ماجرای مصادره زمین‌ها به دست خلخالی چه بود؟

سرویس تاریخ «انتخاب»: گنبد کاووس از جمله مناطقی بود که در سال نخست پس از پیروزی انقلاب دچار نا آرامی شد. فارغ از عوامل پرشماری، چون اختلافات مذهبی، فعالیت چریک‌های فدایی خلق و...، آن‌چه بیش از همه بر آتش ناآرامی‌های این منطقه دامن می‌زد، مسئله زمین بود. گنبد زمین‌های حاصلخیزی داست که پیش از انقلاب همواره مورد توجه وابستگان خاندان سلطنتی بود. ریشه این مسائل حتی به دوران حکومت رضا شاه بازمی‌گشت. بدیهی بود که وقوع انقلاب زمین‌داران بزرگ و وابستگان آن‌ها را ناراضی ساخته بود، از دیگر مسائلی که باز به کشمکش بر سر این موضوع دامن می‌زد، تحریک مردم برای بازپس‌گیری زمین‌های غصبی از غاصبین غیربومی بود.

صادق خلخالی، حاکم شرع و رئیس دادگاه‌های انقلاب که در اواخر بهمن ۵۸ برای دفع غائله گنبد به آن‌جا رفت، لایحه تقسیم اراضی گنبد را، که به تایید شورای انقلاب رسیده بود، از روز یکشنبه ۲۸ بهمن ۵۸ در این منطقه به اجرا درآورد. خبرنگار کیهان در مورد جزئیات اجرای این طرح با او مصاحبه‌ای انجام داد که روز یکشنبه ۲۸ بهمن ۵۸ در این روزنامه منتشر شد. اهم سخنان خلخالی در مورد مصادره زمین‌های گنبد به این شرح بود:

اجرای لایحه تقسیم اراضی گنبد که به تایید شورای انقلاب نیز رسیده، آغاز شده است. این لایحه را دیشب [شامگاه شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۵۸]به اتفاق گروهی دیگر از دست‌اندرکاران بررسی کردیم که امروز اجرای آن آغاز شده است.

همه زمین‌هایی که از ۵۰ هکتار بیش‌تر باشند مصادره شده و بین کشاورزان تقسیم خواهد شد. تقریبا ۸۵ درصد از اراضی منطقه گنبد در دست فئودال‌ها بود که همه آن‌ها به مستضعفان واگذار خواهد شد.

ضوابط خاصی وجود ندارد و اصولا اصل بر این است که هر کشاورز صاحب زمینی بشود که بر روی آن کار می‌کند.

علاوه بر اراضی کشاورزی، زمین‌های مالکان بزرگ گنبد که در شهر بود، نیز مصادره شد که زیر نظر فرمانداری و شهرداری در قطعات ۲۰۰ متری برای خانه‌سازی در اختیار مستمندان قرار خواهد گرفت البته به آنان وام خانه‌سازی نیز داده خواهد شد.

این هیات [هیاتی که قبلا مامور حل مشکل زمین در گنبد شده بود]اصولا به نحو غلطی عمل کرد، مثل این‌که نمی‌خواست تشکیلات گذشته به هم بخورد. حال اگر بخواهد طبق موازین عمل کند به کار خود ادامه خواهد داد.