روایت یک خبرچین از مدیر ساواک در اروپای غربی، ارتباطش با یک دیپلمات ایرانی و توده ای ها در آلمان

«اندیشکده وودرو ویلسون» ۳۱ سند وزارت امنیت آلمان شرقی (اشتازی) را در مورد فعالیت‌های کمونیستی و ضدکمونیستی در ایران در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ منتشر کرده است که عمدتا متمرکز بر حزب توده است.

در ادامه ترجمه ی پنجمین سند مربوط به وزارت امنیت آلمان شرقی، آمده است:

گزارش ملاقات با خبرچین «رضا» در روز 12/ 10/ 1979 (جمعه، ۲۰ مهر ۱۳۵۸) ساعت 13:30 تا 15:00

روز 12/ 10/ 1979 امضاکننده زیر در ملاقات میان ژنرال دریر/بخش اصلی XX/AGA و خبرچین «رضا»، بر اساس توافق میان بخش اصلی XX/AGA و رهبری بخش اصلی 11/3، حضور داشت. این ملاقات در یک خانه امن متعلق به بخش اصلی XX برگزار شد. خبرچین قبل از آن خود را برای شرکت در ملاقات قبلی با امضاکننده زیر آماده کرده و با این ملاقات موافقت کرده بود. من را به او با عنوان ژنرال کلاوس کولمان معرفی کردند.

مذاکرات طی نشست اساسا توسط ژنرال دریر هدایت شد.

در آغاز نشست، خبرچین درباره ایرانی هایی گزارش داد که در آلمان مانده اند و ارزیابی از فعالیت های آنها ارایه کرد.

به همین دلیل او گزارش هایی را از قبل آماده کرده بود که آن را به ژنرال دریر تحویل داد. در این ملاقات او ارزیابی از شرایط ایران در زمینه توازن نیروهای سیاسی و شرایط، نفوذ و اقدامات آتی هیات رهبری حزب توده ارایه کرد.

اما یکی از معمول ترین سوالات مطرح شده در مباحث این بود که چرا حزب توده اطمینان دارد که شوروی از شاه حمایت کرده و حتی به او تسلیحات می فروشد.

در اینجا هم میان رفقای حزب توده بر اساس گزارش ها، ابهاماتی وجود دارد.

درباره ایرانی هایی که در آلمان شرقی زندگی میکنند – اکثریت آنها اکنون در ایران هستند – خبرچین گزارش داد که آنها هیچ فعالیتی نداشته و صرفا هنوز بصورت ماهانه از SED حقوق دریافت می کنند.

خبرچین درباره خودش گزارش داد که پیشنهادی را از دانشگاه هومبولت برلین دریافت کرده تا به گروهی از دانشجویان مطالعات ایران، چهار ساعت در هفته فارسی آموزش دهد. او این مسئله را پذیرفته و از ابتدای دسامبر 1979 کارش را آغاز می کند.

او درباره سفارت ایران هم گزارش زیر را ارایه کرد.

در ماه‌های اخیر بیش از یکبار تلاش کرده تا از سفارت گذرنامه بگیرد. او باید تا اواسط این ماه این گذرنامه را بگیرد و بعد از آن برای 3 تا 4 هفته به تهران خواهد رفت (تعطیلات).

هزینه های پرواز توسط دولت منطقه ای حزب اتحاد سوسیالیستی آلمان پرداخت خواهد شد.

در این مراجعات به سفارت، او غالبا با دیپلمات نوبهار ارتباط داشت که به نظر او، اکنون رابطه خوبی با هم دارند و می توان به آن اتکا کرد. او همچنین بصورت خصوصی از نوبهار دعوت کرده است تا او را در لایپزیگ ملاقات کند و نوبهار پذیرفته است.

در این مرحله، امضاکننده زیر به مسئله مشکلات سفارت برگشته و سوالاتی را درباره اطلاع سفارت و دیپلماتها مطرح کرد.

خبرچین همچنین گزارش داد که او همه دیپلماتهای سابق سفارت را به خوبی می شناسد.  لذا گزارش کلی درباره {پاک شده} و فعالیت های او به عنوان عضو ساواک، موضع اش درباره سرویس مخفی و همینطور {پاک شده} ارایه کرد که او هم به عنوان رهبر ساواک در اروپای غربی کار کرده و بصورت مخفی خود را به عنوان تاجر فرش معرفی کرده بود.

او همچنین شرحی درباره فرماندهی اصلی ساواک در برن/سوئد ارایه داد.

در این مرحله او همچنین جزییاتی را درباره فعالیت‌های دیپلمات دکتر بهزادی در آلمان شرقی ارایه کرد.

درباره دیپلماتهای کنونی در سفارت، خبرچین نتوانست هیچ جزییات بیشتری ارایه کند. البته او قصد داشت وقتی به ایران سفر می کند، از طریق رابط‌هایش که هنوز در آنجا فعالیت دارند، این مسئله را روشن کند. امضاکننده زیر کار تهیه یک خلاصه کوتاه درباره اطلاعات موجود کنونی درباره تک تک دیپلمات‌ها و همینطور اطلاعات درباره ایرانی هایی که هنوز در آلمان شرقی مانده اند را به خبرچین رضا محول کرد. خبرچین این کار را تا ملاقات بعدی، قبل از رفتن به تعطیلات انجام خواهد داد.