسیر به ناو برگشته بود، تجهیزات لازم برای تعمیرات هیدرولیک را داشته است. دلیل خرابی یکی از هلیکوپترها هم غفلت یکی از سربازان و گیر کردن ژاکتش در یکی از توربین های ورودی هوا بوده است.
در زمان برگشت و بعد از تصادف هلیکوپتر با یک هواپیمای باربری، بخشی از اسناد سری و تجهیزات الکترونیکی پیشرفته را نتوانستند از بین ببرند که دلیل آن نوع مهمات بکار رفته بود. تجهیزات و کاغذها احتمالا بدون صدمه به دست ایرانی ها افتاده بود.
یک هدف احتمالی و بلندپروازانه عملیات
تصور می شود که اقدام ناکام آمریکا در ایران نه برای آزاد کردن گروگان ها بلکه برای آماده‌سازی شرایط برای کودتای سیا بوده است. بختیار، نخست وزیر سابق، که توسط شاه منصوب شده بود، قرار بود به عنوان فرد دست نشانده در مقام «دولت منطقه آزاد ایران» عمل کند.
در بیانیه کمیته مرکزی حزب توده ایران گفته شده است «اشغال نظامی ایران توسط آمریکا یک حلقه از زنجیره خطرناک و بهم پیوسته سوگندی است که علیه انقلاب ایران و جمهوری اسلامی ایران خورده اند».
بنی صدر، رییس جمهور وقت اعلام کرد که با تضعیف اقتدار نوین ایران از طریق خشونت، زمینه سازی برای یک «کودتا» انجام شده است.